عنوان پایان‌نامه
مدیریت یکپارچه منابع آب حوضه های آبریز: مطالعه موردی حوضه گرگان رود و قره سو
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی - مهندسی منابع آب
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 4343;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 48141
- تاریخ دفاع
- ۱۲ بهمن ۱۳۸۹
- دانشجو
- بنت الهدی اصل روستا
- استاد راهنما
- شهاب عراقی نژاد
- چکیده
- مدیریت یکپارچه منابع آب IWRM (Integrated Water Resources Management)، عبارت است از توسعه و مدیریت همسوی منابع آب و خاک و سایر منابع وابسته، برای حداکثر نمودن رفاه اجتماعی و اقتصادی، در یک بستر عادلانه بدون به خطر انداختن پایداری اکوسیستم های حیاتی. نتایج حاصل از اجرای مدیریت یکپارچه منابع آب عبارتند از: پیشگیری از اتلاف سرمایه ها، حداقل سازی بحران ها و صدمات، تخصیص عادلانه آب و افزایش کارایی اقتصادی. برای اجرای ساده تر IWRM، سیستم های پشتیبان تصمیم گیری (DSS)، که برای مدل نمودن رفتارهای مختلف فرآیندهای فیزیکی، طبیعی، اجتماعی و اقتصادی صورت گرفته در یک حوضه هیدرولوژیکی به کار می روند، ابزاری مناسب می باشند. در این تحقیق، رویکرد مدیریت یکپارچه منابع آب با اهداف حداقل سازی بحران ها و صدمات و افزایش کارایی اقتصادی، برای حوضه آبریز گرگانرود-قره‌سو مورد آزمون قرار گرفته است. برای این منظور از نرم افزار WEAP21 به عنوان DSS شبیه ساز فرآیندهای فیزیکی سطح حوضه و گزینه های مدیریتی استفاده شده است. شبیه سازی برای یک دوره چهل ساله (از سال 1345 تا 1384) از داده های جریان رودخانه های موجود در حوضه صورت گرفته است. افق بهره برداری از منابع آب، سال 1400 در نظر گرفته شده و طرح های اجرا شده تا این افق نیز شبیه سازی شده اند. به منظور آزمون گزینه های مدیریتی و رتبه بندی گزینه ها، یک نرم افزار الحاق با نام SMCDM که قابلیت اتصال با WEAP در آن ایجاد شده است، ابداع شده و مورد استفاده قرار گرفته است. فرآیند تصمیم گیری چند معیاره در این نرم افزار الحاقی شامل دو روش کلی تصمیم گیری چندهدفه و تصمیم گیری چند شاخصه می باشد. در تصمیم‌گیری چند‌شاخصه از روش تابع ارزش جمع و در تصمیم‌گیری چندهدفه از روش TOPSIS به‌منظور رتبه‌بندی استفاده شده است. پس از شبیه سازی در WEAP، آبرسانی به شهر گرگان و شهرهای ساحلی مجاور آن به عنوان یکی از چالش های مدیریتی منطقه در نظر گرفته شده است و 7 سناریوی مدیریتی مختلف برای مواجهه با چالش فوق تعریف شده و از طریق اجرای SMCDM رتبه بندی این سناریوها صورت گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می دهند کاربرد توام دو مدل WEAP و SMCDM به جهت صحت در اطلاعات و دقت و سرعت در محاسبات می تواند در فرآیند تصمیم گیری کمک بسیاری نموده و آن را تسریع بخشد. به علاوه نرم افزار SMCDM می تواند به عنوان یک نرم افزار الحاقی (Extension)، از نرم افزار WEAP جهت انجام تحلیل تصمیم گیری چند معیاره، استفاده از WEAP را هرچه بیشتر توسعه دهد.
- Abstract
- Integrated Water Resources Management (IWRM) is a process which promotes the coordinated development and management of water, land and related resources in order to maximize the resultant economic and social welfare, paving the way towards sustainable development, in an equitable manner without compromising the sustainability of vital ecosystems. The expected consequences of applying IWRM may be defined as follows: investment loss prevention, crisis and loss minimization, water fair allocation and economic efficiency maximization. In order to implementing IWRM in an easier way, Decision Support Systems, with the ability of modeling the different behavior of physical, natural, social and economical processes which occur in a hydrological basin, are often considered appropriate tools. In this research, IWRM is applied for Gorganrud-Gharesoo Basin with the aim of achieving to two objectives: crisis and loss minimization and economic efficiency maximization. For this, a forty year (1345-1384) of river flow data has been simulated in WEAP21 software, and the year 1400 has been considered as the end year of the operation horizon and all the implemented plans were simulated in the model. Then, a software named SMCDM, with the ability of linking to WEAP, is innovated and applied to examine different management options. The multicriteria decision making process in the software is composed of two sections: multiobjective decision making and multiattribute decision making. For the first section, TOPSIS method and for the second section, summation value function are applied. After that the physical simulations in WEAP, has accomplished, the supply of water to Gorgan City and its surrounding coastal sites were considered as the basin main challenge, and a number of seven management scenarios has been defined for facing it. The results have demonstrated that the joint of two models can help to the decision making process and to fast it, because, this kind of combination assures the accuracy of data and the precision and acceleration of calculations. Moreover, SMCDM software, as an extension of WEAP software for doing multi criteria decision analysis, can develop the application of WAEP in a growing way.
