عنوان پایان‌نامه
تبیین تاثیر برنامه های توسعه درایران بر مشکلات محیط زیستی دریاچه ارومیه
- رشته تحصیلی
- جغرافیای سیاسی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2228;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80749;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2228;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 80749
- تاریخ دفاع
- ۰۷ دی ۱۳۹۵
- دانشجو
- سیده زهرا موسوی
- استاد راهنما
- محمد باقر قالیباف
- چکیده
- بیش از شش دهه از عمر حاکمیت گفتمان توسعه در جهان گذشته است. در این مدت مفهوم توسعه با تحولات نظری و عملی همراه بوده است. ابتدا رشد اقتصادی محض مورد توجه بود و امکانات طبیعی و محیط زیست به عنوان ابزار تسهیل گر توسعه تلقی می شد. با گذشت زمان صاحبنظران توسعه دریافتند چه بسا، یک واحد سیاسی به توسعه دست یابد؛ اما به دلیل عدم توجه به جنبه های محیط زیستی، تداوم توسعه محل تردید جدی قرار گیرد. بدین ترتیب، از دهه 1970، رویکردهای زیست محیطی به عنوان نقد دیدگاه رابطه بین محیط زیست و توسعه که در تئوری های رشد و مدرنیزاسیون و همچنین رویکردهای نئولیبرالی غالب شده بود، ظهور کردند. با این نگاه بود که توسعه پایدار مبنای عمل قرار گرفت. توسعه ای که علاوه بر رشد اقتصادی و توسعه در ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، استفاده بهینه از منابع و امکانات طبیعی و همچنین عدالت بین نسلی نیز مورد توجه باشد. با رهیافت فوق، این پژوهش با هدف کاربردی و با بررسی یکی از مشکلات ایران، درصدد پاسخگویی به این سوال است که اجرای برنامه های توسعه ملی چه تاثیری بر مشکلات محیط زیستی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه داشته است؟ برای دستیابی به این منظور، از روش توصیفی- تحلیلی و جمع آوری داده ها و اطلاعات موجود به شیوه کتابخانه ای-اسنادی استفاده شده است. در پی مطالعه نظریات و دیدگاه های توسعه، روبکردهای توسعه پایدار و نهادگرایی مبتنی بر دیدگاه انتقادی، به عنوان نظریات مبنای این پژوهش قرار گرفتند. مطالعه دیدگاه ها و فرآیندهای حاکم بر برنامه های توسعه در ایران و بررسی رابطه اجرای این برنامه ها و مشکلات محیط زیستی دریاچه ارومیه، این پژوهش را به این نتیجه رهنمون ساخت که برنامه های توسعه، فضای جغرافیایی دریاچه ارومیه را تحت تاثیر خود قرار داده و ناپایداری محیط زیستی دریاچه ارومیه بطور عمده تحت تاثیر برنامه های توسعه ملی بوده است. همچنین این پژوهش، پیشنهاداتی برای احیای دریاچه ارومیه ارائه می دهد.
- Abstract
- Since the end of the Second World War, the development paradigm has become the dominant discourse in the world. During the more than 6 decades that the concept of development discourse has been dominant, many theoretical and practical developments have accompanied it. At first, attention was solely centered on economic development and nature was considered as a facilitator of economic growth. However, it was gradually recognized that development with this economic growth approach changes the natural systems of the planet and leads to numerous environmental hazards that can threaten the economic and political systems of countries. Therefore, it is very possible for a political entity to attain development, but sustained development will be faced with serious doubts because environmental aspects are ignored. Therefore, the concept of sustainable development replaced development. Given the above- mentioned approach, this descriptive-analytic research studied the relationship between Development Programs and the environmental problems with Urmia Lake as a case example. To do this, an analytic and explanatory method and accumulation of data and the existing literature have been adopted to carry a library and document based research. Following the Development approaches, the Sustainable Development approach and Institutional theory Considered as the base of this research. Findings of the research show that implementation of Development Programs has been one of the main reasons for the drying up of the Lake. Key Words: Sustainable Development, Development programs, Environmental Problems, Urmia Lake.
