عنوان پایان‌نامه
الگویابی رقابت قدرت های منطقه ای در مناطق ژئوپلتیک (مطالعه مور ی جنوب غرب آسیا)
- رشته تحصیلی
- جغرافیای سیاسی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2288;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2288
- تاریخ دفاع
- ۰۴ مهر ۱۳۹۶
- دانشجو
- طهمورث حیدری موصلو
- استاد راهنما
- سید عباس احمدی کرچ
- چکیده
- واقع شدن دو یا چند قدرت متوازن در یک منطقه در طول تاریخ زمینه ساز رقابت، منازعه و چالش بوده است. همچنان که وجود چند قدرت در جنوب غرب آسیا که هرکدام نیز داعیه رهبری منطقه ای دارند، سبب ناامنی و رقابتی پایدار شده است. از یک طرف، جمهوری اسلامی ایران، مراکز جغرافیایی شیعه را حمایت می‌کند. از طرف دیگر، عربستان داعیه رهبری جغرافیای اهل سنت را دارد. ترکیه نیز ایده جدیدی را ارائه و در مسیر آن گام بر می‌دارد. یعنی شکوه جغرافیای تاریخی را افتخار دانسته و در قرن کنونی به دنبال احیای قدرت نوینی به پهنای جغرافیای قدیم خود است. این سه کشور هم اکنون در حال رقابت بر سر کسب برتری منطقه‌ای هستند که نگاه آنان بر پایه عوامل ژئوپلیتیکی قدرت، رقابت، نفوذ و کنترل شکل گرفته است. از طرف دیگر، قدرت‌های منطقه‌ای به دنبال ترسیم استراتژی‌های متفاوتی هستند. همچنان که در شرایط موجود منطقه، عربستان سعودی بیشتر به دنبال برقراری نوعی توازن در برابر قدرت‌های منطقه‌ای دیگر است. این کشور تا قبل از حمله ایالات متحده آمریکا به عراق و تغییر ساختار عراق، خواهان «حفظ وضع موجود» در منطقه جنوب غرب آسیا بود؛ اما بعد از سال 2003م، رویکرد تقابلی را جغرافیای منطقه در پیش گرفت. درحالی‌که برای ایران، تبدیل شدن به قدرت بی رقیب در منطقه اهمیت اساسی دارد؛ زیرا ایران سیاست «تغییر جغرافیای قدرت» با تکیه بر کد ژئوپلیتیکی صدور انقلاب و حمایت از گروه های اسلام گرا در جغرافیای پیرامون را دنبال می‌کند. در این میان، ترکیه نیز سیاست توسعه نفوذ با استفاده از رویکرد قدرت نرم را در دستور کار خود قرار داده است. در واقع، رهبران این کشور به دنبال الگوی جدیدی از روی شکوه تاریخی خود هستند. این پژوهش با توجه به ضرورت مطالعه‌ی الگوهای رقابت قدرت‌ها در مناطق ژئوپلیتیک و از طریق تمرکز بر شکل رفتارهای سیاسی و بین‌المللی سه کشور ایران، عربستان و ترکیه در جنوب غرب آسیا انجام شده است. روش پژوهش موجود تبیینی- تحلیلی و به صورت کیفی است. سئوال اصلی پژهش این است که بنیادهای رقابت قدرت‌های منطقه‌ای در منطقه جنوب غرب آسیا بر چه مؤلفه‌هایی استوار است؟ فرضیه نشانگر این است که بنیاد رقابت قدرت‌های منطقه‌ای در جنوب غرب آسیا بر چند عامل شامل: مسائل جغرافیایی(سرزمینی)، اقتصاد(انرژی)، امنیت(نظامی گری) و مسائل فرهنگی(ایدئولوژی) استوار است.
- Abstract
- The presence of two or more balanced powers in a single region has been a source of competition, conflict and challenge throughout the history. A good example is the existence of several powers in Southwest Asia, each claiming for the regional leadership, which has caused lasting insecurity and competition. On the one hand, the Islamic Republic of Iran supports Shia geographic centers, and Saudi Arabia has a Sunni geography leadership, on the other. Turkey also pushes for a new idea, and steps in its direction; the country is proud of the glory of its historic geography, and in the current century, seeks to revive a new power equal to scope of its ancient geography. These three countries are now competing for regional excellence, whose views have been shaped by the geopolitical factors of power, competition, influence and control. On the other side, the regional powers are looking at drawing different strategies. As in the current situation of the region, Saudi Arabia is further seeking to establish a balance of power with the other regional powers. Before the US invasion of Iraq and the restructuring of Iraq, this country wanted to "maintain the status quo" in the Southwest Asia region; however, after 2003, the opposite approach was taken by the geography of the region. While for Iran, becoming an unrivaled power in the region is of fundamental importance as it pursues a policy of "changing the geography of power" by relying on the geopolitical code of the “issuance of revolution” and supporting Islamist groups in the surrounding geography. Meanwhile, Turkey has put in place a policy of penetration development using a soft power approach. In fact, the leaders of this country are seeking for a new pattern based on their historic glory. This research has been conducted considering the need for studying the patterns of rivalry of powers in geopolitical regions and by focusing on the form of political and international behavior of the three countries of Iran, Saudi Arabia and Turkey in Southwest Asia. The methodology of this qualitative research is descriptive-analytic. The main question is: “On what components are based the foundations of regional power competition in the Southwest Asia region? The hypothesis indicates that the basis of the regional powers’ competition in Southwest Asia lies on several factors: geographical (territorial), economical (energy), security (militarism) and cultural (ideology) issues. Keywords: Southwest Asia, rivalry, Geopolitical rivalry, Iran, Saudi Arabia and Turkey.
