تجزیه و تحلیل نمایه های اکولوژیکی برای مدلسازی ارزیابی توان توسعه شهری ( مطالعه موردی: شهر تهران)
- رشته تحصیلی
- محیط زیست - برنامه ریزی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 60364;کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1068
- تاریخ دفاع
- ۰۸ اسفند ۱۳۹۰
- دانشجو
- رومینا سیاح نیا
- استاد راهنما
- شهرزاد فریادی
- چکیده
- برطبق گزارش بانک جهانی، نرخ رشد شهری با سرعتی بیش از نرخ رشد مطلق جمعیت در حال افزایش است و این رشد و توسعه شهری اگر بدون توجه به پایداری اکولوژیکی بستر شهر صورت پذیرد، موجب بروز بحرانهای محیط زیستی درسطوح مختلف(جهانی، ملی ومحلی) را فراهم خواهد آورد. آنچه مسلم است مدیریت و هدایت رشد و توسعه کلانشهرها از جمله تهران نیز بدون در دست داشتن سند راهبردی که استخوانبندی اصلی توسعه را در بستر اکولوژیک سرزمین ترسیم نماید امکانپذیر نیست. در این میان به نظر می رسد ارزیابی تناسب اراضی بر مبنای نمایههای اکولوژیکی به منظور توسعه شهری راه حل مناسبی برای پیشگیری و حتی درمان بحران محیط زیست باشد و بستر مناسبی برای برنامهریزی محیط زیست شهری فراهم میآورد. از آنجائیکه یافتن نمایههای اکولوژیکی متناسب در مدلسازی ارزیابی توان توسعه شهری نیازمند جامع نگری در اتخاذ تصمیم و بهره گیری از تخصص های مختلف بر اساس معیارهای چندگانه کمی و کیفی می باشد لذا بکارگیری روش تصمیم گیری چند معیاره با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی در این تحقیق محرز و از سویی دیگر ابهام و عدم قطعیت ذاتی حاکم بر محیط تصمیم گیری و ناسازگاری قضاوت های افراد تصمیم گیرنده موجب شد تا از منطق فازی برای مواجهه با ابهام موجود در برنامه ریزی و تصمیم گیری های این تحقیق در منطقه مطالعاتی شهر تهران بهره گرفته شود. در این تحقیق پس از مرور منابع با استفاده از اطلاعات بدست آمده، دانش تخصصی و تکنیک دلفی، نمایههای اکولوژیکی مورد نظر در الگوی ارزیابی توان اکولوژیکی شناسایی و وارد پایگاه داده در سامانه اطلاعات جغرافیایی گردید و سپس با استفاده از تحلیل چند معیاره و منطق فازی لایه های اطلاعاتی با ضریب اهمیت منتج از تکنیک دلفی با هم ترکیب و نهایتا تصمیمگیری طبق هر دو منطق بولین و فازی در نرم افزار ARC GIS 9.2 انجام گرفت. نتایج این تحقیق در منطقه مطالعاتی، در مقیاس 25000/1 و با نمایههای مورد نظر بیانگر این مطلب میباشد که منطقه¬ای برای توسعه افقی شهر تهران در این محدوده قابل شناسایی نمی¬باشد. لغات کلیدی: توسعه شهری، تحلیل چند معیاره، منطق فازی، نمایه های اکولولوژیکی
- Abstract
- According to the World Bank report, urban growth rate is increasing much faster than population rate throughout the world. Such a rapid growth rate may cause environmental crisis at different scales (global, national and local) if ecological factors are not considered properly. Needless to say that development of metropolises such as Tehran is also impossible without having a Master Plan defining the basis of development on ecological platforms. It seems land suitability indicators that are based on ecological criteria may provide a suitable infrastructure for the purposes of urban planning to find a better solution to prevent environmental crisis. A multi-criteria assessment is required to find suitable ecological criteria in order to evaluate urban development potentials; therefore, in the present work, multi-criteria decision-making approach using GIS technique is employed to find the proper ecological criteria. Moreover, the inherent uncertainty governing decision making processes as well as incompatibility of different judgments made by different decision makers encouraged the use of Fuzzy Logic in this research to eliminate ambiguity in the decisions. In this work, necessary factors extracted from the literature review as well as the Delphi Technique were entered into the GIS database. Information layers were combined using weights derived from the Delphi Technique; and ultimately, the decision was made based on both Boolean and Fuzzy logics using ARC GIS 9.2. Final results revealed that there is no more place for horizontal development in the city of Tehran. Keywords: Urban Development, Multi-criteria Analysis, Fuzzy Logic, Ecological Indices.