عنوان پایان‌نامه
واکاوی و مدلسازی فضایی اثرات گسترش شهر بر جزایر گرمایی شهر تهران
- رشته تحصیلی
- جغرافیای طبیعی-اقلیم شناسی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2253;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81811;کتابخانه دانشکده جغرافیا شماره ثبت: 2253;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81811
- تاریخ دفاع
- ۲۳ خرداد ۱۳۹۶
- دانشجو
- صفیه طیبی
- استاد راهنما
- حسین محمدی
- چکیده
- شهر تهران در دهه های اخیر با افزایش جمعیت و انواع فعالیت ها و زیرساخت های مرتبط با آن، تغییرات وسیعی در سطوح و میکروکلیمای خود تجربه کرده است. در این پژوهش با هدف واکاوی و مدلسازی اثرات تغییرات پوشش اراضی بر دمای سطحی شهر تهران، روند تغییرات این دو شاخص، با استفاده از تصاویر ماهواره لندست، در طول فصل تابستان پایش شد. آشکارسازی تغییرات پوشش اراضی و پیش بینی دوره آتی(2024) با استفاده از مدل LCM (Land Change Modeler) انجام شد و در نهایت همبستگی عوامل موثر بر تغییر دمای سطحی (گسترش شهری، تراکم ساخت و ساز، تراکم جمعیت، تراکم معابر) نیز با استفاده از مدل همبستگی وزنی جغرافیایی(GWR) صورت پذیرفت. به منظور تفسیر صحیح و درک بهتر این تاثیر، تغییرات زمین های نفوذ ناپذیر شهری و سپیدایی سطحی نیز برای دوره مورد مطالعه، محاسبه شد. نتایج حاصل از بررسی تغییرات پوشش اراضی با استفاده از تکنیک شناسایی تغییرات(pcc)، نشان داد که تغییرات اراضی در جهت غرب و جنوب غرب شهر تهران به دلیل پتانسیل بالاتر تغییر، بیشتر بوده است. در هر دوره 10 ساله(1984-1994، 1994-2004، 2004-2014)، پوشش محیط ساخته شده افزایش داشته است، میزان مساحت پوشش اراضی بایر به جز در دوره1984-1994 که بخش زیادی از اراضی غرب تهران به مناطق شهری اضافه شد، در سایر دوره‌ها کاهش داشته است. طبق طبقه‌بندی دمایی شهر تهران در 4 دوره مورد مطالعه، مساحتی از شهر که دماهای گرم و داغ را تجربه می کند افزایش چشمگیری داشته است. همبستگی مکانی جزیره گرمایی شهر با تغییرات پوشش اراضی در محدوده غرب شهر تهران، حداکثر مقدار خود را دارد، علت این موضوع را می توان به وجود زمین های بایر فراوان در این منطقه و ساخت و سازهای عظیم در آنها در دهه اخیر نسبت داد. در محور شمالی جنوبی شهر، به علت دمای سطحی بالاتر و همچنین تغییرات مهمی که در پوشش اراضی مناطق رخ داده است، همبستگی بالاتری دیده می شود. در بین متغیر های مستقل شرکت داده شده در مدل همبستگی وزنی جغرافیایی، گسترش شهری و تراکم جمعیت، بیشترین تاثیر را در مدل دارند. از مجموع بررسی های صورت گرفته می توان نتیجه گرفت که شهر تهران در فصل گرم دارای یک نوع جزیره گرمایی درون شهری، در مناطق مرکز شهر نوع دیگری از جزیره گرمایی اطراف شهری در زمین های بایر می باشد.
- Abstract
- In recent decades, the city of Tehran has experienced widespread changes in its microclimates due to the increase in population and a wide range of new activities and the related infrastructures. The aim of this study was to analyze and model the effect of vegetation changes on the surface temperature of Tehran. For this purpose, the changes in these two indicators were monitored using Landsat images during summer. Change detection of vegetation cover and prediction of future changes (2014-2024) were performed using LCM (Land Change Modeler). The correlation among the effective factors (urban expansion, construction density, population density, and road density) in surface temperature changes was obtained using Geographically Weighted Regression (GWR). In order to have an appropriate interpretation and a good understanding of the effects, urban impervious surface changes and surface albedo in the study period were also calculated. An investigation of vegetation changes by means of Post-Classification Comparison (PCC) technique showed that lands at west and southwest Tehran had undergone more changes because of more potential for change. During each 10-year period (1984-1994, 1994-2004, 2004-2014), the vegetation cover of built areas had increased, while the vegetation cover of barren lands had decreased, except for 1984-1994 period in which a large part of the lands at western Tehran were added to the urban areas. According to the temperature classification of Tehran in the four study periods, there has been a significant increase in the urban areas that usually experience high temperatures. Spatial correlation between urban heat island and vegetation cover at western Tehran has reached its maximum; the reason could be the existence of many barren lands and large scale constructions in this area during the past decade. A larger correlation is observed along the north-south central axis of Tehran. This area has a high surface temperature and has undergone important recent vegetation changes. Among the independent variables in the GWR, urban expansion and population density showed the highest effect. It can be concluded from the results that, Tehran has one heat island in downtown areas and another heat island in the suburbs formed at barren lands. Keywords: urban heat island, urban expansion, impervious urban surface, surface albedo, vegetation index, Tehran city.
