عنوان پایان‌نامه
مفهوم توسعه و نسبت آن با سیاست و ا یدئولوژی ( تاملی جامعه شناختی درتحول مفهوم توسعه در ایران پس از انقلاب )
- رشته تحصیلی
- جامعه شناسی- اقتصاد توسعه
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4996;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77536;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: رس 4996;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77536
- تاریخ دفاع
- ۲۸ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- محمد روزخوش
- استاد راهنما
- یوسف علی اباذری
- چکیده
- توسعه در ایران همچنان معمای بزرگی باقی مانده است چه در نگاه نظام سیاسی و چه در نظر عامه مردمان. این تحقیق بر بافت سیاسی و ایدئولوژیک توسعه در ایران پس از جنگ متمرکز شده است، با این هدف که داستان توسعه را در بافت تاریخی و انضمامی آن روایت کند؛ درون نقطه عطف ها و مناقشات و تحولات و رخدادهای مهم و موثر. در این پژوهش توسعه به تغییر اجتماعی سازمان یافته تعبیر شده است، برداشتی که با پرابلماتیک اصلی توسعه در ایران پسا انقلابی کاملاً سازگار است. سه نمونه از سه طیف اصلی فکری و سیاسی کشور به عنوان نمونه های تحقیق انتخاب شدند: سیاست گذاران و مجریان سیاست تعدیل، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی، و نشری? صبح؛ به ترتیب به مثاب? نمایندگان سه جریان «اقتصاد بازار»، «چپ خط امام - اصلاح طلبی» و «محافظه کاری انقلابی». رویکرد کلی این تحقیق«مورد پژوهی چندگانه» است و روش های متنوعی چون تحلیل روایت، تحلیل مضمون و تحلیل متن در فرایند جمع آوری و تدوین داده ها به کار گرفته شده اند. روایت تحقیق حاضر ریشه های برآمدن سیاست تعدیل را تا ده? 60 عقب می برد، وقتی که نظم اجتماعی و اقتصادی مطلوب صورتبندی مشخصی نیافت و مشکلات اقتصادی سال های 65 تا 67 به افول رادیکالیسم در میان نیروهای سیاسی و نیز در جامعه مدد رساند. با درگذشت بنیان گذار جمهوری اسلامی و به حاشیه رفتن جناح موسوم به چپ سنتی و همگام با روندهای جهانی و پس از اجماع در هیات حاکمه اجرای برنامه تعدیل ساختاری آغاز شد. تکنوکرات ها نیروی سیاسیِ پیش برنده سیاست جدید بودند. با پدیدار شدن پیامدهای اجتماعی و فرهنگی رویکرد جدید و شکاف میان جریان های سیاسی موثر و پس از شورش های سال 74 نسخه اولیه سیاست تعدیل کنار نهاده شد. پیروزی سید محمد خاتمی در انتخابات سال 76 با در پیش گرفتن پروژه «نوسازی سیاسی» از سوی گروهای اصلاح طلب توام شد، اما برای رویکرد اقتصادی مسلط مخاطره چندانی در بر نداشت؛ مگر اندکی تعدیل در سال های واپسینِ این دوره. آن چه همچنان بحث برانگیز بود شکاف های فرهنگی و اجتماعی و تبعات سیاسی اقتصاد بازار آزاد بود، اما نیروهای سیاسی رقیب از جمله دو نمونه دیگر این تحقیق هیچ بدیل واقعی عرضه نکردند. از جنبه ایدئولوژیک بخش اعظم نیروهای سیاسی پذیرای رویکرد جدید بودند، چنان که شکلی از «اجماع نخبگان» با تصویب سند چشم انداز محقق شد. اما آن چه تاکنون در عرصه عمل این اجماع را تحقق ناپذیر ساخته است، مناقشه بر سر نوع رابطه با نظام جهانی و بافت اجتماعی و فرهنگی در حال تحول جامعه ایران است که به سرعت در سطح سیاسی بازتاب مییابد. واژگان کلیدی: ایدئولوژی، تغییر اجتماعی، نئولیبرالیسم، تکنوکراسی، نوسازی سیاسی، محافظه کاری انقلابی.
- Abstract
- Development remains a controversial issue among both general public and political system in Iran. This research is primarily concerned with the ideological and political context of development policies in post-war Iran (1988-2007). The development policies originated from and was the core of Structural Adjustment Programs. Some critics labeled these policies as “neoliberal” policies. This research project concentrates on three major political forces in Iran, namely technocrats, reformists and revolutionary conservatives. In the last three decades, Iran has witnessed a plethora of ideological and political contentions and disagreements on issues such as political development, democratization and cultural and social changes. The main argument of this study is that none of the aforementioned forces has offered an alternative development model and the very same development model with all its contradictions and restrictions, including tensions with the world system and petroleum based economy challenges, was applied and implemented in post-war Iran. Keywords: Ideology, Social Change, Neoliberalism, Technocracy, Political Modernization, Revolutionary Conservatism.
