عنوان پایان‌نامه
بررسی تحول معنا شناختی ودلالت واژگانی ایمان و کفر در قرآن کریم
- رشته تحصیلی
- زبان و ادبیات عرب
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 73936;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4336
- تاریخ دفاع
- ۲۸ بهمن ۱۳۹۴
- دانشجو
- ناصر قره خانی
- استاد راهنما
- علی باقر طاهری نیا
- چکیده
- معنی¬شناسی یکی از شاخه¬های علم زبان شناسی است که به مطالعه¬ی علمی معنی یا رابطه¬ی لفظ و معنی می¬پردازد. در اصل این علم به دنبال کشف چگونگی عملکرد ذهن انسان در درک معنی از طریق زبان است.کاربرد این علم در مطالعات قرآنی سابقه¬ی طولانی ندارد و جدید محسوب می¬شود؛ لذا ورود به تحقیقات قرآنی از این منظر کمک شایانی به گشوده شدن افقهای جدید در درک مفاهیم واژگان و جملات قرآنی می-نماید. واژه¬های ایمان و کفر از اساسی¬ترین و پرکاربردترین واژه¬های قرآن کریم است. بررسی سیر تحول معنایی این واژه¬ها از دوره‌ی جاهلی تا متن قرآن کریم، تحت عنوان معنی¬شناسی تاریخی (درزمانی) با بهره گیری از منابع و کتب لغت قدیم کمک می¬کند تا درک درستی برای دستیابی به معنی منطبق با بافت زبانی و موقعیتی کلمات بدست آید. برآیند و حاصل این تحقیق نشان می¬دهد که چگونه بر اساس قاعده‌ی تغییر و توسیع معنایی، مفهوم اولیه‌ی این واژه-ها از دوره¬ی جاهلی تا دوره نزول کلام الله مجید، تحول و گسترش یافته، به گونه¬ای که مفهوم ایمان از معنای اولیه¬اش که احساس آرامش و امنیت است به باور داشتن و تأیید و تصدیق متحول گشته و کفر نیز از معنی پوشش، به انکار خدا و یا انکار نعمت و ناسپاسی نسبت به او بدل شده است. یا اینکه به فراخور متن، معانی مختلف بر آنها مترتب گشته است. علاوه براین، بررسی گستره¬ی مفهوم این دو واژه با محوریت حوزه¬های معنایی نیز در یافتن ارتباط مفهومی این کلمات با واژگان دیگر به درک بهتر از دامنه¬ی دلالت آنها و کلمات مرتبط می¬انجامد. بر اساس تضمین نحوی نیز، به قدرت اینگونه واژه¬های محوری در تأثیر گذاری برای افزوده شدن حرف جر بر واژگان دیگر از قبیل صَدّقَ، جَحدَ، ظَلمَ، کذَّبَ و أشرکَ برای افزایش و تقویت معنای تأیید و یا انکار در آنها پی¬می¬بریم. واژه¬های کلیدی: قرآن، ایمان، کفر، توسیع معنایی، تغییرمعنایی، تضمین.
- Abstract
- Semantics is one of the branches of linguistics that is focused on a scientific analysis of meaning or the relationship between words and meaning. In fact, this science seeks to discover how human brain functions when understanding the meaning via language. This science does not have a long history of use in the studies on the Quran and is considered as new. Therefore, approaching the investigation of the Quran from this perspective will help to open a new horizon in understanding the words and statements in the Quran. “Iman” and “Kufr” are among the most basic and the most frequently-used words in the Quran. An analysis of the trend of semantic change in these words from the pre-Islamic period to their use in the Quran under the title of historical semantics using the old books and references helps to gain a deep and correct understanding of the range of meanings of these types of words and their derivations. The results of this study show how the original meaning of these words has developed from the pre-Islamic period to the time when the Holy Quran was descended upon the Prophet according to the semantic change and development principles in a way that the concept of Iman has changed from its primary meaning, i.e., feeling of peace and security to belief, confirmation and verification and Kufr has also changed from ‘cover’ to Atheism and denial of God’s blessings and ingratitude towards Him. Or depending on the text, they have acquired different meanings. Furthermore, an analysis of the range of meanings of these words with a focus on the semantic fields helps to find the conceptual relationship between these words and other words and leads to a better understanding of their domain of implications. Based on the syntactic projection also, we can find out the power of such central words in influencing the addition of the preposition to other words such as Saddagha (صدّق), Jahd, Oppression (ظَلمَ), Kazzaba (کذَّبَ) and Ashraka (أشرَکَ) for adding confirmation and denial meanings to them. Keywords: Quran, Iman, Kufr, Pre-Islamic period, semantic development, semantic change, syntactic projection
