ابراهیم پورداوود
سال و محل تولد: ۱۲۶۴، رشت
وفات: ۲۶ آبان ۱۳۴۷
رشته تخصصی: فرهنگ و زبانهای باستانی
ابراهیم پورداوود استاد دانشکده ادبیات و علوم انسانی، نخستین استاد مطالعات ایران باستان و زبانهای باستانی، رئیس انجمن ایرانشناسی و رئیس انجمن فرهنگی ایران و آلمان است.
تمام آنچه میتوان در وصف دکتر ابراهیم پورداوود گفت به «میهنپرستی» و «باستانگرایی» برمیگردد. او مرد زیستن در حوضچهی اکنون یا حسابگر آینده نبود، بلکه دلباختهی ایران باستان بود و تا آخرین نفس در مسیر شناخت آن گام برداشت. استاد پورداوود نه تنها نسبت به آن آگاهی یافت بلکه آگاهیبخش ایرانیان و جهانیان نسبت به ایران باستان شد. ارزشمندترین اثر وی ترجمهی «اوستا» به زبان فارسی است. ایشان از زبان عربی بیزار بوده و در ترجمهی آثارش از آن دوری میجست. بنابراین در ترجمهی برجستهترین اثر خود (اوستا) نیز از بهکار بردن واژگان عربی پرهیز کرده و با استفاده از واژگان کهن فارسی و بهره بردن از قواعد زبان فارسی ترجمهای خوشآوا و رسا ارائه کرد. ابراهیم پورداوود بزرگ عنوان نخستین «ایرانشناس» و «اوستاشناس» را کسب کرده است و اگر این عناوین را برآمده از شیفتگی به ایران باستان و فرهنگ و تمدن کهن ایرانی بدانیم، متوجه میشویم که او علاقهاش را به میدان مطالعه و پژوهش آورده و حضور پربار و ارزشمندی در این عرصه داشته است.
آن استاد برجسته ریاست شعبهی عربی فارسی گروه اوستاشناسی در هفتمین کنگره شرقی هند را برعهده داشت. همچنین به مدت چهار سال رئیس انجمن فرهنگی ایران و آلمان بود و انجمن ایرانشناسی را بنیان گذاشت. دکتر پورداوود در آکادمی جهانی هنر و دانش و فرهنگستان ایران عضویت داشت.
آن ایرانشناس ارجمند حتی در اشعارش نیز باستانگرایی و میهنپرستی را حفظ کرده و سعادت ایران و ایرانی را در بازگشت به شیوهی اندیشیدن و زیستن ایران باستان میداند، از آثار منظوم وی میتوان «پوراندختنامه» را نام برد. «هرمزدنامه» را با محوریت واژهشناسی پیش برده است و در «خرمشاه» کنفرانسهایش در هند را گردآوری کرده است. در «فرهنگ ایران باستان» از آغاز تاریخ ایران تا پایان ساسانیان به بررسی گوشهای از تمدن ایران باستان نشسته است و در «سوشیانس» از موعود مزدیسنا سخن گفته است. آناهیتا، زین ابزار، گفتوشنود پارسی، ایرانشاه، خوزستان ما و یادداشتهای گاتا از دیگر آثار پورداوود میباشند.
ابراهیم پورداوود در سال ۱۳۴۶ به عنوان استاد ممتاز دانشگاه تهران معرفی شد. از دیگر افتخارات آن استاد بزرگ و تکرار نشدنی دریافت نشان تاگور از دولت هند و عالیترین نشان علمی آلمان از پروفسور هویس (از رؤسای جمهور آن کشور) بود. ایشان دکترای افتخاریشان را از نیز دانشگاه دهلی و نشانهی شوالیه سن سیلوستر از پاپ پل ششم دریافت کردند.