عنوان پایان‌نامه
تدوین روش ارزیابی تخریب زمین با رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین مطالعه موردی حوضه آبریز ارومیه
- رشته تحصیلی
- محیط زیست - برنامه ریزی
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1496;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77287;کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1496;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 77287
- تاریخ دفاع
- ۲۴ شهریور ۱۳۹۵
- دانشجو
- مجید رمضانی مهریان
- استاد راهنما
- احمدرضا یاوری, شهرزاد فریادی
- چکیده
- تاکنون روش های زیادی برای ارزیابی تخریب زمین در مقیاس های محلی تا جهانی به کار گرفته شده است. نظرات کارشناسی، بازدید و پیمایش میدانی، نظرات ذینفعان و ذینفوذان زمین، تغییرات میزان تولید زمین، سنجش از دور و مدلسازی از مهمترین رویکردهای به کارفته در روش های کمی سازی تخریب زمین بوده اند. در تمامی این رویکردها، عمدتا داده ها و اطلاعات توپولوژیکی مورد استفاده قرار گرفته و عموما توجه ای به داده ها و اطلاعات با ارزش کورولوژیکی نشده است. اکولوژی سیمای سرزمین عدم تجانس عمودی را به عنوان محور اصلی در نظر گرفته و همچنین توجه ویژه ای به الگوهای کورولوژیکی دارد. این پژوهش رویکرد جدیدی را با استفاده از مفاهیم و تئوری های موجود در علم اکولوژی سیمای سرزمین، با تمرکز بر مباحث مربوط به رابطه ساختار و عملکرد، به هدف تدوین چارچوب روش شناختی برای ارزیابی تخریب به کار گرفته است. حوضه آبخیز دریاچه ارومیه به عنوان نمونه موردی در راستای اعمال رویکرد و بررسی نتایج انتخاب شده است. روند فزاینده نابودی دریاچه ارومیه طی دهه های اخیر، محیط زیست و اقتصاد کل حوضه آبریز ارومیه را تهدید و تضعیف نموده است. با استفاده از رویکرد اکولوژی سیمای سرزمین، نقشه تخریب زمین در حوضه آبریز دریاچه ارومیه تهیه شد. یک مدل مفهومی و یک چارچوب روش شناختی تدوین و در آن از روش ها و ابزارهای مختلف تحلیل های آماری و فضایی استفاده شد. روابط کرولوژیک با تعریف شعاع جستجو برای هر نشانگر ساختاری مدلسازی و روابط فضایی میان نشانگرهای ساختاری و عملکردی با استفاده از مدل GWR برآورد شد. براساس نتایج به دست آمده، مفاهیم و تئوری های اکولوژی سیمای سرزمین قابلیت بهبود روش های ارزیابی تخریب زمین را به خصوص در مناطق دارای سطح بالای روابط کرولوژیک دارا هستند. با توجه به دسترسی وسیع به داده های سنجش از دور با قدرت تفکیک زمانی و مکانی متنوع روش ارائه شده را می توان در مقیاس های متفاوت به کار گرفت.
- Abstract
- Many methods have been developed to assess land degradation from local to global scales. Field measurements, expert opinions, field observations, land user’s judgments, productivity changes, remote sensing and modeling methods are the main approaches for the quantification of land degradation. In these approaches, mainly topological information is used and no attention has been paid to invaluable chorological data. Landscape ecology takes vertical heterogeneity as an holistic object of study and also considers the chorological pattern as a whole. This study introduces a new approach to land degradation assessment using landscape ecology concepts and theories focusing on structure and functional relationships with a view to put together a methodological framework based on such approach. The Lake Urmia basin is selected as a case study in order to implement that approach and test the resulting methodology. In the recent decade, the Lake Urmia is becoming into a salty desert and the whole basin area is in a danger of desertification. Using the landscape ecology approach, land degradation was mapped in the Lake Urmia basin. A conceptual model and a methodological framework were developed and different techniques including spatial and statistical analysis were used in the proposed methodology. The chorological relationships were modeled by defining a search radius for each structural indicator and the spatial relationships between structural and functional indicators were estimated using a GWR model. The results showed that landscape ecology concepts and theories can be useful for improving the methodology of land degradation assessment especially in regions with high level of chorological relationships. Considering the availability of remotely sensed data with multiple spatial and temporal resolutions, the proposed method can be properly applied in different scales. Keywords: Land Degradation Assessment, Landscape Ecology, Lake Urmia Basin
