عنوان پایان‌نامه
تحلیل عوامل و تعیین برخی از آستانه های محیطی فرسایش خندقی (مطالعه موردی : منطقه قصرشیرین استان کرمانشاه)
- رشته تحصیلی
- مهندسی منابع طبیعی - آبخیزداری
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6931;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75103;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6931;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75103
- تاریخ دفاع
- ۲۴ خرداد ۱۳۹۵
- دانشجو
- خسرو شهبازی
- استاد راهنما
- محمد جعفری, علی سلاجقه
- چکیده
- چکیده فرسایش خندقی بخش وسیعی از اراضی مارنی، لسی، دشتها و حاشیه رودخانه ها را بهدلیل استفاده نامناسب از اراضی، شخم بیرویه، آبیاری نامناسب، چرای دام، راهسازی و از همه مهمتر تخریب پوشش گیاهی فرا گرفته و بطور جدی تخریب منابع آب و خاک کشور را هدف قرار داده است که پیامدهای درون و برون حوضهای آن رو به گسترش است. هدف از این پژوهش تعیین آستانههای عوامل توپوگرافی، کاربری اراضی، هیدرولیک جریان، پوشش گیاهی و خاک در ایجاد و گسترش فرسایش خندقی است که در اراضی نسبتاً کم شیب مارنی سازند آغاجاری در منطقه قصر شیرین واقع در غرب استان کرمانشاه انجام گرفته است. سازند مارنی آغاجاری (میوسن بالایی) تناوبی از ماسه سنگ و مارن است که در منطقه مورد مطالعه مساحت رخنمون لایه مارنی آن بهمراتب بیشتر است. در این تحقیق ابتدا نقشه واحدهای ژئومورفولوژی گستره 51 خندق در سه کاربری کشاورزی، مرتع متوسط و مرتع فقیر تعیین گردید، سپس تحقیق در سه مرحله اصلی شامل بررسی ویژگیهای مورفومتری خندق شامل مساحت حوضه بالادست، شیب، سطح مقطع، عمق و تعداد هدکت، نمونه برداری خاک (64 نمونه) و نهایتاً اندازه گیری هیدرولیک جریان موثر بر آستانههای فرسایش با نصب نه پلات صحرایی (فلوم) در هریک از کاربرها انجام گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که شیب بالادست فرسایش خندقی اراضی کشاورزی و مرتعی فقیر و متوسط به ترتیب 67/3، 86/4 و 34/5 درصد بود که با هم اختلاف معنیداری داشتند. نتایج بررسی شاخصهای مورفومتری خندقها نشان داد که طول شاخه فرعی، عرض متوسط و مساحت حوضه خندق در کاربری کشاورزی بطور معنیداری بیشتر بود و آستانه توپوگرافی بر اساس تحلیل خوشه¬ای و رابطه شیب-مساحت نشان داد که شیب شروع فرسایش خندقی منطقه مورد مطالعه در کاربریهای کشاورزی مرتع (فقیر و مرتع متوسط) به ترتیب 3 و 5 و 7 درصد بدست آمد. حداقل مساحت مورد نیاز برای تشکیل خندق در کاربری کشاورزی، مرتع متوسط و مرتع فقیر به ترتیب 1300، 1689 و 1233 متر مربع بود که نشان داد آستانه توپوگرافی (مساحت) حوزه بالادست فرسایش خندقی در مرتع فقیر و کشاورزی بطور معنیداری کمتر است. بررسی شاخصهای خاک در آستانه فرسایش خندقی نیز نشان داد که رس و سیلت همه کاربریها به ترتیب حدود 23 و 52 درصد بود که این مقدار نسبت به سایر مناطق زیاد بودن، سیلت خود مقاومت خاک را در برابر نیروهای جداکن
- Abstract
- Abstract Gully erosion is dominant erosion feature in the marls, loess, plains and rivers bank areas due to mislanduse, wrong tillage practice and improper irrigation, overgrazing, unsuitable road construction as well as destruction of vegetation cover affecting soil and water lost. Thereby, both in-sit and off-sit impacts of gully erosion is being developed. This objective of this research was to determine environmental thresholds of gully erosion which conducted in the Qasre-shirin, Kermanshah, Iran. The study area is characterized by Aghajari Formation (upper Miocene) which comprises sandstone and marl layers. The outcrop of marl layer is more considered. In this research the geomorphological facies mapped for 51 gullies in the agriculture (AG), fair rangeland (FR) and weak rangeland (WR). The research carried out in three main steps including i: measurement of morphometeric factors of gullies mainly catchment area, slope, cross section and headcut, ii: soil sampling (64 soil samples) and analysis and iii: assessing the hydraulic flow via performance of 9 flumes in the field. The results explored that, mean land slope of gully catchment in the AG, FR and WR was 3.67, 4.86 and 5.34%, respectively that was significantly (p< 0.05) lower in the AG compared to two other landuses. Furthermore, filed measurement of gully morphometry explored that average branch length, gully width and catchment area in the AG was significantly more than others landuses. However, gully threshed based on relationship between slope and catchment area and its cluster analysis showed that in the AG, FR and WR was triggered at the 3,5 and 5 % slope, respectively. The minimum catchment area 1300, 1689 and 1233 m2, was found in order for AG), FR and WR indicating significant lower thresholds for catchment area in the AG and WR. Soil analysis revealed that, mean soil clay and silt in all landuses were 23 and 52 %, respectively and no significant difference for them levels causing low resista
