عنوان پایان‌نامه
مدل تلفیقی فرایند تحلیل سلسه مراتبی و شباهت به گزینه ایده آل فازی برای مدیریت راهبردی تقاضای آب کشاورزی
- رشته تحصیلی
- مهندسی کشاورزی - مهندسی منابع آب
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 66520;کتابخانه پردیس ابوریحان شماره ثبت: 817
- تاریخ دفاع
- ۱۲ بهمن ۱۳۹۳
- دانشجو
- محمدهادی شبستری
- استاد راهنما
- محمدابراهیم بنی حبیب
- چکیده
- در این پایان نامه به تدوین و اولویت بندی راهبردهای مدیریت تقاضای آب کشاورزی مناطق خشک با تاکید بر حوضه آبریز کویر مرکزی ایران پرداخته شده است. برای این منظور از ماتریس SWOT برای تدوین راهبردها و از مدل¬های تصمیم گیری چند معیاره در محیط¬های غیرفازی و فازی برای رتبه بندی راهبردها استفاده شده است. در این پژوهش با تلفیق مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و مدل شباهت به گزینه ایده¬آل اصلاح شده (MTOPSIS)، مدل هیبریدی پیشنهادی MTAHP در حالت غیرفازی و مدل هیبریدی پیشنهادی FMTAHP در حالت فازی معرفی شد. تحلیل حساسیت مدل¬های فازی در مرحله تجمیع نظرات، فازی سازی نظرات و رتبه بندی اعداد فازی انجام شده است، در این پایان نامه برای اولین بار از شاخص ضریب تغییرات امتیاز نهایی راهبردها برای ارزیابی عملکرد مدل¬های تصمیم گیری چند معیاره استفاده شده است. با توجه به نتایج این پژوهش استفاده از روش میانگین هندسی برای تجمیع نظرات فازی پیشنهاد می¬شود. نتایج این پژوهش نشان داد مدل¬های کلاسیک غیرفازی از دقت قابل قبولی برخوردار هستند. همچنین نتایج تحلیل حساسیت مدل¬ها نشان داد در صورت استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) بهتر است از روش چانگ (C) برای رتبه بندی نهایی اعداد فازی استفاده شود. در تمامی مدل¬ها برای فازی سازی نظرات ورودی، در نظر گرفتن میزان کمترین بازه پشتیبان برای اعداد فازی مثلثی نتایج بهتری ارائه می¬کند، تنها در مدل پیشنهادی FMTAHP با افزایش میزان بازه پشتیبان اعداد فازی تفکیک نتایج نهایی بهتر صورت می¬گیرد، همچنین این مدل میزان ضریب تغییرات امتیاز نهایی راهبردها را به صورت معنی دار افزایش می¬دهد و نسبت به فازی سازی حساسیت نشان می¬دهد و نتایج را بهبود می¬بخشد، علاوه بر این در حالت غیر فازی نیز مدل پیشنهادی MTAHP تفکیک نتایج را بهتر از سایر مدل¬¬ها انجام می¬دهد. در نهایت با رتبه بندی راهبردهای مدیریت تقاضای آب کشاورزی مناطق خشک، راهبرد "آموزش کشاورزان" در رتبه اول قرار گرفت. در این پژوهش مدل¬های تصمیم گیری چند معیاره پیشنهادی MTAHP و FMTAHP به عنوان مدل¬های برتر در محیط غیرفازی و فازی، برای رتبه راهبردها با تفکیک بالا معرفی می¬شوند، این مدل¬ها می¬توانند در رتبه بندی راهبردهای مدیریت منابع آب، با وجود تعداد زیاد راهبردها و معیارها مورد استفاده قرار گیرند. کلمات کلیدی: مدیریت تقاضای آب کشاورزی، تصمیم گیری در محیط فازی، مدل¬های تصمیم گیری چند معیاره فازی، FAHP، FTOPSIS، تجمیع نظرات فازی، بازه پشتیبان فازی
- Abstract
- In this thesis, development and prioritization of agricultural water demand management strategies in arid zone with emphasis on Iran's central desert basin have been performed. For this purpose, the SWOT matrix is used to develop strategies and the non-fuzzy and fuzzy multi-criteria decision models are used to prioritize strategies. In this study, Fuzzy Analytical Hierarchy Process (AHP) and Fuzzy Modified Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (MTOPSIS) methods are integrated to propose hybrid MTAHP model. Sensitivity analysis of fuzzy models has been done in aggregation of individual judgments, fuzzification and ranking of fuzzy numbers phases. For the first time in this thesis, Coefficient of Variation (CV) index of final weights is used to evaluate the performance of multi-criteria decision models. The results of this research show that the geometric mean is suitable to aggregation of individual judgments in fuzzy environment. The results showed that the classical models (non-fuzzy models) have acceptable accuracy. Sensitivity analysis of models showed that if you using fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP), it is better to use Chang Method (C) for final ranking of fuzzy numbers. In all fuzzy models, considering the minimum supporting interval for triangular fuzzy numbers in fuzzification phase provides better results, but in the proposed FMTAHP model the separation index of final results improved by increasing of supporting interval of fuzzy numbers. FMTAHP model increase the CV index of final weights significantly, this model is sensitive to the fuzzification and improves the results. In addition, in non-fuzzy environment the proposed hybrid MTAHP model result are better than other models. The Results show that the best strategy for agricultural water demand management in arid zones is the training of farmers. In this study, the proposed multi-criteria decision making models of MTAHP and FMTAHP are introduced as more efficient models to rank the strategies with high precision as non-fuzzy and fuzzy models, respectively. These models can be used in water resources management strategies prioritization or ranking of large number of strategies with different criteria. Keywords: agricultural water demand, Decision-making in fuzzy environment, fuzzy Multi-Criteria Decision Making models, FAHP, FTOPSIS, aggregation of fuzzy individual judgments, supporting interval of fuzzy numbers
