عنوان پایان‌نامه
اصول حاکم بر تصمیم گیری مقامات سیاسی در حکومت اسلامی (با تاکید بر سیره علوی)
- رشته تحصیلی
- حقوق عمومی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس قم شماره ثبت: 002107;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72105;کتابخانه پردیس قم شماره ثبت: 002107;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72105
- تاریخ دفاع
- ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۴
- دانشجو
- علی بهادری جهرمی
- استاد راهنما
- محمد جواد ارسطا
- چکیده
- لازمه‌ی تشکیل حکومت اسلامی، حاکمیت شریعت در عرصه‌ی حکمرانی بوده و اصول و معیارهایی نیز در متن شریعت برای تصمیم‌گیری مقامات سیاسی بیان شده است که رعایت آنها از جمله شاخصه‌های حاکمیت شریعت یا تحقق عملی حکومت اسلامی محسوب می‌گردد. از همین رو اثبات وجود این اصول و استخراج آنها به منظور تنظیم شیوه و جهت تصمیم‌گیری مقامات سیاسی در حکومت اسلامی به منظور تشکیل حکومت مطلوب اسلامی و تسهیل تصمیم‌گیری‌های سیاسی و افزایش میزان انطباق آنها با آنچه مدنظر شریعت اسلام است موضوعی ضروری به نظر می¬رسد. برای پرداختن به این موضوع، سؤال اصلی این رساله آن است که مقامات سیاسی در حکومت اسلامی در هنگام تصمیم‌گیری، ملزم به رعایت چه اصول و بایسته‌هایی هستند؟ روش تحقیق تحلیلی با استفاده از ابزارگرداوری اطلاعات کتابخانه‌ای با توجه ویژه به دستاوردهای فقهی مجتهدین و سیره‌ی حکمرانی و سنت علوی علیه‌السلام برای پاسخگویی به این سؤالات انتخاب شده است. نتیجه‌ی این پژوهش روشن نمود منابع شریعت تبعیت از مجموعه اصول و معیارهایی را برای مقامات تصمیم‌گیر در حوزه عمومی الزام نموده است که راه استخراج آنها نیز بهره‌گیری از طریقه اجتهاد مشروع، با استفاده از مبانی و منابع دینی است. هدف این اصول کاهش میزان خطا و اشتباه در تصمیم‌گیری‌های عمومی است و می‌توان آنها را ذیل دو دسته‌ی کلان راهکارهای ارزشی و روشی تقسیم‌بندی نمود. اصول ارزشی بیشتر به جهت و محتوای تصمیم توجه داشته و سعی در حفظ ارزش‌های برتر و صیانت از اهداف حکومت اسلامی در خلال تصمیم گیری‌های عمومی دارند که ذیل دو عنوان لزوم رعایت مصالح عمومی و لزوم رعایت عدالت به آنها پرداخته شد. اصول روشی نیز بیشتر به شیوه‌ی تصمیم‌گیری توجه داشته و سعی در کاهش اشتباهات و مدیریت آثار و تبعات جانبی تصمیم دارند که این موارد نیز ذیل دو عنوان لزوم رعایت گزاره‌های اخلاقی در حوزه حکمرانی و لزوم اخذ مشورت مطرح می‌گردند. در هر مبحث علاوه بر مفهوم‌شناسی هر یک از اصول و جوانب آن، مبنا یا ادله‌‌ی اصلی لازم الرعایه بودن آن اصل در مقام تصمیم¬گیری مطرح شده و در نهایت سعی شده مهم‌ترین راهکارهای کشف آنها یا نمودها و ابعاد حقوقی آنها نیز به صورت مختصر تبیین گردد.
- Abstract
- The requisite of Islamic government establishment is the sovereignty of Sharia in the arena of governance and principles and criteria for decision-making of political authorities are also stated in the context of the Sharia which seek to achieve the practical realization of Sharia in the government. Hence, proving the existence of these principles and their elicitation is a necessary subject for regulating the method and direction of political authorities’ decision-making in Islamic government so as to establish the desirable Islamic government and to facilitate the political decision-makings and to increase their conformity with the Sharia of Islam. To address this issue, the main question of this thesis is that, what are the principles which their observance would be obligatory while the political authorities making decisions? With particular attention to the achievements of religious jurisprudents and sire of Imam Ali governance (p.b.u.h), the method of library research is chosen for answering to these questions. The result of this research clarifies that the Sharia resources necessitate the decision-maker authorities to follow a series of principles and criteria in the public area in which their deduction requires the legitimate Ejtehad, while using the religious foundations and resources. The aim of this principle is to reduce the rate of error and mistake in public decision-makings and it is possible to classify them under two major categories: solutions based on value and method. The principles based on value mainly attend to the direction and content of the decision and strive to maintain superior values and protect the goals of Islamic government during public decision-makings which will be addressed under two subjects: The necessity of observing public interest and the necessity of observing justice. The principles based on method also attend mainly on the method of decision-makings and try to reduce the errors and to manage the effects and lateral consequences of the decision in which will be discussed under two subjects: The necessity of observing moral propositions in the arena of governance and the necessity of getting consult. In each section, besides offering a clear definition and clarification of each of these principles and their aspects, the basis or the main reasons of this principle as an obligatory principle in decision-making are proposed and finally, in order to assist the political authorities in better implementation of these principles, attempt has been made to briefly elucidate the most important solutions of their discovery or legal aspects. Key words: Decision-making, Political authorities, Islamic government, Sharia, Public interests, Justice, Consult, Ethics of governance.
