عنوان پایان‌نامه
تدوین الگوی راهبردی ترویج کشاورزی شهری در کلانشهر تهران
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی - ترویج کشاورزی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7201 ک;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78391;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 7201 ک;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 78391
- تاریخ دفاع
- ۲۷ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- مهدیه السادات میرترابی
- استاد راهنما
- سیدحمید موحدمحمدی, احمد رضوانفر
- چکیده
- هدف از پژوهش حاضر، تدوین الگوی راهبردی ترویج کشاورزی شهری در کلانشهر تهران با توجه به مولفه‌های درونی نظام ترویج بود. پژوهش حاضر در زمره تحقیقات کمی قرار داشت. با توجه به گستردگی و چندبعدی بودن موضوع پژوهش و تحقق اهداف، پژوهش در سه فاز مختلف و با بهره‌گیری از روش‌ها و فنون مختلف صورت گرفت. در فاز اول به شناسایی و انتخاب مناسب‌ترین نوع کشاورزی شهری با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی و با نظر مدیران مراکز آموزش و مشاوره گل و گیاه شهرداری تهران پرداخته شد. در فاز دوم، چشم‌انداز اجتماعی و ترجیحات جمعیتی ساکنان کلانشهر تهران با استفاده از مدل معادلات ساختاری بررسی شد. جامعه آماری این بخش شامل 2704904 خانوار شهری بود و با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب براساس سطح برخورداری از نظر سرانه فضای سبز شهری 300 پرسشنامه تکمیل شد. در فاز سوم، مولفه‌های نظام ترویج کشاورزی برای سازگاری با کشاورزی شهری از دیدگاه کارشناسان با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این بخش شامل 332 کارشناس فضای سبز مراکز آموزش و مشاوره گل و گیاه شهرداری تهران و 62 کارشناس جهاد کشاورزی مستقر در شهر تهران بودند. در مجموع در فاز سوم پژوهش 169 پرسشنامه تکمیل شد. اعتبار یا روایی محتوایی ابزار اندازه‌گیری در هر سه فاز با نظرات و پیشنهادهای استادان گروه‌های ترویج و آموزش کشاورزی و فضای سبز دانشگاه تهران؛ و کارشناسان و متخصصان فضای سبز شهرداری تهران و جهاد کشاورزی استان تهران تأیید شد. برای سنجش میزان اعتماد ابزار اندازه‌گیری در فاز دوم و سوم از روش آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد که میزان آنها قابل قبول بود. نتایج فاز اول تحقیق نشان داد در مناطق برخوردار از نظر فضای سبز شهری تهران، معیار امکان‌پذیری کشاورزی شهری بیشترین اهمیت را برای انتخاب مدل کشاورزی شهری مناسب داشت و مزرعه شهری مناسب‌ترین و بهترین گزینه کشاورزی شهری در این مناطق مشخص شد. در مناطق نیمه‌برخوردار شهر تهران، معیار مشارکت مردم در کشاورزی شهری از بیشترین اهمیت برای انتخاب مدل مناسب کشاورزی شهری برخوردار بود و مزرعه محله مناسب‌ترین و بهترین گزینه کشاورزی شهری در این مناطق مشخص شد. در مناطق نابرخوردار شهر تهران، معیار مشارکت مردم در کشاورزی شهری بیشترین اهمیت را برای انتخاب مدل کشاورزی شهری مناسب داشت و مزرعه خانواده مناسب‌ترین و بهترین گزینه کشاورزی شهری در این مناطق مشخص شد. نتایج فاز دوم پژوهش نشان داد از بین پنج متغیر دانش و آگاهی، انگیزه، ادراک، علاقه و نگرش نسبت به کشاورزی شهری؛ تنها چهار متغیر دانش و آگاهی، علاقه‌مندی، انگیزه و نگرش نسبت به کشاورزی شهری از نظر آماری نقش معنی‌داری در پیش‌بینی متغیر تمایل نسبت به کشاورزی شهری داشتند. این چهار عامل به تنهایی 73 درصد از واریانس کل متغیر تمایل نسبت به کشاورزی شهری را تبیین می‌کردند. همچنین، میزان تمایل نسبت به کشاورزی شهری بر میزان دستاوردها و پیامدهای مورد انتظار از کشاورزی شهری به لحاظ آماری اثر معنی‌داری داشته و این عامل به تنهایی توانایی تبیین 78 درصد از واریانس دستاوردها و پیامدهای مورد انتظار از کشاورزی شهری را داشته است. در فاز سوم پژوهش با توجه به تحلیل عاملی اکتشافی مولفه‌های نظام ترویج، اهداف ترویج کشاورزی شهری در چهار عامل (دانش و آگاهی، تولید و امنیت غذایی، اقتصادی و زیست محیطی)، مخاطبان ترویج کشاورزی شهری در سه عامل (مخاطبان جوان، مخاطبان عام، مخاطبان تخصصی)، کانال‌های ارتباطی و منابع اطلاعاتی ترویج کشاورزی شهری در سه عامل (کانال‌های ارتباطی و منابع اطلاعاتی جمعی، گروهی و فردی)، محتوای ترویج کشاورزی شهری در چهار عامل (باغبانی، مدیریت تولید، دامپروری، مبانی کشاورزی ارگانیک)، صلاحیت‌های کارگزان و عاملان ترویج در چهار عامل (صلاحیت‌های کارگزاران فردی-اجتماعی، تخصصی در زمینه کشاورزی شهری، ارتباطی، حقوقی) قرار گرفتند. نتایج تحلیل عاملی مرتبه دوم مولفه‌های ترویج کشاورزی شهری نشان داد اثرگذارترین مولفه‌ها با توجه به بارعاملی به ترتیب عبارتند از صلاحیت‌های عاملان و کارگزاران، کانال‌های ارتباطی و منابع اطلاعاتی، سازمان و تشکیلات، محتوا، مخاطبان و اهداف. واژگان کلیدی: کشاورزی شهری، ترویج کشاورزی شهری، توسعه پایدار شهری،
- Abstract
- The aim of this study was to develop a strategic model for extension urban agriculture in Tehran metropolitan with regard to the internal components of extension system. The study was conducted in quantitative method. Due to the vastness and multi-dimensionality of research topics and goals of research, it was conducted in three phases via using different methods and techniques. In the first phase, to identify and select the most appropriate type of urban agriculture hierarchical analysis was used by viewpoint of managers of planting training and consulting centers of Tehran municipal. In the second phase, social perspective and population’s preferences in Tehran metropolitan were analyzed by using structural equation modeling. Statistical population of this section contains 2704904 urban households and by using stratified random sampling method based on the level of per capita urban green space, 300 questionnaires were completed. In the third phase, components of agricultural extension system for compatibility with urban agriculture were examined from the Viewpoint of experts by using exploratory and confirmatory factor analysis. The statistical population of third section include 332 green space expert of planting training and consulting centers of Tehran Municipality and 62 agricultural Jahad expert based in Tehran. A total of 169 questionnaires were completed in the third Phase. Validity of the questionnaire in all three phases was confirmed by the viewpoints of experts’ agricultural extension and education, experts of Tehran municipal green space. To assess the reliability of questionnaire in the second and third phases of the research Cronbach's alpha was used and it was acceptable. The result of the first phase was shown that in in areas with proper green space, feasibility of urban agriculture was the most important criteria for selecting the best model of urban agriculture and urban farms was the best option in this area. In semi-appropriate areas, public participation was the most important criteria for selecting the best model of urban agriculture and neighborhood farms was the best option in this area. In inappropriate areas, public participation was the most important criteria for selecting the best model of urban agriculture and family farms was the best option in this area. II results of second Phase showed that among the five variables knowledge, motivation, perception, interest and attitude toward urban agriculture, only four variables knowledge, interest, motivation and attitudes towards urban agriculture statistically significant role in prediction the tend to urban agriculture. These four factors alone explained 73% of the total variance of a tendency toward urban agriculture. Also, the tendency toward urban agriculture hah significant effect on expected outcomes of urban agriculture and it was alone explained 78% of total variance of expected outcomes of urban agriculture. In the third phase, based on exploratory factor analysis of component of extension system was grouped as follows, urban agriculture extension goals in four factors (knowledge, production and food security, economic and environmental), urban agriculture extension audiences in three factors (young audience, general audience, specialized audiences), Communication channels and information resources to extension urban agriculture in three factors (mass communication channels and sources of information, individual and group), content that extension urban agriculture in four factors (horticulture, production management, animal husbandry, organic farming principles), competencies of workers and agents of extension in four factors (individual &social competencies, specialized in urban agriculture, communications, legal competencies). Factor analysis showed that the most effective factors of urban agriculture were competencies agent, communication channels and information sources, organization, content, audience and goals, respectively. Keywords: urban agriculture, extension urban agriculture, sustainable urban development
