تعیین کننده های اجتماعی و جمعیت شناختی رفتارهای سلامت جویانه نوجوانان : مطالعه موردی دانش آموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله شهر تهران
- رشته تحصیلی
- علوم اجتماعی- پژوهشگری علوم اجتماعی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: 5331 رس;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81550;کتابخانه دانشکده علوم اجتماعی شماره ثبت: 5331 رس;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 81550
- تاریخ دفاع
- ۱۹ تیر ۱۳۹۶
- دانشجو
- محمد امیری
- استاد راهنما
- حسین محمودیان
- چکیده
- یکی از زیرگروههای سنی عمده در جمعیت هر کشور، نوجوانان هستند. نوع نگرش نوجوانان نسبت به مقولات سلامت و گرایش آنان به رفتارهای سلامت جویانه میتواند تضمین کننده سلامت جسمی، روانی و اجتماعیِ حال و آینده آنها باشد و منجر به کاهش بار بیماریها و معلولیت ها از دوش جمعیت و افزایش امید زندگیِ سالم جمعیت گردد. هدف اصلی این پژوهش، مطالع? تعیین کننده های اجتماعی و جمعیت شناختیِ سلامت خوداظهاری، نگرش و رفتارهای سلامتجویانه در بین نمونه ای 670 نفری از جمعیت نوجوان 12 تا 18 ساله در شهر تهران است. رفتارهای سلامت جویانه به عنوان هرگونه فعالیت انجام شده با هدف «پیشگیری»، «تشخیص بیماری» و یا «بهبود سلامت و تندرستی»، تعریف میشود. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کمّی بوده و به روش پیمایشی(همبستگی) انجام گرفته است. نمر? کل(خام) شاخص رفتارهای سلامت جویانه برای «پسران» 54/2 و برای دختران 52/3 از 100 بدست آمده است. به طور کلی توزیع نمرات رفتارهای سلامت نسبتاً متعادل و نرمال میباشد؛ گرچه گرایش به انجام رفتارهای سلامت پُررنگتر است. براساس تحلیلهای استنباطی چندمتغیّره و تحلیل مسیر 26 متغیر، مهمترین مؤلفه های جمعیتی، اجتماعی و مذهبی اثرگذار بر رفتارهای سلامت نوجوانان به ترتیب میزان تأثیرگذاری عبارتند از 9 متغیر: «توجّ? افراد پیرامون به سلامت»(تأثیر مثبت)، «سن فرد»(تأثیر منفی)، «نگرش فرد به سلامت»،(تأثیر مثبت)، «رفتارهای مذهبی»(تأثیر مثبت)، «تحصیلات پدر»(تأثیر مثبت)، «فاصله سنی با فرزند بعد»(تأثیر منفی)، «بُعد خانوار»(تأثیر مثبت)، «نگرش معنوی و مذهبی»(تأثیر مثبت) و «وضعیت زناشویی والدین». این متغیّرها حدود 36 درصد از واریانس و تفاوت رفتارهای سلامت نوجوانان را توجیه و تبیین میکنند. طبق نتایج به دست آمده، به میزانی که افراد پیرامون نوجوان توجّه و تمایل بیشتری به انجام رفتارهای سلامت محور نشان دهد، وی میل و رغبت بیشتری برای انجام اینگونه رفتارها پیدا خواهد کرد. با توجه به ضریب تأثیر معکوس سن، با افزایش سن افراد از سنین آغازین نوجوانی تا پایان آن رغبت نوجوانان به انجام رفتارهای سلامت جویانه کاهش مییابد. تأثیر «نگرش فرد به سلامت»، مثبت ارزیابی شده و این یافته نشانگر اهمیّت بالای نگرش و باورهای سلامت محور نوجوانان در شکل گیری کنش های مرتبط به سلامت است. برابر نتایج، نوجوانان مذهبی و
- Abstract
- By the age, adolescents are a major subgroup of population in each country. The type of adolescent attitude toward health issues and their orientation to health seeking behaviors can guarantee their current and future physical, mental and social health and leads to reduce the burden of disease and disability, and increase the healthy life expectancy for population. The main purpose of this research is the study of socio-demographic determinants of self-rated health, attitudes and health-seeking behaviors among a sample 670 persons of 12 to 18 years-old adolescents in Tehran. Health-seeking behaviors are defined as any activity for the purpose of "prevention", "diagnosis of disease" or "improvement of health and well-being". This research is a quantitative research and it has been carried out by the survey method. The mean of total crude score of health-seeking behaviors index obtained 54/2 for "boys" and 52/3 for "girls" than 100. Overall, according to level of attention to health behavior, there is a balanced and normal distribution of the samples, though tendency to the health behaviors have more weight. According to the multivariate analysis and path analysis of 26 factors, the most important socio-demographic and religious variables that affecting the health-seeking behaviors of adolescent respectively are 9 variables: “Attention of around individuals to the health”(Positive impact), “age”( negative effect), “adolescent attitude on health”(Positive impact), “religious behaviors”(Positive impact), “father's education”(Positive impact), “age interval between children”(negative effect), “family size”(Positive impact), “religious attitudes”(Positive impact), and “marital status of parents”. These variables could explain about 36 percent of the health behaviors variances among adolescents. According to the results, to the extent that individuals around the adolescents are more likely to show health-related behaviors, they will be more willing to do such behaviors. R