مصطفی حبیبی گلپایگانی
سال و محل تولد: ۱۲۸۳، تهران
وفات: فروردین ۱۳۲۷
رشته تخصصی: پزشکی
مصطفی حبیبی گلپایگانی استاد دانشکده پزشکی، رئیس آزمایشگاه آسیبشناسی و معاون دانشکده پزشکی دانشگاه تهران است.
دکتر گلپایگانی از کودکی در مسیر علم و دانش، کوشا و ساعی بود. از علاقهمندیهایشان در آن سنین، کار کردن با میکروسکوپ بود. شدت و عمق این عشق در آن روزها، به ساخت یک میکروسکوپ با قدرت بزرگنمایی ۱۵۰ مرتبه منجر شد. ایشان برای ذرهبین (اکولر) از ذرهبینهای دوربین و برای شیءبین (ابژکتیو) از ذرهبینی کوچک استفاده کرده بودند. ابتکار و خلاقیتی که در آن زمان برای ساخت میکروسکوپ به کار برده بودند، مورد تحسین آموزگارانشان قرار گرفته و برای افرادی چون ما که با فاصلهی زمانی بسیار در تلاش برای شناخت ایشان هستیم، بیانگر فکر روشن و توانمندی او است. مصطفی حبیبی گلپایگانی از سنین نوجوانی به انتقال دانستههایش به دیگران علاقه داشت و پس از اخذ دیپلم به همین منظور مشغول به کار شد و در مدارس تاریخ طبیعی درس میداد. او از یک سو آموزگار بود و تدریس میکرد و از سوی دیگر شاگرد بود و طب میآموخت. زمانی که قانون اعزام سالی صد نفر دانشجو به خارج به تصویب رسید، از جمله افرادی بود که برای ادامهی تحصیل در رشته پزشکی راهی فرانسه شد. پایاننامهاش دربارهی «تشخیص تومورهای پستان به وسیلهی گذراندن نور از آنها» بود و مدال علمی دریافت کرد. دکتر مصطفی حبیبی گلپایگانی شوق مطالعهی بافتها و ضایعات را داشت و در هر فرصتی راهی آزمایشگاه بافتشناسی و آسیبشناسی میشد. اشتیاق به مطالعه و تحقیق بیشتر در این زمینه، باعث شد که از وزارت معارف خواستار کار کردن در رشته آسیبشناسی و کسب تخصص بیشتر شدند. گامهای مؤثری که در این مسیر برداشتند با دریافت گواهینامههایی از دانشمندان برجسته آسیبشناسی فرانسه، تکمیل شد. این استاد بزرگ پس از بازگشت به وطن در منزلشان و برای یاری پزشکان در تشخیص بیماریها، اولین آزمایشگاه تشخیص مرضی را تأسیس کرد. همچنین به تدریس نسجشناسی و آسیبشناسی در دانشکده طب پرداختند. پدر آسیبشناسی ایران از پدیدآورندگان آموزشگاههای بهداری در شهرستانها و دانشکده پزشکی تبریز بود. این استاد دلسوز حتی در روزهای پایانی عمر با عزتشان که با بیماری دست و پنجه نرم میکردند، در هر یک از این مکانهایی که تأسیس کرده بودند حضور کوتاهی مییافتند تا کاستیها را برطرف کنند.
اولین سمت اجرایی استاد حبیبی گلپایگانی در دو سال ابتدایی خواندن طب رقم خورد، در واقع ایشان در سمت منشی دومی اداره طب قانونی فعالیت داشتند. در سال ۱۳۱۷ عضو کمیسیون اطلاعات طبی فرهنگستان شدند، سال ۱۳۱۸ در وزارت دادگستری در موضوع کالبدشناسی و بافتشناسی به عنوان کارشناس رسمی حضور داشتند و در سال ۱۳۱۹ هم کرسی تشریح مرضی و تدریس بافتشناسی و جنینشناسی در آموزشگاه عالی مامایی به وی واگذار شد.
از آثار ارزشمند این استاد بزرگوار به زبان فارسی، میتوان به رویانشناسی، بافتشناسی، رینوسپوریدیوم در ایران و آسیبشناسی اشاره کرد. ترانس ایلومیناسیون در تشخیص تومورهای پستان، مطالعه بافتشناسی سالک و مطالعه ضایعات ریزبینی و بافتشناسی بیماری تیفوس اگزانتماتیک از جمله آثار علمی ایشان در نشریات فرانسوی است. این رادمرد بزرگ برای کتاب جنینشناسی مورد تحسین قرار گرفت و نشان علمی دریافت کرد.