عنوان پایان‌نامه
شناسایی نواحی اولویت دار حفاظتی با رهیافت مدلسازی تغییر کاربری اراضی مطالعه موردی منطقه حفاظت شده جاجرود
- رشته تحصیلی
- برنامه‌ریزی مدیریت وآموزش محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1091;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 60746
- تاریخ دفاع
- ۳۰ دی ۱۳۹۲
- دانشجو
- نسیم هاشمی
- استاد راهنما
- احمدرضا یاوری
- چکیده
- در طول زمان، نوع و میزان کاربری زمین همواره یکی از مهمترین شاخص‌هایی بوده که انسان از طریق آن محیط‌زیست خود را تحت تأثیر قرار داده است؛ لذا تحقیقات در زمینه تغییر کاربری و پوشش زمین، زمینه ساز درک روابط انسان و محیط زیست می¬باشد. امروزه بر پایه پیشرفت های تکنولوژیکی حاصله در قلمرو سنجش از دور می¬توان تصاویر ماهواره ای را به منظور بررسی دقیق تر تغییرات محیطی، پردازش و نتایج نهایی را مدلسازی نمود و به صورت مصور نشان داد. هدف اصلی این تحقیق بررسی تغییرات کاربری اراضی در 3دوره زمانی و شناسایی اثرات این تغییرات بر زیستگاه های جانوران شاخص منطقه می¬باشد تا با این رهیافت نواحی اولویت دار حفاظتی شناسایی گردند. برای دستیابی به این هدف، گام های عملیاتی تدوین گردید. در اولین گام، داده های ماهواره ای تهیه شد و پیش پردازش با اعمال تصحیحات هندسی و رادیومتریک بر روی آن ها انجام گرفت. سپس در مرحله پردازش با استفاده از روش طبقه بندی نظارت نشده و نظارت شده با الگوریتم حداکثر احتمال و بر اساس نمونه های تعلیمی جمع آوری شده از منطقه، طبقات کاربری ها شناسایی و نقشه کاربری اراضی برای 3دوره زمانی تهیه شد. در مرحله بعد، نقشه های طبقه بندی شده با استفاده از جدول بندی متقاطع مورد مقایسه قرار گرفته و نقشه¬ی مکان تغییرات و جدول مقدار تغییرات کاربری ها تهیه شد. به منظور پیش بینی روند تغییرات کاربری اراضی منطقه، از مدلسازی با روش زنجیره های مارکوف برای برآورد میزان تغییرات و تلفیق آن با اتوماتای سلولی به منظور یافتن مکان تغییرات، استفاده شد و نقشه کاربری اراضی برای 20سال آینده پیش¬بینی گردید. از مقایسه نقشه کاربری آخرین دوره با نقشه پیش بینی شده، نقشه تغییرات کاربری اراضی آینده بدست آمد. از روی هم¬گذاری لایه های زیستگاه های جانوران شاخص منطقه و نقشه تغییرات کاربری اراضی آینده، زیستگاه های در معرض آسیب، شناسایی شدند. نتایج نشان داد که برخی از نواحی زیستگاهی آهو، پلنگ، شنگ، کفتار و بزمجه که اغلب درحاشیه¬ی غربی منطقه حفاظت شده و اطراف رودخانه جاجرود قرار دارند، نسبت به تغییرات کاربری، از حساسیت بالایی برخوردارند و به نظر می رسد، برای مدیریت صحیح منطقه باید در برنامه ریزی های آتی در اولویت حفاظت قرار بگیرند. علل عمده¬ی این تغییرات مخرب، شامل مجاورت با شهر تهران، شرایط مطلوب کشاورزی در نواحی اطراف رودخانه و تبدیل اراضی با پوشش مطلوب زیستگاه ها به کاربری های برگشت ناپذیر شهر و کشاورزی می¬باشد.
- Abstract
- The type and extent of land use, has always been one of the most important indicators that influenced environment. Therefore, research on lans use/cover changes will lead to understanding relationship between human and the environment. Nowadays, based on technological progresses in remote sensing, satellite image can verified environmental changes more accurate and modeled the final results and illustrated.The main goal of this study is identifying land use changes on 3 period of time and the impact of these changes on animal habitats to determine priority of protection areas. To achieve this goal, objectives were developed. At first, the satellite data were preparated and pre-processing were done by applying geometric and radiometric correction. Then in the processing step, land use classes were identified by using unsupervised classification and supervised classification with maximum likelyhood based on sample collected from the area. Classified maps were compared with using cross tabulations and prepared map and table of changes. In order to predict future land use changes, we used Markov modeling technique to estimate the rate of change and cellular automata to find location of chenges. So future land use map was predicted for 20 years later. By Comparing last land use map with the predicted map, future land use changes map was projected. Valnerable habitat were identified with overlaying animal habitats layers on predicted land use changes map. Results showed that some area of the habitats of deer, leopard, otter, hyena and lizard than located in western margin of Jajrud protected area and around the river, have hight sensitivity towards land use chenges and should be in a priority of protection in future planning. Major causes of these destructive changes, including proximity to tehran, favorable conditions for agricalture around the river and irreversible changes like changing suitable land cover for habitat to agricultural and settlement areas. Keywords: Land use modeling, Jajroud protected area, Habitat protection, Remote sensing
