ژاله آموزگار
سال و محل تولد: ۱۳۱۸، خوی
رشته تخصصی: فرهنگ و زبان‌های باستانی
دکتر ژاله آموزگار استاد بنام رشته فرهنگ و زبان‌های باستانی در دانشگاه تهران است که کهنه‌کاران این رشته به ایشان، لقب «بزرگ‌بانوی مطالعات ایرانِ باستان» را داده‌اند.
دکتر آموزگار، اسطوره‌شناس، مترجم، نویسنده، پژوهشگر بنیاد فرهنگ ایران، عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو شورای عالی علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی است و عضویت هیأت مشورتی انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران و عضویت گروه انتخاب کتاب را در کارنامه پربار خود دارد.
ژاله آموزگار دکترای زبان‌های باستانی خود را از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت کرد و با رتبه علمی استادی، عضو هیأت علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران است. این بانوی پرتلاش عرصه فرهنگ و زبان‌های باستانی، در سال ۱۳۸۵ با بالاترین درجه استادی، بازنشسته شده است.
درباره عملکرد بی‌نظیر این استاد فرهنگ و زبان باستانی، باید به این مساله به صورت جدی اشاره کرد که ایران‌‌پژوهان و محققان این حوزه، آموزگار را پیشاهنگ در مطالعات ایران‌باستان، به‌ویژه بازشناسایی متون پهلوی و اساطیر ایرانی و ادبیات زردشتی می‌دانند و معتقدند که آثار تألیفی و تحقیقی او ابزار کاری برای تدریس و یادگیری هرچه بهتر متون باستانی است که مطالب آن با ساده‌ترین و رساترین زبان، بیان شده است.
با پژوهشی در کارنامه علمی فعالیت‌های دکتر آموزگار می‌توان به این موارد اشاره کرد: تألیف، ترجمه و نگارش مقاله در باب اساطیر، زبان‌ها و ادیان ایران باستان، متون پهلوی و ادبیات فارسی زرتشتی از جمله مهمترین زمینه‌های کاری دکتر آموزگار است و همکاری با بنیاد فرهنگ ایران را می‌توان نقطه عطف زندگی ایشان محسوب کرد.
آثار و نوشته‌های دکتر آموزگار که برخی با همکاری دکتر تفضلی نوشته شده است، کمک فراوانی به شناخت هرچه بیشتر متون باستانی ایران کرده است. کتاب‌هایی چون زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن و شناخت اساطیر ایران از آن دست کتاب‌هاست که به صورت روشمند و با زبانی ساده و قابل فهم نوشته شده و به‌عنوان مرجع و منبع موثق و مورد استناد بسیاری از محققان و پژوهشگران در این عرصه و به عنوان کتاب درسی در دانشگاه‌های داخلی و خارجی تدریس می‌شود.
یکی از زمینه‌های مطالعاتی بسیار شاخص دکتر آموزگار کار بر روی کتاب «پنجم دینکرد» است که دامنه مطالعاتش را به حوزه اساطیر و زبان‌های باستانی منحصر کرد. البته به علت اینکه منابع فارسی درباره مطالعات ایرانی به‌طور روشمند در دسترس نبود پس از مدتی، «پنجم دینکرد» توسط پروفسور فیلیپ ژینیو در انتشارات دانشگاه پاریس به‌چاپ رسید.
ژاله آموزگار در ترجمه نیز ید طولایی دارد. کتاب «نمونه‌های نخستین انسان، نخستین شهریار در تاریخ افسانه‌ای ایران» ترجمه مشترک ژاله آموزگار و احمد تفضلی در سال ۱۳۶۸ برنده کتاب سال شد و در همان سال لوح تقدیر از دانشگاه تهران دریافت کرد. از دیگر تالیفات این استاد ارزشمند می‌توان به «ایران باستان»، «ماریان موله»، «شناخت اساطیر ایران»، «اسطوره زندگی زردشت»، «اداویراف نامه (ارداویرازنامه)»، «زبان پهلوی، ادبیات و دستور آن»، «تاریخ اساطیری ایران»، «زبان، فرهنگ»، «اسطوره نظارت و کوشش در چاپ کتاب تاریخ ادبیات پیش از اسلام»، «تجدیدنظر و تجدیدچاپ کتاب مینوی خرد» و «نظارت در ترجمه کتاب کتیبه‌های هخامنشی» نوشته پیر لوکوک نیز اشاره کرد.
از سایر آثار تألیفی و ترجمه‌ای دکتر آموزگار مواردی مانند تاریخ اساطیری ایران در مجموعه «ایران»، دایره‌المعارف بزرگ اسلامی نیز به چشم می‌خورد. خانم دکتر آموزگار بیش از ۱۳ کتاب، ۵۷ مقاله علمی، پژوهشی و ترویجی به زبان فارسی، ۷ مقاله به زبان انگلیسی، ۲۹ سخنرانی در دانشگاه‌ها و مجامع علمی و بین‌المللی و عضویت در هیأت تحریریه ۸ نشریه داخلی را نیز در فعالیت‌های پژوهشی خود دارد.
این استاد فرهیخته دانشگاه تهران دارای جوایز و نشان‌هایی ازجمله نامزدی دریافت جایزه «یک عمر تلاشِ ممتاز» از سوی انجمن بین‌المللی مطالعات ایرانی در خرداد ۱۳۸۹، جایزه نشانِ عالی دولت فرانسه یا (لژیون دونور) توسط سفیر فرانسه در سفارت این کشور در تیرماه ۱۳۹۵و همچنین جایزه سرو ایرانی به‌پاس یک عمر تلاش علمی و فرهنگی و خدمت به بازشناسی آثار و نوشته‌های بازمانده از ایرانِ کهن از سوی انجمن ایران‌شناسی دانشگاه تهران در دی ۱۳۹۵ است.
