آلنوش طریان
سال و محل تولد: ۱۲۹۹، تهران
وفات: ۱۵ اسفند سال ۱۳۸۹
رشته تخصصی: فیزیک
دکتر آلنوش طریان دارای دکترای فیزیک از دانشگاه سوربن فرانسه و عضو هیأت‌علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و بانوی اختر فیزیک و مادر علم ستاره‌شناسی مدرن، مؤسس نخستین رصدخانه فیزیک خورشیدی در ایران، عضو کمیته ژئوفیزیک دانشگاه تهران و نخستین زن فیزیکدان کشور است.
این استاد بنام، نخستین فیزیکدان زنی بود که در یکی از دانشگاه‌های ایران به این مقام علمی دست یافت و بدین ترتیب او اولین فیزیکدان زن در ایران است که به مقام استادی نائل شد و اولین کسی بود که به تدریس اختر فیزیک در دانشگاه تهران پرداخت. دکتر طریان همچنین برای نخستین بار درس‌های فیزیک خورشیدی و اختر فیزیک را در دانشگاه تهران تدریس کرد. وی در زمینه نجوم و در زمانی که این علم در ایران تضعیف شده بود، یک رصدخانه پیشرفته، اما کوچک در کشور ایجاد کرد و توانست ایران را در زمینه نجوم در دنیا تأثیرگذار کند.
آلنوش طریان در دوره تلاش علمی خود به ریاست گروه تحقیقات خورشیدی مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران رسید و نقش مهمی در تأسیس و ادامه کار رصدخانه فیزیک خورشیدی ایفا کرد. وی همچنین تحقیقات علمی درباره انرژی خورشید داشت و معتقد بود ایران با ۲۴۱ روز خورشیدی کامل می‌تواند استفاده‌های زیادی از منابع خورشیدی و دستاوردهای آن داشته باشد.
دکتر آلنوش طریان جز پیشتازان علم در ایران است. وی «پایه‌گذاری نخستین رصدخانه فیزیک خورشیدی»، «پایه‌گذاری نخستین تلسکوپ خورشیدی»، «ارائه دروس فیزیک خورشیدی و اختر فیزیک برای نخستین‌بار در کشور» و «رئیس گروه تحقیقات فیزیک خورشیدی» مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران را در کارنامه پر بار علمی خود دارد.
از یادگارهای ارزشمند این استاد فقید می‌توان به «وقف منزل خویش به دانشجویان» برای گسترش دانش و بهره‌گیری دانشجویان ارمنی در این حوزه اشاره کرد. وی با تربیت صدها خدمات بی‌نظیر علمی در حوزه فیزیک به کشور ارائه داده است.
وی به عنوان مادر نجوم ایران نیز، توانست دانشجویان فراوانی را از نزدیک با مباحث مربوط به فیزیک آشنا و تجربه کار با تلسکوپ و دیگر ابزار رصدخانه‌ای را برای آنها امکان‌پذیر کند. دکتر طریان بارها در کنفرانس‌ها و مجامع علمی خارج از کشور شرکت و نام ایران را در این مجامع پرآوازه کرده و فیزیک ایران را به آن کشورها شناساند. از جوایز و افتخارات این استاد شهیر رشته فیزیک می‌توان به دریافت لوح تقدیر از رئیس‌جمهور وقت در تاریخ ۲۶ تیر ۱۳۸۵، نشان «مسروپ ماشتوتس» از طرف رهبر مذهبی ارمنیان جهان، حوزۀ سیلیسیه و لوح پاسداشتی از طرف انجمن نجوم آماتوری آسمان وارنا از آن جمله است. همچنین سازمان‌ها و نهادهایی که به پاس زحمات خانم دکتر آلنوش طریان از ایشان قدردانی کرده‌اند عبارتند از انجمن نجوم آماتوری ایران، انجمن نجوم آسمان وارنا، انجمن نجوم ثاقب گیلان، انجمن فرهنگی بیستون و مرکز علوم ستاره‌شناسی ایران.
مشاهیر دانشگاه تهران
