دره میرحیدر
سال و محل تولد: ۱۳۱۱، کرمانشاه
رشته تخصصی: جغرافیای سیاسی
دکتر دُره میرحیدر، چهره ماندگار و استاد و پژوهشگر برجسته رشته جغرافیای سیاسی در دانشگاه تهران، عضو وابسته فرهنگستان علوم، عضو مؤسس انجمن جغرافیدانان ایران و بنیانگذار جغرافیای سیاسی نظام مند در کشور است. وی دارای تخصص اصلی جغرافیای سیاسی و تخصص فرعی «منطقه خلیج فارس و خاورمیانه» می‌باشد.
استاد میرحیدر دکترای جغرافیای سیاسی خودرا از دانشگاه ایندیانای آمریکا دریافت کرده و با رتبه علمی استادی؛ عضو هیأت علمی گروه جغرافیای دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران است.
در سوابق درخشان این چهره علمی می‌توان به مواردی همچون اولین تحصیل‌کرده ایرانی در رشته جغرافیای سیاسی، نویسندگی اولین کتاب سیستماتیک جغرافیای سیاسی، مؤسس شاخه علمی جغرافیای سیاسی، اولین رئیس انجمن ژئوپلیتیک، اولین سردبیری فصلنامه علمی ژئوپلیتیک و مؤلف کتاب‌های عمیق و آکادمیک در حوزه جغرافیای سیاسی در ایران اشاره کرد.
با ورود دکتر دُره میرحیدر به دانشگاه تهران و بر اساس پیشنهاد وی، برای اولین‌بار در ایران درس «اصول و مبانی جغرافیای سیاسی» در برنامه دروس دوره لیسانس قرار گرفت. میرحیدر با تألیف کتاب «اصول و مبانی جغرافیای سیاسی» در سال ۱۳۴۷، اولین کتاب جغرافیای سیاسی مدون و نظام‌یافته را در این رشته ارائه کرد. او برای اولین‌بار جغرافیای سیاسی را به شکل سیستماتیک و مدرن (براساس رویکرد کارکردگرایی جغرافی‌دان مشهور آمریکایی در دهه ۱۹۶۰ به نام «ریچارد هارتشون») به دانشجویان ایرانی تعلیم داد و از این نظر ترویج رشته جغرافیای سیاسی مدیون تلاش‌های این چهره علمی ماندگار است.
در سوابق تألیفاتی مهم این استاد توانمند رشته جغرافیای سیاسی می‌توان به «مبانی جغرافیای سیاسی»، «جغرافیای سیاسی» برای دانش‌آموزان دبیرستان سال سوم نظام جدید، «مفاهیم بنیادی در جغرافیای سیاسی» و همچنین کتاب «ایران» تاکید کرد.
البته، علاوه بر دکتر میرحیدر دو نویسنده انگلیسی نیز در تألیف کتاب «ایران» نقش داشته‌اند و این تألیف در حال حاضر کتاب درسی دانش‌آموزان دبیرستانی آمریکا، انگلیس و کانادا است.
از جمله دستاوردهای شاخص خانم دکتر میرحیدر می‌توان به ترجمه کتاب «جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا» اثر آلاسدایر درایسدل و جرالد اچ بلیک، اشاره کرد که این کتاب در دوره نهم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، از طرف وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان کتاب سال معرفی و برگزیده شده است.
اصل این کتاب در حال حاضر به زبان انگلیسی است و دو نفر متخصص فن آن را به رشته تحریر درآورده‌اند که تا حدود زیادی خلاءهای موجود در این زمینه را جبران کرده و احتیاج دانش‌پژوهان را پاسخ گفته است. از ویژگی‌های ترجمه این کتاب نیز می‌توان به یادآورد شدن اشتباهات مؤلفان در پابرگ‌ها توسط مترجم اشاره کرد و اینکه کلیه نام‌ها که در اصل کتاب لاتین شده و در نقشه‌های موجود عربی است، معادل عربی آنها نوشته شده است.
در بخش دیگری از آثار خانم دکتر دُره میرحیدر می‌توان به ترجمه «جهان سوم و کشورهای پیشرفته» و «درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی» با همکاری دکتر سید یحیی صفوی، اثر ریچارد مویر اشاره کرد که این کتاب، کتاب برگزیده دانشگاه‌های ایران شد و سپس به عنوان کتاب تشویقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انتخاب شد.
از سایر آثار این استاد ارجمند علوم جغرافیای سیاسی می‌توان به «گرایش تازه در جغرافیای سیاسی»، «مفاهیم بنیادین در جغرافیای سیاسی»، «تحولات پنج دهه اندیشه و جستار در جغرافیای سیاسی» اشاره کرد که ویژگی‌های این کتاب طبقه‌بندی و دسته‌بندی مقالات، توسط خود ایشان است.
خانم دکتر دره میرحیدر دارای بیش از ۵۸ مقاله علمی پژوهشی و ترویجی به زبان فارسی، ۸ مقاله به زبان انگلیسی، ۴۲ عنوان سخنرانی در دانشگاه‌ها و مجامع علمی و بین‌المللی در کارنامه پربار خود دارد و راهنمایی بیش از ۲۱ پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری را نیز در فعالیت‌های پژوهشی خود به ثبت رسانده است.
در مورد جوایز و نشان‌هایی که خانم دکتر میرحیدر به آن مفتخر شده‌اند نیز می‌توان به جایزه بهترین مترجم زن در دانشگاه الزهرا در ۱۳۷۰؛ جایزه کتاب برگزیده دانشگاهی در سال ۱۳۸۰ و انتخاب به عنوان چهره ماندگار رشته معظم جغرافیای سیاسی در سال ۱۳۸۴ به انتخاب جامعه جغرافیدانان ایران اشاره کرد.
این استاد پرتلاش ایرانی دارای مدال درجه اول فرهنگ برای احراز رتبه اول در دانشگاه تهران؛ دریافت فلوشیپ (جایزه پژوهشی) از طرف دانشگاه ایندیانا، دریافت جایزه و لوح تقدیر برای کتاب برگزیده دانشگاهی ۱۳۶۹، لوح تقدیر و جایزه با عنوان بهترین مترجم زن در سال ۱۳۶۹، لوح تقدیر و جایزه برای کتاب سال ج. ا. ا از طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۱۳۷۰ و ۱۳۸۱، لوح تقدیر و جایزه در همایش تجلیل از پیشکسوتان دانشگاه تهران در سال ۱۳۸۳ را نیز در سوابق علمی خود به ثبت رسانده است.
