عنوان پایان‌نامه
عقاید گنوسی و شکل گیری کیش مانوی
- رشته تحصیلی
- تاریخ - تاریخ ایران قبل از اسلام
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4660;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4660
- تاریخ دفاع
- ۱۱ شهریور ۱۳۹۶
- دانشجو
- سیدتوفیق حسینی
- استاد راهنما
- روزبه زرین کوب
- چکیده
- باور گنوسی ازجمله عقاید کهن بشری بود که به‌صورت کیشی فراگیر به شکل فرق گوناگون وگسترده در بخش اعظمی از بین‌النهرین اشاعه یافته بود. تا جایی‌که ادیان کهنی همچون دین مسیحی و یهودی بنا به نظر بسیاری از محققین تحت تأثیر عقاید این کیش بودند. در دامن مکتب فکری گنوسی در جنوب سرزمین بین‌النهرین، مانی که ازنظر خانوادگی ریشه¬ای ایرانی داشت، متولد و رشد یافت. وی بعدها پس از بلوغ فکری در دامن یکی از این فرق گنوسی، کیشی نوپدید بوجود آورد.کیش مانی به خاطر حمایت‌های خاص شاهان اولیه ساسانی گسترش چشمگیری داشت. این کیش فارغ از جاذبه¬های خاص گنوسی، به خاطر وسعت تأثیرات فکری و اشاعه گسترده از ادیان مهم دوره اواخر باستان به‌حساب می¬آید. در واقع، جستجو برای کشف ویژگی¬ها و خصوصیاتگنوسی این دیندر جهت یافتن ریشه¬های باورهای مانی دارای اهمیت بسیاری است. از این رو، این پژوهش با عنوان برآمدن عقاید گنوسی و شکل¬گیری کیش مانوی به بررسی این موضوع می¬پردازد که تفکر گنوسی چه تأثیری بر برآمدن کیش مانوی داشته است. درواقع، مسئله اصلی این تحقیق بررسی چگونگی و کیفیت تأثیرگذاری عقاید گنوسی بر شکل¬گیری شرایع و افکار کیش مانوی است. این تحقیق با روش تحلیلی و توصیفی و با بررسی منابع کتابخانه¬ای و اسناد بازمانده از این دو کیش به بررسی مقایسه¬ای و تحلیلی این دو کیش پرداخته است و به این نتیجه می¬رسد که افکار گنوسی در شکل¬گیری عقاید دینی مانی در مباحث آفرینش و آخرت¬شناسانه همچنین در تکوین شرایع دینی و افکار رازورزانه کیش مانوی تأثیر عمیقی داشته است. واژگان کلیدی: کیش مانوی، ادیان گنوسی، تعالیم آخرت-شناسانه، تعالیم آفرینش، رازورزی گنوسی
- Abstract
- Gnostic beliefs were one of the oldest human beliefs that it was widely scattered in the form of diverse and massive Cults in Mesopotamia. As far as according to many scholars the ancient religions, such as Christian and Jewish religion, were influenced by the beliefs of this religion. Mani, who had an Iranian roots, was born and developed under the influence of the Gnostic school of thought in southern Mesopotamia. He later created a new religion after mental maturity in influence of one of these gnosis Sects. Religion of Mani was remarkably, because of the special support of the Sassanid primary kings, expanded. This Religion, Far away the Gnostics attractions, is due to the magnitude of intellectual influences and widespread dissemination, was one of important religions in the late Ancient Ages. In fact, in order to find the roots of Mani beliefs, search for the discovery of the gnostic features of this religion is very important. Hence, this study, titled Gnostic beliefs and the Formation of Manichaeism, search this issue that what influenced had Gnostics beliefs on the formation of Manichaeism? Indeed, the main issue of this research is to examine the quality and impact of gnosis beliefs on the formation of the mythical thoughts of Manichaean religion that Based on the analytical and descriptive method and by the resources and documents of the two religions has been studied. This research concludes that Gnostic thoughts have had a profound effect on the formation of Mani’s religious beliefs as well as in the development of religious manner and the mysterious beliefs of Manichaeism. Keywords: Manichaeism, Gnostic religions, Eschatology beliefs, Creation teachings, Gnostic mysticism.
