علی‌اکبر دهخدا

تعداد بازدید:۱۰۹۱۶
علی‌اکبر دهخدا

سال و محل تولد: ۱۲۵۷، تهران

وفات: ۱۳۳۴

رشته تخصصی: زبان و ادبیات فارسی

علی‌اکبر دهخدا رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی، رئیس کابینه وزارت معارف و رئیس مدرسه علوم سیاسی است.
وی از دانش‌آموختگان مدرسه علوم سیاسی است. در آن ایام در جهت یادگیری زبان فرانسه، حقوق، حقوق بین‌الملل، جنگ و دیپلماسی، حقوق بین‌المل خصوصی، تاریخ و اقتصاد تلاش می‌کرد. او نیز به‌سان بسیاری از ایرانیان در جدال میان سنت و تجدد گیر افتاده بود که در نهایت روشن شد به سنت‌های بومی و اسلامی پایبند است و کفه‌ی سنت در او سنگینی می‌کند. دهخدا را از بنیان‌گذاران طنز ایران می‌دانند؛ در واقع ستون طنز چرند و پرند که قیامی علیه مفسدان سیاسی و اجتماعی بود، سرآغاز مکتبی نوین در نثر و روزنامه‌نگاری ایران بود. شاید جالب باشد که بدانید ساده‌نویسی‌های این ستون مورد توجه دو تن از داستان‌نویسان برجسته، صادق هدایت و سید محمدعلی جمالزاده قرار گرفت و در آثارشان از این ویژگی بهره بردند. در آثار او عشق و دلسوزی به مردم عادی آشکار است. ایشان علیه بطالت، تنبلی و بی‌‌شعوری می‌ایستادند. مضامینی چون وطن‌پرستی، دادخواهی، رسوا کردن ظالمان و مبارزه با ریاکاری در آثارشان رخ‌نمایی می‌کردند. علی اکبر دهخدا در ادبیات و سرودن توانمند بود. برخی از اشعار آن استاد نامی، کاملاً تحت‌تأثیر شاعران کلاسیک متقدم، برخی دارای تجدد ادبی و برخی به زبان عامیانه سروده شده‌اند.
او برای مدتی در وزارت خارجه کار کرد. در دوره‌ای از نمایندگان مجلس شورای ملی بود و ریاست اداره تفتیش و وزارت عدلیه را نیز برعهده داشت.
مهم‌ترین اثر آن استاد برجسته، لغت‌نامه است که نتیجه‌ی ۴۵ سال تلاش او است. این اثر حاوی تمام واژگان فارسی، معنای دقیق، اشعار و اطلاعاتی پیرامون آن‌ها است. امثال و حکم نیز شامل مثل، حکمت، اصطلاح، حتی اخبار و احادیث است. چرند و پرند (مجموعه مقالات)، حواشی و ملاحظات بر متن دیوان ناصرخسرو و اصلاحات دیوان سید حسن غزنوی از دیگر آثار درخشان دهخدا هستند.
 

 

مشاهیر دانشگاه تهران