عنوان پایان‌نامه
اثر نوع رقم و مقدار کود فسفری بر شکلهای مختلف فسفر خاک و خصوصیات مورفولوژیکی ریشه گندم
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6941;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75619;کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6941;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75619
- تاریخ دفاع
- ۰۶ اردیبهشت ۱۳۹۵
- دانشجو
- راضیه خلیلی راد
- استاد راهنما
- حسین میرسیدحسینی
- چکیده
- با توجه به ویژگی‌های خاص فسفر به عنوان یکی از عناصر غذایی ضروری مورد نیاز گیاه و ضرورت اعمال مدیریت مناسب برای حداکثر قابلیت دسترسی به این عنصر غذایی، این پژوهش با هدف بررسی اثر رقم گیاه و نیز مقدار کود فسفری بر شکلهای معدنی فسفر خاک و خصوصیات مورفولوژیکی ریشه گندم در یک خاک آهکی دارای محدودیت فسفر، به شرح زیر طراحی گردید: در آزمایش اول اثر نوع رقم بر جزء‌بندی فسفر خاک طی آزمایش گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در 10 تیمار و سه تکرار بررسی شد. تأثیر ریزوسفر دو رقم گندم فسفرکارا (آزادی و یاواروس) و دو رقم گندم فسفر ناکارا (کرج 1 و مرودشت) بر تغییرات اجزای فسفر خاک در دو سطح کودی صفر و بهینه (حدود 203 میلی‌گرم کود فسفر بر کیلوگرم خاک) با استفاده از روش عصاره‌گیری متوالی مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌برداری خاک در دو بخش ریزوسفری و غیرریزوسفری (داخل و خارج از ریزوبگ) صورت گرفت. گلدان‌های شاهد (بدون کشت گیاه) نیز به کار رفت. همبستگی شکلهای مختلف فسفر با یکدیگر و با فسفر قابل جذب بررسی شد. همچنین با توجه به محدود بودن تحقیقات در مورد نقش ریشه‌‌ها در جذب عناصر کم تحرک خاک و برای درک ویژگی‌های ریشه‌ای مؤثر در فسفر کارآیی مرتبط با نوع رقم، تعدادی از ویژگی‌های مورفولوژیکی ریشه و شاخص‌های فسفر کارآیی این ارقام اندازه‌گیری و محاسبه شد. همبستگی خصوصیات ریشه‌ای با شاخص‌های فسفرکارآیی (غلظت و جذب کل فسفر شاخساره، کارآیی جذب فسفر، کارآیی مصرف فسفر) نیز بررسی گردید. تغییرات pH نیز در توده خاک و خاک ریزوسفری اندازه‌گیری و مقایسه شد. نتایج نشان داد که بین ارقام مورد مطالعه تفاوت معنی‌داری (05/0p?) از نظر تأثیر بر فسفر محلول، فسفر اولسن، فسفر کل و اجزای معدنی فسفر خاک وجود داشت. همچنین تغییرات اجزای مختلف فسفر در ریزوسفر ارقام گندم مورد مطالعه در مقایسه با توده خاک در این تحقیق به وضوح مشاهده گردید، گرچه این تغییرات در مورد تمام اجزای فسفر و همه ارقام مورد مطالعه یکسان نبود. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین اجزای معدنی فسفر خاک از جمله دی کلسیم فسفات، اکتا کلسیم فسفات، فسفر پیوند شده با آهن، فسفر پیوند شده با آلومینیوم و آپاتیت وجود داشت. همچنین رابطه بین این اجزاء و فسفر کل، فسفر محلول و فسفر اولسن نیز معنی‌دار بود. علاوه بر این، خصوصیات مورفولوژیک ریشه از جمل
- Abstract
- Regarding to Phosphorus (P) as an important macronutrients for plant and due to importance of management practices in optimizing this nutrient accessibility, with the aim of assessing the effect of plant cultivar and phosphorus fertilizer level on soil P fractions and root morphological properties of wheat in a P-deficient calcareous soil, this research was designed as follows: In the first experiment the rhizosphere effect of some wheat cultivars on inorganic P fractions was assessed in greenhouse condition as a factorial in completely randomized design, with 10 treatments and 3 replications. The rhizosphere effect of 2 P-efficient wheat cultivars (Azadi and Yavarus) and 2 P-inefficient wheat cultivars (Karaj 1 and Marvdasht) on changes in soil P fractions in no P fertilizer and optimum level of P fertilizer (20 mg P per kg soil) were determined and compared through successive extraction. Soil-sampling was done in two rhizosphere and non-rhizosphere zones (inside and outside of rhizobag). Some pots were used as control (no plant). Correlation of different chemical forms of P to each other and with plant available P were investigated. Also, considering scarcity of researches on function of roots at the uptake of low mobility elements and in order to understand the underlying root properties contributing to the P efficiency associated with plant cultivar, some root morphological properties and P efficiency indexes of these cultivars were measured and calculated. Furthermore, the correlation of root properties with P efficiency indexes (shoot P concentration and total uptake of shoot P, P acquisition efficiency, P utilization efficiency) were analyzed. pH changes in the bulk soil and rhizosphere soil were measured and compared. The results showed a significant difference (p<0.05) among cultivars in term of the effect on soluble P, Olsen-P, total P and inorganic soil P fractions. Changes in different soil P fractions in the rhizosphere of studied wheat cultivars compa
