عنوان پایان‌نامه
توضیح جدیدی برای دوره ی کلکولتیک میانی یا دالما در غرب ایران بر اساس شباهت های مواد فرهنگی ، لایه نگاری و مقایسه های منطقه ای
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی -پیش از تاریخ
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 71839;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4259
- تاریخ دفاع
- ۳۱ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- رقیه رحیمی سرخنی
- استاد راهنما
- کمال الدین نیکنامی
- چکیده
- غرب ایران، حوضه¬ی دریاچه ارومیه، زاگرس مرکزی واستان خوزستان تا استان فارس را در برمی¬گیرد. مواد فرهنگی به دست آمده از سنت فرهنگی دالما در اواسط و اواخر هزاره¬ی پنجم ق.م. در بخش¬های بزرگی از ایران غربی از شمال غرب تا جنوب زاگرس مرکزی و تا حاشیه¬های غربی فلات مرکزی ایران هم افق با سنت¬های فرهنگی بزرگ دیگری گسترش می¬یابد. علی رغم کاوش¬ها و بررسی¬های متعدد در این حوزه¬ها و با وجود شناخت بهتر سنت¬های فرهنگی مجاور، سنت فرهنگی دالما جنبه¬های ناشناخته¬ی بسیاری دارد. اگرچه معمولا سفال یک عنصر مهم در تعیین دوره و گاهنگاری نسبی است اما می¬تواند در شناخت حوزه¬های فرهنگی و برهم¬کنش آنها و مسائل دیگری مثل شناخت سطح پیچیدگی و تخصص گرایی نیز عنصر کمک کننده و مفیدی باشد به خصوص در بخش¬هایی که می¬دانیم سنت¬های فرهنگی در مجاورت و تماس با هم قرار داشته¬اند. نمود برخورد و تلاقی سنت¬های فرهنگی گاهی به خوبی در مواد فرهنگی قابل مشاهده است و گاهی نیز باید تلاش بیشتری کنیم تا بتوانیم برخورد سنت های فرهنگی را در مواد فرهنگی مشاهده کنیم. پژوهش حاضر بر¬اساس اطلاعات پایه¬ای از محوطه¬های کاوش شده و بررسی شده¬ی دوره¬ی دالما در سرتاسر غرب ایران تنظیم شده است. الگوهای سفالی دوره¬ی دالما در اغلب این محوطه¬ها مطالعه و مقایسه شده و در نهایت منطقه¬هایی برای مطالعات آزمایشگاهی جزئی¬تر انتخاب شده است. در این پژوهش دو منطقه برای مطالعات پتروگرافی و پنج منطقه برای مطالعات آزمایش تجزیه عنصری XRF انتخاب شده است. هدف پژوهش حاضر بررسی مواد فرهنگی یا به طور اخص سفال¬های به¬دست آمده از استقرار¬های دوره¬ی کلکولتیک میانه با سنت دالمایی برای ایجاد یک پایگاه اطلاعاتی منسجم و به¬دست آوردن دیدی افقی نسبت به فرهنگ¬های هزاره¬ی پنجم یا مس سنگی مجاور در غرب ایران است. در این پژوهش تلاش شده است تا حوزه¬های برهم کنش فرهنگی بین سنت دالمایی و حوزه¬های مجاور مشخص شده و تلاش شده است تا بفهمیم در این دوره چه سطحی از پیچیدگی در استقرارهای دوره¬ی دالما وجود داشته است و آیا اصولا این جوامع همگام با جوامع هم افق دیگر به سطحی از پیچیدگی و تخصص گرایی حداقل در تولید سفال رسیده اند یا نه؟ واژگان کلیدی: غرب ایران- سنت دالما- حوزه¬ی برهم کنش-تخصص گرایی- افق-سفال- پتروگرافی- XRF
- Abstract
- West of Iran is included of vast lands between southern parts of Urmiya lake,Central Zagros,Khuzestan province to Fars province. The diagnostic Zagros highland MC I ceramic assemblage is called Dalma, after the type site of Dalma Tepe in the southern Lake Urmia basin of Azerbaijan. The remarkable thing about this period, however, is the widespread distribution of these ceramics. In addition to the main centers of Dalma in Azerbaijan and Zagros, Dalma potteries were found with other neighboring diagnostic ceramics in more marginal areas. The Dalma tradition is dated to fifth and fourth millennium B.C .in west of Iran. The Dalma type sites in northwest of Iran bearing four Dalma diagnostic wares but in central Zagros especially in interaction spheres with other pottery traditions Dalma contexts experienced more pottery types. For examples to the more eastern areas in Abhar plain or Sojasroud valley, besides these Dalma wares, small samples of central paleatu painted wares also appeared In this context potteries sub-divided into two main original Dalma wares and peripheral wares classes. In contrast to the more southern parts, Dalma diagnostic type turns into secondary pottery tradition This dissertation examines cultural process: the nature of regional interaction in the ancient world. Although ceramics as chronological markers have been emphasized in studies of early complex societies, they also help define cultural and interaction spheres. In this dissertation, petrographic analysis and a XRF project was carried out on northwestern and central Zagros Dalma assemblages. XRF analysis was carried out on Soha Chai Tepe Dalma assemblages, to better understand the nature of their distribution and to further the understanding of interaction between two adjacent pottery traditions The results suggest that the Dalma ceramics were a distinct ceramic group when compared to the other contemporary ceramic style. Key words:Dalma,petrography,XRF,context,interaction sphere,style,tradition
