محمود روحالامینی
سال و محل تولد: ۱۳۰۷، کوهبنان کرمان
وفات: ۱۳۸۹
رشته تخصصی: علوم اجتماعی و مردم شناسی
محمود روحالامینی استاد دانشکده علوم اجتماعی و مردمشناس برجستهی ایرانی است.
او دورهی کارشناسی را در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران و در رشتهی زبان و ادبیات فارسی سپری کرد. دوران کارشناسی ارشد را در رشته علوم اجتماعی دانشگاه تهران گذراند. وی از استادان بزرگی چون ژرژ گوروویچ، کلود لوی استروس، آندره لورا گوران در دانشگاه سوربن فرانسه آموخت و مدرک دکتری مردمشناسی خود را با ارائهی رسالهای تحت عنوان «تمدن سنتی گوسفند در میان عشایر فارس» از این دانشگاه دریافت کرد. در نهایت از زمان بازگشت به ایران تا بازنشستگیاش در دانشگاه تهران به تدریس مردمشناسی پرداخت.
ایشان از آموزگاران دبیرستان پهلوی، شریعتزاده و دارالفنون بوده است. آن زمان که جهت فراگیری علم در فرانسه حضور داشت، برای مدتی در موزه مردم شناسی فرانسه کار میکرد. آن استاد بزرگ در راهاندازی و تنظیم موزه مردمشناسی در کاخ گلستان، راهاندازی موزه حمام گنجعلیخان کرمان و تلاش برای نگهداری باغ نگارستان تأثیرگذار بوده است.
«گرد شهر با چراغ» کتابی است که آن مردمشناس بزرگ در ۱۰ فصل به عناوین انسان و زندگی انسان، فرهنگ، قلمرو و انسانشناسی، نظریهها و دبستانها در مردمشناسی، انسانشناسی جسمانی زیستی، مردمشناسی خانواده و خویشاوندی و ازدواج، مردمشناسی اعتقادات دینی، مردمشناسی اقتصادی، مردمشناسی حقوقی و فولکلور منتشر کرد. آن استاد فرزانه در بخش اول کتاب «زمینه فرهنگشناسی» به تعاریف، عناصر و حوزههای فرهنگی پرداخته است. در بخش دوم از تمدن، جامعه، نژاد، شخصیت و هنر سخن گفته است. بخش سوم به تعریف و تشریح مکاتب انسانشناسی مثل دبستان ساختار، تکامل، اشاعه و… اختصاص یافته و بخش چهارم به مباحثی پیرامون فرهنگپذیری و اشاعه فرهنگها تعلق دارد. «نمودهای فرهنگی و اجتماعی در ادبیات فارسی» نیز شامل مقالههای پژوهشی متعددی چون پژوهشی مردمشناختی در منظومه درخت آسوریک، درآمد و هزینه سیستان در دوره خلفای عباسی «به روایت تاریخ سیستان»، رفتارهای و کردارهای اجتماعی در ارداویرافنامه، زبان فارسی و فرهنگ ایرانی در هندوستان «به روایت ابن بطوطه»، بازتاب قشربندی اجتماعی ازدواجهای شاهنامه فردوسی، زنسالاری در ازدواجهای شاهنامه، سیرتحولی یک مضمون از دو شاعر در دو زمان، در خانه رعیت از زبان شاهنامه، ارزش اجتماعی و فرهنگی نامههای خصوصی، پیشهوری بازار کرمان «به روایت وقفنامه گنجعلیخان»، تحلیل یک وقفنامه «وقفی بر خمسه مسترقه یاپنجه» و تحلیل یک قباله سنتی است. در «آئینها و جشنهای کهن در ایران امروز» به پژوهش پیرامون آیینهایی چون جشن نوروز، جشن مهرگان، شب یلدا، جشن سده و جشن تیرگان پرداخته است. به شاخ نباتت قسم، در گستره فرهنگ، فرهنگ و زبان گفتگو از دیگر آثار استاد روحالامینی هستند.
چهره ماندگار عرصه علوم اجتماعی (مردم شناسی) در سال ۱۳۸۱، تجلیل از خدمات علمی و فرهنگی وی در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی درسال ۱۳۸۱.