سید رضا حجازی

سال و محل تولد: ۱۳۰۱، تفرش

 وفات: شهریور ۱۳۸۵

رشته تخصصی: چوب شناسی

سید رضا حجازی استاد دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، رئیس دانشکده منابع طبیعی، مشاور فنی بنگاه‌های جنگل‌ها و آبیاری، معاون تحقیقات و تعلیماتی دانشکده کشاورزی و مدیر گروه جنگل است.
شاید عشق به طبیعت در روزگار کودکی که به بهانه کار پدر ساکن انزلی شده بودند، در وجودش جوانه زد. هر چه بیشتر در جنگل‌های انزلی گام برمی‌داشت، ریشه‌های این جوانه بیشتر در وجودش رخنه می‌کردند و محکم‌تر می‌شدند. او با نهایت امید به مدرسه کشاورزی رفت و دیپلم این رشته را دریافت کرد. اشتیاق به حضور یافتن در طبیعت، در وزارت کشور و برای جایگاه سرجنگلبان دیلمان لاهیجان جایی برای او باز کرد. این شوق که با شعر، موسیقی و نقاشی همنشین گشته بود، او را میان جنگلبانان به شهرت رساند. بانی جنگل‌بانی نوین ایران، استاد ساعی، در یکی از سفرهای علمی‌شان بود که سید رضا حجازی را شناختند و باعث شدند که ایشان به تحصیل در دانشکده کشاورزی کرج بیندیشد. سرانجام دوره‌ی کارشناسی را با کسب مدال درجه یک علمی و با بهترین نمرات سپری کرد و یک‌بار دیگر مورد توجه استاد ساعی قرار گرفت. در واقع به پیشنهاد ایشان، کارش را در آزمایشگاه جنگل‌شناسی و به عنوان متصدی و کارشناس آغاز کرد. پس از آن که دانشکده کشاورزی به دانشگاه تهران پیوست، دکتر حجازی هم راهی بلژیک شد و تحصیل در دانشکده ژامبلو را شروع کرد. بعدها با اخذ دکتری رشته چوب‌‌شناسی، به تدریس در دانشکده کشاورزی پرداخت. آن زمان که استاد حجازی به ایران بازگشت و مشغول به تدریس شد؛ استاد ساعی که مسیر زندگی ایشان را تغییر داده بودند، چشمان‌شان را به روی زندگی بسته بودند. دکتر سید رضا حجازی، تصمیم گرفته بود تا راه استاد حامی را ادامه دهد و این‌گونه قدردان حمایت‌های دلسوزانه‌ی استاد بزرگش باشد. برای مثال، او تلاش کرد تا احداث آزمایشگاه چوب و جنگل که با همکاری ایران و آمریکا و با خواسته‌ی برآمده از تجارب دکتر ساعی آغاز شده بود، به سرانجام برسد و فعالیت در آن‌جا آغاز شود. زمانی که آزمایشگاه با ماشین‌آلات آزمایشگاهی و وسایل و لوازم مورد نیاز تجهیز شد، با بخش‌هایی چون تشریح چوب، اشباع چوب، شیمی و خواص فیزیکی و مکانیکی چوب، شروع به کار کرد. آن مرد عاشق طبیعت، از جمله کسانی بود که در کلاس برگزارشده توسط فائو برای نحوه تدریس روش جنگل‌بانی و سیاستی که هر کشور برای بهره بردن و مراقبت از جنگل‌هایش به کار می‌گیرد، شرکت کرد. همچنین تلاش‌های او و دیگر همراهانش به تشکیل انستیتو جنگل و مرتع در ایران و حضور استادان بزرگی چون پروفسور هرمان اتر، پروفسور ترگوبوو، پروفسور گلیزر و… از خارج از کشور و دکتر رضا حجازی، دکتر محمد طباطبایی، دکتر کریم جوانشیر، دکتر عزیز اصلی و... از ایران برای تدریس در آن منجر شد که افراد بزرگ و آگاهی را برای حضور در این عرصه تعلیم داد. بعدها به خواست شاه و با میانجی‌گری دکتر جهان‌شاه صالح که در رأس دانشگاه قرار گرفته بودند، با کوشش‌های وی دانشکده جنگل‌داری با سه گروه جنگل‌داری و اقتصاد جنگل، چوب‌شناسی و فرآورده‌های جنگل و احیای مناطق خشک و کوهستانی تشکیل شد.
استاد حجازی، اولین رئیس دانشکده‌ی جنگل‌داری (منابع طبیعی فعلی) بود. او از جمله کسانی بود که در یکی از سال‌های پرحاشیه‌ی دانشگاه تهران، به همراه ۳۹۹ نفر دیگر از استادان بازنشسته شد. ایشان در مدرسه عالی ترجمه، زبان فرانسه تدریس می‌کردند و با دانشگاه‌هایی چون دانشگاه همدان، مازندران و دانشگاه‌های آزاد نیز همکاری‌هایی داشتند. آن استاد گران‌قدر بیش از ۵۰ سخنرانی در مجامع ملی و بین‌المللی داشته و در قالب فرصت مطالعاتی به کشورهای فرانسه، آمریکا، آلمان و انگلستان سفر کرده‌اند.
تألیف ۱۴ جلد کتاب و بیش از ۱۰۰ مقاله علمی، پژوهشی به زبان‌های فرانسه، انگلیسی و فارسی در مجلات معتبر داخلی و بین‌المللی، در کارنامه‌ی علمی ایشان می‌درخشد.
از افتخارات زنده‌یاد دکتر حجازی، دریافت دیپلم از دانشگاه آکسفورد در دهه‌ی ۴۰ است که تا پیش از آن فقط یک مصری آن را کسب کرده بود. همچنین در اسفند ۱۳۸۴ به عنوان استاد برجسته، ممتاز و ماندگار دانشگاه تهران مورد تقدیر قرار گرفت.

مشاهیر دانشگاه تهران