عنوان پایاننامه
بررسی ساختار بازار و کارایی اقتصادی زنجیره تامین روغن نباتی در ایران
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 6498;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 70053
- تاریخ دفاع
- ۲۲ شهریور ۱۳۹۴
- دانشجو
- مسعود فهرستی ثانی
- استاد راهنما
- امیرحسین چیذری
- چکیده
- مدیریت یکپارچه بخشهای کشاورزی و صنایع غذایی، به افزایش عملکرد سیستم تامین مواد غذایی منجر میشود. با توجه به نیاز بالای کشور به تولید دانههایروغنی و روغن نباتی و همچنین مطرح شدن مباحثی نظیر خودکفایی در تولید دانههایروغنی، روغن خام و روغن نباتی و نیز پایداری تولید در زنجیره تامین، باید فرایند تولید، فرآوری و توزیع دانههای روغنی و روغن نباتی در یک زنجیره تامین مدیریت شوند. بنابراین در پژوهش حاضر به ارزیابی انواع کارایی مناطق تولید دانههای روغنی، واحدهای استحصال روغنخام از دانههای روغنی و تصفیه روغنخام و همچنین کل زنجیره تامین روغننباتی در سال 1390 با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها (DEA) و روش تحلیل پوششی دادههای شبکهای (NDEA) پرداخته شد. همچنین با استفاده از دادههای تابلویی و بهکارگیری الگوهای پارامتریک، روابط بین رفتار، سودآوری و سهم از بازار بنگاههای استحصال و تصفیه روغنخام در زنجیره تامین روغننباتی بررسی شد. سپس به ارزیابی وضعیت موجود و بهینه توزیع دانههای روغنی و روغنخام در زنجیره تامین روغننباتی در ایران پرداخته و هزینههای حملونقل و انبارداری در صورت کاهش اتکای کشور به واردات دانه روغنی و روغنخام بررسی شد. نتایج محاسبه کارایی فنی نشان داد، پتانسیل افزایش تولید در سطوح اول و دوم زنجیره تامین روغننباتی وجود دارد. همچنین در عدم کاراییهای اقتصادی، سهم کارایی تخصیصی در هر سطح بیشتر است. زنجیرههای با حلقههای بیشتر یا به عبارتی زنجیرههایی که بیشتر به تولید داخل متکی هستند، رتبه بالاتری را از لحاظ کارایی فنی به خود اختصاص دادند، لیکن از لحاظ کارایی اقتصادی در سطح پایینتری قرار گرفتند. بر اساس نتایج اخذ شده در زنجیره تامین روغننباتی فرضیه سنتی قدرت بازار، رد و فرضیه ساختار کارا، قبول میشود. همچنین در صورت افزایش تولید روغنخام و متناسب با آن کاهش واردات، هزینههای حملونقل و انبارداری، کاهش مییابد. تقویت سودآوری در تمام سطوح زنجیره تامین و افزایش بهرهوری در بخش تولید دانههایروغنی به دلیل کاهش قیمت تمام شده میتواند سبب افزایش جذابیت تولید در داخل کشور و کاهش وابستگی به واردات دانهروغنی و روغنخام شود. واژههای کلیدی: روغننباتی، کارایی، زنجیره تامین، شبکه حمل و نقل، تحلیل پوششی دادههای شبکهای، ساختار بازار
- Abstract
- Abstract Integrated management of agriculture and food industry leads to increase in the food supply system. Due to the country's need to produce oilseeds and vegetable oil, as well as topics such as the self-sufficiency in the production of oilseeds, crude oil and vegetable oil and also production sustainability in supply chain, production, processing and distribution of oilseeds and vegetable oil should be managed in a supply chain framework. Therefore, in the current study performance for oilseed producer, oil crude extraction units, refinery plants and whole of the vegetable oil supply chain by using data envelopment analysis (DEA) and network data envelopment analysis (NDEA) models in year ???? were evaluated. Also using panel data and parametric models, the relationship between conduct, performance and market structure of firms in the supply chain of vegetable oil were studied. Then the current and optimal distribution of oilseeds and crude oil in the supply chain of vegetable oil in Iran were assessed and transportation and warehousing costs in case of reducing dependence on imported crude oil and oilseeds were investigated. The technical efficiency results showed that there is the potential for increased production in the first and second levels of the supply chain of vegetable oil. Also in the lack of economic efficiency, allocative efficiency has the higher contribution. The chains with higher rings or at the other say the chains that rely more on domestic oilseeds and crude oil production, had a higher rank of technical efficiency but in terms of economic efficiency were at a lower level. Based on the results in the supply chain of vegetable oil, traditional market power hypothesis is rejected and efficient structure hypothesis is accepted. As well as increasing in production of crude oil and accordingly reducing in its import, transportation and warehousing costs would be reduced. Profitability reinforcement in the all levels of supply chain and productivity increasing in the oilseed production sector due to lower cost can increase the domestic production attractiveness and decrease dependence of imports of crude oil and the oil seed. Key words: vegetable oil , Efficiency, supply chain , transportation network, Network Data envelopment analysis, market structure