امیر اعلم

سال و محل تولد: ۱۲۵۵، تهران

وفات: اردیبهشت ۱۳۴۰

رشته تخصصی: پزشکی

دکتر امیر اعلم دارای دکتری پزشکی از دانشگاه لئون فرانسه و استاد تشریح (کالبدشناسی) در دارالفنون و سپس دانشگاه تهران، وزیر فرهنگ، وزیر بهداری، عضو پیوسته فرهنگستان ایران، عضو شورای عالی فرهنگ است.
این استاد بنام، اولین استاد کرسی کالبدشناسی در سازمان نوین دانشکده پزشکی و از بنیان‌گذاران سازمان‌های بهداشتی نوین در ایران بود. وی برای اولین بار در ایران به تدریس رشته طب کودکان در دانشکده پزشکی پرداخت. امیر اعلم همچنین به عنوان نماینده مجلس شورای ملی در تصویب قانون آبله‌کوبی رایگان و قانون طبابت نقش داشت و به درخواست رسمی او تولید واکسن آبله در انستیتو پاستور ایران آغاز شد.
دکتر امیر اعلم جزو پیشتازان علم پزشکی دوره معاصر در ایران است. وی «بنیان‌گذاری بیمارستان نظامی احمدیه»، «بنیانگذاری نخستین درمانگاه ویژه زنان» (مریضخانه نسوان که بعدها به پاس خدمات بهداشتی- فرهنگی که ایشان انجام داده بود و طبق نظر شورای دانشگاه، بیمارستان «امیر اعلم» نامیده شد)، «بنیان‌گذاری جمعیت خیریه شیر و خورشید سرخ» «ریاست بهداری کل کشور» (مجلس حفظ الصحه) «ریاست دانشکده‌ی پزشکی»، «ریاست تالار تشریح دانشکده پزشکی» و بازسازی دارالشفای حضرتی خراسان را در کارنامه پر بار کاری خود دارد.
دکتر امیر اعلم با همکاری استادان کالبدشناسی دانشکده پزشکی کتاب «کالبدشناسی توصیفی» را در نه جلد تألیف و منتشر کرد. که از اولین کتاب‌هایی است که از طرف انتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسیده است. این کتاب مدت‌ها مرجع دانشگاهی دانشجویان رشته پزشکی بود. وی همچنین در پیشنهاد و تصویب برابر نهادهای مناسب فارسی برای بسیاری از واژه‌های پزشکی نقش داشت. تألیف «حفظ الصحه در اسلام» و مقالات متعدد در مجلات علمی از دیگر فعالیت‌های پژوهشی این طبیب خوش‌نام است. این استاد فقید قریب چهل سال استادی دانشکده‌های پزشکی دانشگاه تهران را عهده ‏دار بود.
دریافت نشان درجه اول علمی از دولت فرانسه، نشان درجه سوم «تاج پروس» از دولت آلمان و نشان درجه سوم شیر و خورشید از افتخارات این استاد بزرگوار در عرصه پزشکی است. وی همچنین به پاس زحماتی که در تأسیس بهداری ارتش متحمل شده بود موفق به دریافت رتبه و حمایل و نشان سرداری گشت.

مشاهیر دانشگاه تهران