عنوان پایان‌نامه
تحولات سیاسی ،اقتصادی و اجتماعی خراسان در دوره قاجاریه (۱۲۶۶ق-۱۳۳۲ ق /۱۸۵۰-۱۹۱۶ )
- رشته تحصیلی
- تاریخ و تمدن ملل اسلامی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده الهیات و معارف اسلامی شماره ثبت: 565د;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 72575
- تاریخ دفاع
- ۱۲ بهمن ۱۳۹۴
- دانشجو
- مرتضی دانشیار
- استاد راهنما
- محمدعلی کاظم بیگی
- چکیده
- در 1211ق دولت قاجاریه در حالی موفق به تسخیر خراسان گردید که این ایالت دستخوش رقابت قدرتهای محلی و تاخت و تاز مکرر صحراگردان ترکمن، بلوچ و افاغنه بود. این شرایط تا سرکوبی شورش محمدحسن خان سالار در 1266ق ادامه داشت. تجدید استیلای دولت قاجاریه بر خراسان در سال مذکور، با تجدید نظر در سیاست های دولت مرکزی همراه بود. رساله حاضر به بررسی تأثیر این سیاست‌ها به همراه، هجوم اقوام صحراگرد، رقابت دول استعمارگر روس و بریتانیا و تأثیر رواج اندیشه‌های نوین (به عنوان متغیرهای مستقل) بر اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خراسان (متغیرهای وابسته) در سالهای 1266-1332ق اختصاص دارد. برای پاسخگویی به مسئله پژوهش، رساله در قالب پنج فصل تنظیم شده است که هر یک از آنها به پاسخ یکی از سوالات مطروحه در طرحنامه اختصاص دارد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که اگر چه سیاستهای ناکارآمد دولت مرکزی در خراسان مانع سیطره بر کل ایالت و سرانجام انتزاع حدود سه چهارم خاک آن از ایران گردید، لیکن امنیت حاصل از قرارداد آخال در 1299ق به همراه سیاستهای دولت قاجاریه برای حفظ بقیه خاک خراسان از توسعه طلبی های روسیه تزاری از یک سوی، از سوی دیگر رقابت اقتصادی روس و بریتانیا موجب تحولات گسترده اقتصادی در این ایالت شد. تجاری شدن کشاورزی- صنایع دستی و توسعه اقتصادی وابسته مهمترین پیامدهای تحول مذکور بود که به نوبه خود ساختار اجتماعی در ایالت را نیز تغییر می داد. تحول اقتصادی بر رغم بهبود وضع معیشت اهالی خراسان، با نارضایی های اجتماعی همراه بود که از ابتدای سده چهاردهم هجری قمری به شکل تحرکات سیاسی- اجتماعی در دو سطح روستا و شهر بروز کرد. همچنین، این پژوهش با آشکار کردن تفاوت تحرکات اجتماعی خراسان با سایر ایالات ایران، نادرستی تعمیم نتایج¬ تحقیقات مربوط به تاریخ اقتصادی - اجتماعی ایران در دوره قاجاریه را به ایالت خراسان نشان داده است.
- Abstract
- While the Qajar government has managed to conquer Khorasan in 1211 AH, the state of Khorasan involved with the competitiveness of local authorities and frequent invasion of nomadic Turkmen, Baluchis and Afghans. This Situation continued, more or less, to Suppress Mohammad Hassan Khan Salar rebellion in 1266 AH. Restoration of domination of the Qajar state over Khorasan in the year mentioned, accompanied with the revision of the policies of the central government in the state. The thesis investigates the effects of these policies along with the invasion of nomadic tribes, the competition between imperial Russia and Britain, and the impact of the spread of new ideas (as the independent variables) on the political, social and economic of Khorasan (dependent variables) between 1266-1332 AH. To investigate the research problem, the thesis is regulated in five chapters. In each chapter have been answered to one of the questions had been designed at the beginning of the project. The results of the thesis reveals that although the ineffective policy central government in Khorasan prevented to overcome the entire state and, finally, was separated more than three-quarters of its territory from Iran, but the security of resulting from Treaty of Akhal in 1299 AH/1881, accompany with government policies Qajar to Keep the rest of the territory of Khorasan from the grab of imperial Russia, as well as economic competition between Russia and Britain in this part of Iran, brought economic developments that the commercialization of economy and the consequences economic development of Khorasan were Consequences of that. Economic development while improving the livelihoods of the people of Khorasan, was accompanied by social discontent that was appeared in the form of socio-political movements in both rural and urban level from the first decade of the fourteenth century. This study, meanwhile, reveals the differences of economic conditions and the type and purpose of social
