عنوان پایان‌نامه
تبیین الگوی شکوفایی شهر(مطالعه موردی شهر قزوین)
- رشته تحصیلی
- جغرافیا و برنامه ریزی شهری
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس البرز شماره ثبت: 1404;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81061;کتابخانه پردیس البرز شماره ثبت: 1404;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81061
- تاریخ دفاع
- ۰۹ اردیبهشت ۱۳۹۶
- دانشجو
- مریم نخستین احمدی
- استاد راهنما
- احمد پوراحمد, کرامت اله زیاری
- چکیده
- مطلوبیت عرصه فضاهای شهری، امروزه از جمله بحران فراروی جهان به سرعت شهری شده است.طبق پیش بینی های به عمل آمده تا سال 2030 بیش از 50% جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی می کنند. سریع ترین رشد در ساکنان جدید شهری در شهرهای درحال رشد جهان طراحی شده است. بسیاری از این ساکنان جدید فقیر هستند و باعث تخریب شرایط محیطی و اجتماعی می شود. در سال 2012، سازمان اسکان بشر ملل متحد، رویکردی تازه را در حوزه توسعه شهری، مطرح ساخت. رویکردی کل نگر و یکپارچه که برای ترویج بهزیستی و ایفای نقش همگانی است. این رویکرد جدید به شهرها در اداره هرچه بهتر آینده شهر در حوزه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و زیست محیطی کمک می کند. این رویکرد که شکوفایی شهری نام گرفته است، عبارت است از یک ساخت اجتماعی که به حوزه اعمال بشر جامه عمل می پوشاند. این یک مفهوم گسترده و وسیع است که طبق سیاست های شفاف، توسعه متعادل و هماهنگ در یک محیط حاکی از انصاف و عدالت کار می کند. شکوفایی مفهومی پیچیده تری دارد که توسط شاخص هایی ساده که تنها به بررسی میزان درآمد مالی افراد و یا تعداد خودروهای شخصی آن ها می پردازد، به دست نمی آید. یک زندگی شکوفا، شامل ابعاد غیر مادی و نامحسوس دیگری همچون نقش داشتن در آینده شهر خود، داشتن روابط معنادار و بااهمیت، تعلق داشتن به انجمن های حمایتی و داشتن منابع و قابلیت های لازم برای تبدیل رؤیاهای فردی به واقعیت، می شود. افکار، آرمان ها و چالش های ابتدایی قرن 21ام، با افکار مربوط به عصر رکود اقتصادی پیشین که به وجود آورنده سیستم سنجش GDP شده بود، تفاوت دارند. نگرانی های زیست محیطی جز اولویت های اصلی شکل دهی به جوامع حال و آینده ما شده اند. دفاع از حقوق بشر، پیشرفت های دموکراتیک شامل توانمندسازی زنان و احترام به اصول پایه ای نظیر عزت نفس و تحمل دیدگاه های متفاوت، همه بخشی از آینده ای جامعه تر و شکوفاتر می باشندبر پایه مفهوم شکوفایی سازمان اسکان بشر ملل متحد،CPI پنج بعد(پره ها در چرخ شکوفایی) را برای دستیابی به شکوفایی شهری معرفی می کند. CPI ابعاد گوناگونی را دربر می گیرد که تا حدی شاخص های دیگری نظیر شاخص شهر سبز، شاخص شهر اکولوژیک و شاخص شهر قابل زندگی را نیز تحت پوشش قرار می دهد. سازمان اسکان بشر ملل متحد رویکردی افزایشی را برای تدوین این شاخص اتخاذ کرده است. دو بعد توانایی تولید و کیفیت زندگی، مربوط به اجزای شاخص توسعه انسانیHDI هستند و به منظور محاسبه توسعه انسانی شهریHDI استفاده شده اند. سه بعد دیگر زیرساخت ها، پایداری زیست محیطی و عدالت، نیز معرفی شده اند. سازمان اسکان بشر ملل متحد برای سنجش مقدار عددی CPI برای هر کدام از این پنج بعد متغیرهایی را معرفی کرده است که مقدار عددی آن توسط آمارهای مرکزی هر کشور به دست می آید. سپس با استفاده از روش های آماری خاص، این متغیرها را با هم ترکیب می کند و مقدار عددی را برای هر بعد و در نهایت برای شکوفایی شهری اعلام می کند. براساس تحقیق اخیر درباره ی شاخص های توسعه ی برای اجرای برنامه ریزی شهری و توسعه ی محلی ،اگر CPI با گذشت زمان برای استفاده به عنوان ابزار مدیریت شهری پیشرفت کند و سازگار شود، این موضوع بسیار مهم می شود. روش تحقیق روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله، در گام نخست با توجه به موضوع و اهداف تحقیق و به جهت تدوین چارچوب نظری تحقیق از نوع تحقیق بنیادی -کاربردی با رویکرد اصلی توصیفی – تحلیلی و روش تحقیق کمی-کیفی می باشد. روش تحلیل اطلاعات، تحلیل کیفی و سطح تحلیل توصیفی-تحلیلی است. شیوه جمع آوری اطلاعات مطالعات کتابخانه ای و اسنادی است. بحث و یافته در بعد بهره وری، شاخص های تراکم اقتصادی، نسبت وابستگی افراد مسن جامعه و سرانه تولید یک شهر با ضریب cpi 1-0/9 رتبه یک را دارند. شاخص نسبت اشتغال به جمعیت با ضریب 0/699-0/6 رتبه سوم را دارد. شاخص متوسط درآمد خانوار با ضریب 0/5-0 رتبه ششم را دارد . تخصصی نمودن اقتصاد در بخش کشاورزی با ضریب 0/899-0/8، بخش صنعت با ضریب 0/5-0 و بخش خدمات 0/799-0/7 را دارند که در مجموع شهر قزوین در این شاخص رتبه چهارم را دارد. نرخ بیکاری با ضریب 1-0/9 رتبه یک و اشتغال غیررسمی با رتبه 0/899-0/8 رتبه دوم را دارد. در بعد زیست محیطی و توسعه پایدار شاخص های سهم منطقه حفاظت شده در سیستم های طبیعی که آب شهر را تأمین می کند، جمع آوری ضایعات جامد، اشتراک بازیافت ضایعات جامد با ضریب 1-0/9 رتبه یک را دارند و شاخص سهم مصرف انرژی های تجدیدپذیر با ضریب 0/5-0 رتبه ششم را دارد. شاخص تصفیه خانه فاضلاب با ضریب 1-0/9 رتبه یک را داشته و شاخص تعداد ایستگاه های مانیتورینگ با رتبه 0/5-0 رتبه ششم را دارد. در بعد توسعه زیرساخت شاخص های پناهگاه ارتقایافته و دسترسی به آب بهبودیافته با ضریب 1-0/9 رتبه یک را دارند، شاخص های انبوهی پزشکان با ضریب 0/599-0/5 رتبه پنجم، دسترسی به اینترنت با ضریب 0/699-0/6رتبه سوم را دارد. شاخص های دسترس به حمل ونقل عمومی و میانگین زمان سفر با ضریب 0/5-0 رتبه ششم را داشته و شاخص های دسترسی به سطح ارتقایافته بهداشت، دسترسی به برق، جمعیت بیش از حد( سهم خانوارها با بیش از سه نفر در یک اتاق) و مرگ و میز ناشی از تردد وسایل نقلیه با ضریب 1-0/9 رتبه یک را دارند. تعداد کتابخانه عمومی با ضریب 0/899-0/8رتبه دوم را دارد. در بعد کیفیت زندگی شاخص های امید به زندگی، میزان سواد، تعداد دانشگاه ها، میزان قتل با ضریب 1-0/9 رتبه یک، مرگ و میر زیر 5 سال با ضریب 0/5-0 رتبه شش را داشته اند. شاخص شرکت در اولین مرحله برنامه¬های توسعه زیر شش سال با ضریب 0/899-0/8 رتبه دوم را دارد. شاخص های پوشش واکسیناسیون، میزان مرگ و میر مادران، میزان ثبت نام کلی در آموزش عالی با ضریب 1-0/9 رتیه یک را دارند. شاخص های میزان سرقت و سرانه فضای سبز با ضریب 0/5-0 رتبه ششم را داشته است. در بعد عدالت اجتماعی و تساوی حقوق شاخص ضریب جینی 0/899-0/8 رتبه دوم را دارد. شاخص های خانوار پرجمعیت فاقد یکی از شاخص های پنج گانه دسترسی به آب بهبودیافته، امکانات بهداشتی، منطقه کافی زندگی، مسکن بادوام و امنیت تصرف؛ بیکاری جوانان با ضریب 1-0/9 رتبه اول را داشته و شاخص زنان در دولت محلی با ضریب 0/5-0 رتبه شش و زنان در نیروی کار با ضریب 0/599-0/5 رتبه پنجم را داشته اند. نتیجه گیری در مجموع در شهر قزوین بعد بهره وری با ضریب 0.86، ابعاد کیفیت زندگی و توسعه پایدار با ضریب 0.85، توسعه زیرساخت با ضریب 0.82 و عدالت اجتماعی با ضریب 0.80 به ترتیب در شهر قزوین در اولویت قرار دارند. شهر قزوین در دسته اول، شهرهای با شکوفایی بالا،(CPI:0.8-0.899)، قرار می گیرد. از ویژگی های این دسته از شهرها عبارتست از 1) ابعاد پنج گانه شکوفایی به هم متصل هستند و حرکتی جمعی با استفاده از نیروی خودی به وجود می آورند. 2)نهادهای نسبتاً قوی،چهارچوب های پاسخگوی قانونی و نظارتی وجود دارد.3)دسترسی گسترده به کالاهای عمومی وجود دارد.
- Abstract
- Introduction Today, utility of urban spaces arena is facing crisis of the world is rapidly urbanized. According to predictions up to 2030, more than 50 percent of the world population, live in the urban areas. The fastest growth have designed in new urban residents in growing cities. Most of these residents are poor and are caused the destruction of environmental and social conditions. In 2012, the United Nation Human Settlements, Introduced new approach in urban areas. An integrated and holistic approach that is public to promote welfare and playing role. This new approach to cities, help to better manage of future city in the field of economic, political, social and environmental. This approach that called “City Efflorescence”, is the social structure that fulfill to human actions. This is a vast concept that according to the transparent policies, balanced and coordinated improvement, is applicable in the fairness and justice condition. Efflorescence have a complex concept that don’t acquire by the simple indexes that survey the amount of financial people’s income or the number of their private cars. The prosperous life involves another spiritual and inappreciable dimension, like having role in the future of their city, having meaningful and important relationships, belonging to the support communities and have resource and necessary ability for conversion the individual dreams to reality. Primary thoughts, ideals and challenges of the 21th century different from the thoughts of former economic downturn that creator the GDP measurement system. Environmental concerns are the part of main priority of shaping our present and future societies. Defense of human rights, democratic progress including the empowerment of women and respect to basic principles like self-esteem and tolerance of different views are parts of more comprehensive and more prosperous future, and are based on the concept of prosperity of the united nation human settlement organization. CPI introduce five dimensions (blades in prosperity wheel) for acquire the urban prosperity. CPI consist of different dimension that cover another indexes like green city, ecological city and livable city index. The united nation human settlement organization have adopted additional approach for compilation of this index. Production capability and quality of life dimensions, related to HDI components of the human development index and utilize in order to calculation of urban human development. Three dimensions have been introduced as: infrastructures, environmental sustainability and justice. United Nation Human Settlement introduce variables for each of these five dimension that their numerical value are obtained by central statistics of each country. Then by specific statistical methods, combine this variables and declare numerical value for each dimension and urban efflorescence. On the basis of recent research about development index about implementation of urban planning and local development, this subject is very important, if CPI as a tool of urban management developed and adapted over time. Research Methodolog In the first step according to the subject and goals of research and because of theoretical framework codification, the research methodology used in this article is a kind of fundamental – applied research with main descriptive – analytical approach and quantitative – quality research method. Analysis of information is qualitative analysis and analysis level is descriptive – analytical. Gathering data is libraries and attributive studies. Result and Discussion In terms of efficiency, economic density indexes, dependency ratio of the elderly people and per capita production have first ranking with cpi 1-0/9 coefficient. The ratio of employment to population has third rank with 0/6-0/699 coefficient. Average family income index has sixth rank with 0-0/5 coefficient. Specialization of the economy in agriculture section with 0/8-0/899 coefficient, industry section with 0-0/5 and service section with 0/7 – 0/799 coefficient that in total Qazvin are ranked fourth in this index. The unemployment rate with 0/9 – 1 and informal employment with 0/8 – 0/899 coefficient have second rank. In the environmental dimension and sustainable development, protected area’s share indexes in natural systems that supply the city’s water, gathering the solid waste, share recycling of solid waste have first rank with 0/9 – 1 coefficient and the share of renewable energy index has sixth rank with 0 – 0/5 coefficient. Wastewater treatment plant index has first rank with 0/9 – 1 coefficient and the number of monitoring station index has sixth rank with 0 – 0/5 coefficient. In infrastructure development dimension, improved shelter index and accessibility to improve water have first rank with 0/9 – 1 coefficient, density physicians indexes has fifth rank with 0/5 – 0/599 coefficient, accessibility to internet has third rank with 0/6 – 0/699 coefficient. Accessibility to public transportation and average travel time have sixth rank with 0 – 0/5 coefficient and accessibility to improved level of hygiene, electricity, overcrowding (the share of families with more than three people in a room) and deaths from traffic vehicles indexes have first rank with 0/9 – 1 coefficient. The number of public library has second rank with 0/8 – 0/899 coefficient. In quality of life dimension, life expectancy, literacy rate, number of universities, murder rate indexes have first rank with 0/9 – 1 coefficient, mortality under 5 years has sixth rank with 0 – 0/5 coefficient. Participate in the first stage of development programs index under six years has second rank with 0/8 – 0/899 coefficient. Vaccination coverage, the mortality of mothers rate, the overall enrollment in higher education indexes have first rank with 0/9 – 1 coefficient. The theft rate and per capita green space have sixth rank with 0 – 0/5 coefficient. In social justice and rights equality dimension, the Gini coefficient index 0/8 – 0/899 have second rank. Overcrowded families without any quintet indexes as accessibility to improved water, sanitary facilities, sufficient living area, durable housing and security of tenure, youth unemployment have first rank with 0/9 – 1 coefficient and women index in local government has sixth rank with 0 – 0/5 coefficient and women in labor force index have fifth rank with 0/5 – 0/599 coefficient. Conclusion Generally, efficiency dimension in Qazvin, by a factor of 0.86, life quality dimension and sustainable development by a factor of 0.82 and social justice by a factor of 0.80, respectively, in Qazvin have priority. Qazvin’s position is the first among the cities with high flourishing (CPI: 0.8 – 0.899). Features of these cities are: 1) Five dimensions of prosperity are connected and creates mass movement using own force. 2) There is legal responsive and regulatory framework in relatively strong institutions. 3) There is wide access to public goods.
