عنوان پایان‌نامه
بررسی ساختار بازارهای مرتبط شیرو چگونگی شکل گیری قیمت در ایران
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6531;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 70604
- تاریخ دفاع
- ۲۰ خرداد ۱۳۹۴
- دانشجو
- زینب شکوهی
- استاد راهنما
- امیرحسین چیذری
- چکیده
- بازار شیر و فرآورده¬های حاصل از آن به گونه¬ای است که در طرف تولید تعداد زیادی از کشاورزان و در طرف تقاضا تقریباً تمام افراد یک جامعه را شامل می¬شود و هرگونه ناکارآمدی در این بازار بر رفاه سطح وسیعی از افراد جامعه اثرگذار خواهد بود. از این¬رو هدف از مطالعه حاضر بررسی ساختار بازار و چگونگی شکل¬گیری قیمت در بازار شیر و فرآورده¬های لبنی شامل شیر پاستوریزه، پنیر و ماست به همراه تحلیل ساختار هزینه تولید شیرخام و فرآورده¬های لبنی، ساختار تقاضای محصولات لبنی و عرضه شیرخام بوده است. برای دستیابی به اهدف مورد نظر، تئوری و روش تحقیق و به تبع آن نتایج به سه قسمت کلی تقسیم شد. در بخش اول پارامترهای چانه زنی و عوامل موثر بر قیمت احتیاطی عرضه و تقاضا و کشش های مرتبط با آن در بازار چهارمحصول مورد مطالعه (شیرخام، شیرپاستوریزه و ماست و پنیر) با استفاده از الگوی چانه زنی دو جانبه با رهیافت بدیهی استخراج شد. در بخش دوم هزینه نهایی تولید فرآورده های لبنی و شیرخام بترتیب از فرم تابعی هزینه ترانسلوگ چند محصولی و تک محصولی استخراج گردید. همچنین برای محاسبه کشش های تقاضای محصولات لبنی از سه فرم متفاوت توابع تقاضا با لحاظ عادات مصرفی بهره گرفته شد و در نهایت کشش عرضه شیرخام محاسبه گردید. در بخش سوم نیز با بکارگیری رهیافت سازمان صنعتی تجربی جدید در چارچوب پویا و استفاده از قیمت¬های احتیاطی استخراج شده در بخش اول و هزینه نهایی و کشش های عرضه و تقاضا در بخش دوم، ساختار افقی بازار شیرخام و فرآورده¬های آن مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج الگوی چانه¬زنی نشان داد فرآوری کنندگان در شکل¬گیری قیمت شیرخام دارای قدرت چانه¬زنی 64 درصدی در مقابل دامداران هستند. علاوه بر این در سه محصول شیر پاستوریزه، ماست و پنیر به ترتیب قدرت چانه¬زنی فرآوری کنندگان در مقابل مصرف کنندگان برابر با 64/0، 76/0 و 67/0 می¬باشد. علت این امر می تواند همزمانی وظایف سازمان دولتی متولی در امر قانون قیمت گذاری، حمایت از مصرف کننده و حمایت از تولیدکننده باشد. لذا لزوم بررسی تشکیل سازمان های مستقل دولتی و یا غیر دولتی در حمایت از مصرف کنندگان و مطالعه راهکارهای مناسب برای عملیاتی کردن قوانین موجود در حمایت از مصرف کنندگان ضروری به نظر می رسد. نتایج برآورد تابع هزینه شیرخام و فرآورده¬های لبنی نشان داد که در هر چهار محصول، متوسط هزینه متغ
- Abstract
- Abstract: In the supply side of raw milk and dairy market, there are a large number of dairy farmers and few number of processors. But on the demand side approximately all people consume milk and dairy products. Also any inefficiencies in these two markets will be effective on a wide range of consumers. Therefore the main aim of this study is analyzing market structure and price forming in milk and dairy market (include liquid milk, cheese and yogurt) in Iran. To achieve the desired goals, methods and results were divided in three sections. In the first part, bargaining power parameters and supply and demand reservation price and related elasticity were estimated. In the second part, milk and dairy marginal cost were estimated by using Translog cost function. Three demand functional form with habit formation was applied for calculating dairy demand elasticities, also raw milk supply elasticities was calculated. In the third part, the dynamic new empirical industrial organization approach by using extracted reservation prices in first part and marginal cost and demand and supply elasticities in the second part, were used for determining market power in milk and dairy product. The result of bargaining model indicated that the processors bargaining power was 64 percentage versus farmers. In addition in milk, yogurt and cheese, the processors bargaining power were 0.64, 0.76 and 0.67 respectively. The reason for this could be simultaneous duties include legislative pricing and protecting consumer and producer. So, it seems necessary to be studied the formation of independent government organization such as NGO to support consumers and implementation of existing laws in this area. The results of raw milk and dairy industries cost function estimation showed average variable cost is greater than marginal cost and so scale production is far from optimum in all four products. In other words, dairy pricing based on the average cost cause decrease in motivation to improve production technology, because low production efficiency was compensated by placing price upper than average cost. Therefore, alternative pricing methods should be considered in the raw milk and dairy products, to improve production efficiency, achieve optimal scale and move toward competitive markets. Also dairy demand estimation indicated consumers habits influenced on the dairy demand pattern. Raw milk supply estimation showed concentrate price and supply value in the previous period have highest amount. Finally horizontal market structure evaluation indicated dairy industry selling behavior for yogurt and cheese is near the collusive. Therefore, dairy products price are far from competitive market price even if consumers have 100 percentage bargaining power in dairy price forming. Also appropriate policy making to facilitate new firms entry in dairy market and reduction in market concentration is suggested. Key words: market structure, bargaining power, milk and dairy
