عنوان پایان‌نامه
ساخت و تکوین منافع ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
- رشته تحصیلی
- علوم سیاسی -مسائل ایران
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی شماره ثبت: LP3885;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 70221
- تاریخ دفاع
- ۱۴ مهر ۱۳۹۴
- دانشجو
- مرتضی باقیان زارچی
- استاد راهنما
- صادق زیباکلام مفرد
- چکیده
- سیاست خارجی به عنوان یکی از مهم¬ترین حوزه¬های سیاست¬گذاری کشورها، همواره تحت تاثیر نوع تعریف و برداشت از مفهوم منافع ملی بوده است. رساله حاضر، در پی بررسی و تجزیه و تحلیل فرایند تکوین و تحول منافع ملی جمهوری اسلامی ایران می¬باشد. بر این اساس، سوال اصلی پژوهش این¬گونه مطرح می¬شود که تکوین و تحول منافع ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چگونه بوده است؟ این رساله بر این نظر است که فرایند شکل-گیری و تکوین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران بر اساس دو مولف? «آرمان» و «تهدید» صورت گرفته است. بنابراین به نظر می¬رسد. تعامل میان این¬دو مولفه، نقش اصلی را در فرایند ساخت و تکوین منافع ملی ایفا کرده¬اند. با توجه به این مطالب، می¬توان گفت که منافع ملی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، طی فرایندی تعاملی میان آرمانها و تهدیدات تکوین و تحول یافته است که هر کدام از این¬دو، متاثر از عوامل محیطی و ساختاری و ویژگی¬های کارگزاری گوناگون قرار دارند. تعامل و کنش متقابل میان آرمانها و تهدیدات، فرایند پویایی است که به تحول دائمی منافع ملی در ادوار مختلف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران منجر شده است. برای امر سازماندهی و پیشبرد این پژوهش سعی شده تا ابتدا ادبیات نظری پژوهش در باب مفهوم منافع ملی در قالب دو رویکرد کلانِ عینیت¬باور (نظریات واقع¬گرایی کلاسیک و واقع¬گرایی ساختاری) و رویکرد ذهنیت¬باور(نظریه تصمیم¬گیری و نظریه سازه¬انگاری) ارائه و سپس از طریق این ادبیات نظری، مفاهیم و متغیرهای لازم برای ساخت مدلِ مرجعِ (الگوی) پژوهش، استخراج و سپس در ترسیم این مدلِ الگو به کار گرفته شوند. در انتها نیز سعی شده است این مدل مرجع بر روی پنج دوره سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران (دولت موقت، دوران جنگ تحمیلی، دولت سازندگی، دولت اصلاحات و دولت احمدی¬نژاد)، در قالب پنج فصل متوالی، کاربردی و پیاده¬سازی گردد..
- Abstract
- As one of the most important areas of policymaking, foreign policy has been influenced by the definition and interpretation of the concept of national interests. The current thesis, seeks to study and analyze the evolution and development of national interests in the foreign policy of Islamic Republic of Iran. Accordingly, the main research question of the thesis is: How was the evolution and development of national interests in foreign policy of the Islamic Republic of Iran? This thesis believes that the process of formation and evolution of the Islamic Republic of Iran’s national interests is based on two components of "Ideal" and "Threat". Therefore it seems that interaction between these two components has the main role in the formation and evolution of national interests. Accordingly, it can be said that national interests in Iran’s foreign policy has been shaped in an interactive process between ideals and threats in which both concepts have been affected by the structural factors and features of various agencies. Mutual interaction between ideals and threats is a dynamic process that ended to constant development of national interests in different eras of Iran’s foreign policy. To organize and conduct this research, theoretical literature of national interests has been studied through objectivist (views of classical realism and structural realism) and subjective (decision-making theory and constructivism) approaches. By doing this, the necessary concepts to build a research reference model were extracted and then applied to make the model. Finally, it is tried to apply this model on five eras of foreign policy of Islamic Republic of Iran in five consecutive chapters.
