عنوان پایان‌نامه
بررسی رابطه بین تنوع زیستی ، ساختار و عملکرد اکوسیستم در برخی مناطق رویشی حفاظت شده
- رشته تحصیلی
- مهندسی منابع طبیعی - محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6946;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75345;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6946;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75345
- تاریخ دفاع
- ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۵
- دانشجو
- پروانه عشوری
- استاد راهنما
- افشین دانه کار
- چکیده
- درک مکانیسم‌هایی که سبب کنترل و نگه‌داری تنوع زیستی در اکوسیستم می‌شوند یکی از اهداف مهم در تحقیقات بوم‌شناسی است. نظریه رابطه تولید-غنای گونه‌ای یکی از نظریات مهم مورد بحث در علم بوم‌شناسی است که قریب به چهار دهه از مطرح شدن آن می‌گذرد، اما همچنان اختلاف نظرهای فراوانی در تأیید و رد این نظریه وجود دارد. این نظریه که به مدل‌هامپ-بک (کوهانی شکل) مشهور است، بیان می‌کند که رویشگاه‌های با تولید و آشفتگی متوسط بیش‌ترین غنای گونه‌ای را نگه‌داری می‌کنند. به عبارت دیگر تولید به عنوان نماینده‌ای از انرژی اکوسیستم، متغیر کنترل‌کننده غنای گونه‌ای است. از آنجایی که اطلاعات اندکی درباره این نظریه در مناطق خشک و نیمه‌خشک وجود دارد، لذا در این پژوهش به بررسی این نظریه در چارچوب مدل‌سازی روابط بین تنوع زیستی، ساختار و عملکرد اکوسیستم پرداخته شد. سه سایت حفاظت‌شده لزور در فیروزکوه، خشکه‌رود در ساوه و سلفچگان در قم و سه سایت چرا‌شده کردان در البرز، اوزینه در دماوند و جاشلوبار در سمنان که همگی تحت مدیریت موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور بودند، انتخاب شدند. به منظور عملی نمودن هدف رساله، برای هر یک از اجزا اکوسیستم، شاخصی قابل اندازه‌گیری در نظر گرفته شد. متغیر غنای گونه‌ای به عنوان شاخص تنوع زیستی، تولید به عنوان شاخص عملکرد، درصد پوشش گیاهی برای محاسبه ترکیب پوشش اکوسیستم، ویژگی‌های خاک، موقعیت جغرافیایی و ارتفاع به عنوان شاخص ساختار اکوسیستم از 180 پلات یک مترمربعی در طول شش سایت مورد مطالعه نمونه‌برداری شدند. ابتدا ترکیب پوشش گیاهی سایت‌های مورد مطالعه با روش مقیاس‌بندی چند بعدی ناپارامتریک و روش‌های جایگشتی ناپارامتریک پرمانوآ و آنوزیم مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس شاخص‌های عددی آلفا، بتا، شاخص‌های تنوع و تمایز تاکسونومیک و شاخص‌های ترسیمی تنوع زیستی (منحنی رتبه-وفور و مدل‌های توزیع فراوانی) در سایت‌های مورد مطالعه بررسی شدند. رابطه رگرسیونی بین تولید- غنای گونه‌ای با استفاده از رگرسیون گوسی شکل سه پارامتری و آزمون معنی‌داری مایکل-اولدشو بر داده‌های کل سایت‌ها برازش داده شد. فرایندهای تسهیل و رقابت در کل سایت‌ها با استفاده از آماره وی-شلوتر اندازه‌گیری شد. هم‌چنین کوشش شد تا با استفاده از منابع اطلاعاتی موجود، استراتژی‌های مختلف گونه‌های گیاهی در رویشگاه‌های مورد مطالعه ت
- Abstract
- Understanding the mechanisms that control the maintenance of biodiversity in the ecosystems is a major objective of the research in ecology. The theory about relationship between productivity- species richness is one of the most important theories discussed in ecology nearly four decades of its introduction, but it is still a lot of controversy that proved or disproved this theory. This theory that is well known to the humped-back model (HBM), explains that habitats with intermediate productivity and disturbance support the most species. In other words, productivity as a representative of the ecosystem energy is variable that controls species richness. Since little information about this theory there is in arid and semi-arid regions, the aim of this thesis is to test the theory in the context of modelling relationships between biodiversity, ecosystem structure and function. Three protected sites, Lazour in Firouzkooh, Khoshkeroud in Saveh and Salafchegan in Qom and three grazed sites, Kordan in Alborz, Ozineh in Damavand and Jashloubar in Semnan selected that all sites were under the management of Forests and Rangelands Research Institute. To achieving the objective of this thesis, considered measurable indicator for each ecosystem components. The variables of richness as an indicator of biodiversity, productivity as an indicator of function, vegetation to calculate the composition of the ecosystem, soil parameters, geographical location and elevation as an indicator of ecosystem structure sampled from 180 plots of one square meter across of six studied sites. The vegetation composition of the study sites with a nonmetric multidimensional scaling analysis (NMDS), nonparametric permutation multivariate analysis of variance (PERMANOVA) and Analysis of similarity (ANOSIM) evaluated. The numeral indices of biodiversity (alpha, beta and taxonomic diversity, taxonomic distinctness) and biodiversity drawing indices (Rank-abundance Plots and species–abundance distribution
