احمد حامی
سال و محل تولد: ۱۲۸۶، تهران
وفات: بهمن ۱۳۷۹
رشته تخصصی: مهندسی راه و ساختمان
احمد حامی استاد دانشکده فنی، کاشف معادنی چون سیمان جاجرود و آب‌گرم و معاون فنی وزارت راه و ترابری است.
وی از دانشجویان خوش اقبال آن روزگار است که برای تحصیل به خارج از کشور اعزام می‌شدند. او که برای تحصیل راهی برلین شده بود، حدود یک سال بعد به سرزمین مادری‌اش برگشت و سپس برای ادامه‌ی تحصیلات، سوئیس را برگزید. در واقع در دانشگاه زوریخ، رشته مهندسی راه و ساختمان می‌خواند و پس از اتمام آن با درجه ممتاز به وطن بازگشت. بهتر است حالا که به‌گونه‌ای از رها کردن موقعیت‌های بهتر در خارج از کشور و بازگشت به وطن عزیز سخن می‌گوئیم، به میهن‌دوستی ایشان هم که نقش بزرگی در کوشش‌های ایشان در مسیر علم و خدمت به کشور داشت، اشاره‌ای کنیم. از شاگردان این استاد بزرگ، یکی از جملات‌شان را که گواه بر میهن‌دوستی‌شان است، به خوبی نقل کرده‌اند: «مهندسی که خاک وطنش را نشناسد هیچ‌وقت مهندس نمی‌شود». همچنین استاد احمد حامی، همیشه می‌گفتند: «این مملکت عاشق می‌خواهد، هیچ وقت نگویید نمی‌شود؛ بگویید چگونه می‌شود؟» زمانی که دکتر حامی به ایران آمدند، تنها دو سال از تأسیس دانشکده فنی دانشگاه تهران گذشته بود و ایشان از همان روزهای نخستینی که در کشور حضور یافتند به دعوت استاد علی اکبر حکمت، تدریس در آن دانشکده را آغاز کردند. قدمت حضور این استاد گران‌قدر در دانشکده فنی به ۴۶ سال می‌رسد که بزرگی این عدد، بیان‌گر اشتیاق‌شان به آموزش دادن و ارتقای بخشیدن به جایگاه علمی کشور است.
آن‌چه باعث شد احمد حامی، عنوان «پدر راه‌های ایران» را به خود اختصاص دهد، تسلط‌شان بر تمامی راه‌ها و مشارکت در ساخت بخش قابل توجهی از راه‌ها، پل‌ها، راه‌‌آهن‌ها، فرودگاه، بنادر و… است. در ستایش بزرگی و عظمت ایشان و فعالیت‌های‌شان، مطالب متعددی منتشر شده است که در بخشی از آن‌ها نیز عنوان «پدر مهندسی ایران» را به خود اختصاص داده‌اند. از کشفیات این استاد ارجمند، می‌توان به سیمان جاجرود و آب‌گرم، ماسه سیلیسی فیروزکوه، قیر معدنی بهبهان و کائولن در جاجرود و میانه اشاره کرد. در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، پروژه‌های تحقیقاتی متعددی با راه‌نمایی‌های پدر مهندسی ایران انجام شد که از میان آن‌ها می‌توان بررسی و مطالعه ملات‌های متداول در ایران، تهیه نوعی مصالح جدید از سنگ تراس و آهک، استفاده از سیلیس میکرونی در ساخت بتن با مقاومت بالا، آجرهای ماسه آهکی، کاهش سختی آب با استفاده از گرد سنگ تراس، آجر، شفته آهکی و آسفالت گوگردی را نام برد. امروزه کشورهای پیشرفته از گچ بی‌آب استفاده بهره می‌برند اما جالب این‌جاست که سال‌ها پیش از این کشورها، استاد حامی بزرگ‌وار به شناخت دقیقی از منابع این نوع از گچ در ایران رسیده بودند.
نخستین سمت اجرایی دکتر احمد حامی ریاست راه استان بود که با تدریس در دانشکده فنی دانشگاه تهران هم‌زمان شد. علاوه بر دانشجویان دانشگاه تهران، در دانشگاه‌های پلی تکنیک (امیرکبیر)، دانشگاه تبریز و دانشگاه فارابی اصفهان نیز دانشجویان از حضور گران‌بهای این استاد عالی مرتبه بهره می‌بردند. وی شیفته‌ی تدریس بود اما دانش بی‌کرانی که داشت، او را عهده‌دار وظایفی چون مدیریت اداره ارتباطات در سازمان برنامه، مدیریت کل راه‌ها در وزارت راه و معاونت فنی وزارت، مشارکت در بسیاری از طرح‌های عمرانی از جمله راه آهن میانه و شاهرود کرد. همچنین با مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه و سازمان برنامه و بودجه در جهت تدوین مقررات و مشخصات فنی، همکاری داشت. قابل توجه است که ایشان در مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، مشاور عالی ساختمان و مصالح ساختمانی بوده‌اند و در بنیان‌گذاری سازمان برنامه و بودجه سابق نیز نقش تأثیرگذاری داشته‌اند.
زنده‌یاد دکتر حامی، کارنامه‌ی کاری درخشانی دارند. در واقع ایشان با آثار متعددی که منتشر کرده‌اند، در عرصه‌ی تخصصی خودشان پرکار و پربار بوده‌اند. استاد احمد حامی در زمینه‌ی مصالح ساختمانی آثاری چون «سیمان»، «مصالح ساختمان» و «نسوز»، در زمینه‌ی راه‌سازی کتاب‌های «آسفالت گوگردی»، «راه‌های ایران در گذشته و آینده»، «روسازی آسفالتی خیابان‌های تهران» و «ماشین‌های متراکم‌کننده زمین‌های خرده سنگی و در زمینه مهندسی ساختمان هم «برآورد ساختمان‌ها» را منتشر کردند. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید این استاد بزرگ، افزون بر این‌ها در زمینه‌ی تاریخ و فرهنگ ایران نیز مطالعه و دستی بر قلم داشته‌اند. از این قبیل آثارشان، می‌توان کتاب «سفر جنگی اسکندر مقدونی به درون ایران و هندوستان» را نام برد. استاد احمد حامی در مقدمه‌ی این اثر نوشته‌اند: «من یکی از هزاران هزار ستایش‌گران فرهنگ ایران زمین هستم، ایران زمین و مردمش را دوست دارم».
