محمود شهابی
سال و محل تولد: ۱۲۸۲، تربت حیدریه
وفات: ۱۳۶۵
رشته تخصصی: حقوق
محمود شهابی استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی و دانشکده حقوق و علوم سیاسی، معاون و نماینده دانشکده الهیات و معارف اسلامی در شورای دانشگاه و مدیر گروه فقه و اصول دانشکده الهیات و معارف اسلامی است.
او به منظور فراگیری مقدمات علوم دینی در محضر ادیب نیشابوری حضور یافت و دیگر علوم، ادبی و فقهی را نزد آیتالله خراسانی، حاج آقا حسین قمی و حاج آقا بزرگ آموخت. وی پس از به اتمام رساندن درسهای مهمی چون فلسفه عالی، دوره اجتهاد، فقه و اصول و ادبیات عالی، توفیق یافت از چند تن استادان بزرگ و نامی اجازه اجتهاد دریافت کند. ایشان در اصفهان نیز از محضر شیخ محمد گنابادی که دانشی بیکران در فلسفه و علوم ادب و منقول داشت و از حاج سید محمد صادق خاتونآبادی که در منقول سرآمد دوران خویش بود، بهره برد. از آغاز تأسیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران، جامعهی علمی از آن استاد بزرگ دعوت کرد تا دانشجویان را ازعلمشان بهرهمند کنند. سپس در دانشکده حقوق دانشگاه تهران نیز خواستار حضور استاد محمود شهابی شدند و کرسی قواعد فقه و اصول که حقوق مدنی ایران بر آن تکیه دارد را به اطمینان خاطر از اینکه بهترین دانشجویان را تربیت میکنند به ایشان دادند. به باور شاگردان آن استاد عالیرتبه، استاد شهابی هم در علوم عقلی و هم در علوم نقلی آگاه بودند و فقیه. آن استاد فرزانه عقیدهاش بر این بود که فقه همواره باید تحول داشته باشد چرا که تمرکز آن بر اعمال انسانی است. بنابراین فقیه باید همگام با تغییرات و تحولات مداوم اعمال انسانی، تغییراتی و تحولاتی داشته باشد.
جناب دکتر محمود شهابی، تجربهی حضور در شورای دانشگاه را در چندین دوره دارا بود وهمچنین برای مدتی در شورای عالی فرهنگ نیز عضویت داشت. بارها از سوی حکومت وقت، مناصب دولتی گوناگون به او پیشنهاد شد که به خاطر عشق به حضور فعال در عرصهی علمی نپذیرفت. آن استاد والامقام همچنین در دو کنفرانس دول اسلامی نیز حضور داشت.
محمود شهابی در کتاب «زنده عشق» پیرامون عرفان، عشق روحانی و عرفان اسلامی سخن گفته است. از آثار ارزندهی ایشان میتوان «رهبر خرد» را نام برد که در آموزش علم منطق اسلامی نقش تأثیرگذاری دارد. بخشی از کتاب شامل مطالبی میشود که هرکس قصد آگاهی بر اصول و قواعد منطق را بهطور اختصار دارد، باید آنها را مورد مطالعه قرار بدهد. بخشی از آن مناسب اشخاصی است که نمیخواهند به حداقلها اکتفا کنند و بخشی مختص اراٸه نظریات مخصوص نگارنده که برای اهالی این عرصه مفید است.
رساله «بود و نمود» به قلم محمود شهابی مبتنی بر مباحثی پیرامون وجود و ماهیت مانند مفهوم وجود، اصالت وجود، مغایرت مفهوم وجود و ماهیت و اشتراک وجود پرداخته است. او کوشش کرده است به چگونگی مفهوم وجود از حیث تصور، تغایر مفهوم ماهیت و وجود و چگونگی اشتراک وجود که مسئله چهارم مشتمل بر سه بحث نفی اشتراک لفظی وجود، اثبات اشتراک معنوی وجود و کیفیت وقوع تشکیک در وجود بپردازد. از دیگر آثار آن استاد فقید میتوان به ادوار فقه، الاسلام و الشیعه الامامیه، تقدیرات اصول، قواعد فقه، لباب الاشارات و مبدأ و معاد (از ابن سینا) اشاره کرد.