عنوان پایان‌نامه
فضا و جامعه شهر اربیل در دوران اسلامی (قرون دوازده و سیزده هجری )
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی -دوران اسلامی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4615;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81636;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 4615;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81636
- تاریخ دفاع
- ۲۷ شهریور ۱۳۹۶
- دانشجو
- زیاد محمد
- استاد راهنما
- حسن کریمیان
- چکیده
- اربیل یکی از قدیمی ترین شهرهای عراق به شمار می آید. کاوشهای باستانشناسی قدمت آنرا به دوران سومریان رسانده اند. در جنگهای طولانی مدتی دوران تاریخی همچون جنگهای اشکانیان و ساسانیان با رومی¬ها، به دلیل اهمیت موقعیت اربیل، این شهر همیشه محل تعارض امپراطوران ایران و روم بوده است. اگرچه این شهر در متون جغرافی¬دانان و تاریخ نویسان قرون اولیه اسلامی گمنام مانده است، لیکن در اواسط دوران عباسی این شهر مجدداً توسعه یافته است و در حمله مغولان تأسیسات این شهر بطور کلی از بین رفته است. دوران نفوذ عثمانیان طولانی ترین مدت حکمرانی در اربیل می باشد که سه قرن به طول انجامیده است و کارگزاران این دولت به گونه¬ای مستقیم و غیر مستقیم در این شهر حکومت کرده¬اند. به هر روی، مطالعه فضا و جامعه شهر اربیل در دوران اسلامی قرون دوازده و سیزده هجری قمری هدف اصلی پژوهش حاضر است. این پژوش به منظور دستیابی به مواردی همچون عوامل شکل¬گیری شهر، فضاهای شهری و آثار معماری شهر مذکور با استفاده از روشهای مورد استفاده در باستانشناسی فضاها شکل گرفته است. بدین منظور تلاش گردیده تا با بهره¬گیری از منابع مکتوب تاریخی و انطباق با بررسیهای سیستماتیک میدانی تمامی اطلاعات مربوط به بافت تاریخی شهر اربیل در قرون دوازده و سیزده هجری قمری مورد استفاده قرارگیرد. با اتکاء به نتایج بررسیهای میدانی انجام شده در بافت تاریخی اربیل و تحلیل متغیرهای مورد مطالعه، اطلاعات ارزشمندی از سازمان فضایی شهر، توزیع مکانی فضاهای معماری، وضعیت بناها و ساختار اقشار جامعه شهر اربیل بدست آمده است. نتایج این پژوهش همچنین روشن ساخت که عوامل محیطی و شبکه¬های ارتباطی بین شهری و درون شهری نقش بسیار موثری بر شکل گیری و توسعه شهر و نیز توزیع فضایی آثار معماری آن داشته¬اند. قرارگیری اربیل در بین مناطق دشتی و کوهستانی و همچنین موقعیت ویژه آن در شبکه ارتباطی گسترده به سوی جهات اصلی نه تنها سبب استمرار حیات مستمر شهر گشته، بلکه توسعه آن را در پی داشته است. نتایج پژوهش حاضر همچنین مشخص ساخت که قلعه حکومتی شهر نه تنها به عنوان هسته اولیه و اصلی شکل-یابی و توسعه آن عملکرد داشته، بلکه سازمانی اجتماعی شهر را نیز سامان می بخشید. سازمانی که حتی در دوران اسلامی نیز، در تشابه با شهرهای ساسانی، ساختاری سلسله مراتبی داشته است.
- Abstract
- Erbil is one of the ancient cities in north of Iraq. According to archaeological excavations, it dates back to the Sumerian period. In the long historical wars, e.g. Parthian - Romans and later Sassanid – Romans wars, because of the importance of the position of Erbil, this city always had been a place of insecurity and war. Although during early Islamic centuries, the city was unknown for the Muslim Geographers and Historians, but in the middle of the Abbasi period, the city again developed and during the Mongols, the City Were in totally ruined. The longest period of ruling in Erbil was Ottoman Empire which lasted for three centuries and they ruled the city directly and indirectly. Space and society of the city of Erbil in the Islamic period in twelve and thirteen centuries A.H was subject of the present research, our major in this research is the formation of urban spaces and architecture of the city and the used methods that it been used in archaeology of spaces. For this reason, it was attempted to take advantage of the historical written sources and adapt to systematic field investigations to study all the information about the historical texture of the city of Erbil in twelve and thirteen centuries A.H. Based on the results of field studies conducted in historical texture of the city and analysis of the variables studied, valuable information about the spatial structure of the city, distribution of spaces of buildings, Situation of structures and the structure strata of Erbil social were achieved. The results revealed that environmental and communication (the Road in and out of the city) factors had an influential on the formation, Development and distribution of buildings the city have .The Location of Erbil between plains and mountainous areas and a communication ways with other cities of Iraq and neighboring countries caused the establishment and continuation of this city in terms of trade. The study also concluded that the main core of the city that wa
