ارزیابی ریسک موثر بر ایمنی سدها مطالعه موردی سد گلستان
- رشته تحصیلی
- ایمنی، بهداشت و محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 1031;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 59786
- تاریخ دفاع
- ۱۹ خرداد ۱۳۹۲
- دانشجو
- منا محمودیان شوشتری
- استاد راهنما
- بهرام ملک محمدی
- چکیده
- در صنعت سد سازی، مسئله ایمنی سد از مهم ترین مسائل در هنگام طراحی، ساخت و بهره برداری به شمار می آید، چرا که وجود هر عاملی که ایمنی سد را تهدید کند، می تواند زندگی انسان های مجاور آن را به مخاطره بیندازد و سبب بروز خسارات جانی، مالی و خرابی های زیادی شود. شکست سد اصلی ترین و مهم ترین پیامد وجود عوامل تهدید کننده ایمنی سد به شمار می آید. از آنجا که پدیده شکست سد، ریسک و خطرپذیری را به همراه خواهد داشت، لذا می توان از آنالیز ریسک به عنوان ابزاری کارآمد و نوین در عرصه مدیریت، برای کاهش خسارات استفاده نمود. امروزه استفاده از آنالیز کمی ریسک در مدیریت ایمنی سدها به سرعت در حال افزایش است. اما، متاسفانه، این رویکرد جدید به مهندسی سد و ایمنی آنها، در ایران همچنان ناشناخته است و تحقیقات بسیار کمی در این زمینه انجام شده است. از این رو، در این تحقیق، سعی شده ضمن معرفی این ابزار جدید، ایمنی سد گلستان، به عنوان مطالع? موردی، مورد بررسی قرار گیرد. سد خاکی گلستان (گلستان 1) که در 12 کیلومتری شمال شرقی شهرستان گنبد کاووس، در استان گلستان، می باشد، به منظور توسعه و بهبود اراضی کشاورزی منطقه، کنترل و کاهش خسارات وارده ناشی از سیلاب های سالیانه احداث شد. با توجه به سابق? وقوع سیلاب های بزرگ در بالادست سد و بر مبنای گزارشات موجود، خطر وقوع سیل در بالادست دست، مهم ترین عامل تهدید کنند? ایمنی سد گلستان به شمار می آید. بنابراین در این تحقیق، ریسک شکست، تحت خطر وقوع سیل در بالادست سد، مورد ارزیابی کمی قرار گرفته است. این ارزیابی، بر اساس به دستورالعمل کمیت? ANCOLD برای ارزیابی ریسک شکست سدها انجام شده است. برای محاسب? احتمال شکست سد، روش های مختلف موجود مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت روش آنالیز درخت رویداد (ETA)، به عنوان مناسب ترین و پرکاربردترین روش در ارزیابی کمی ریسک ایمنی سدها، مورد استفاده قرار گرفت و احتمال شکست سد گلستان به علت وقوع سیل در بالادست آن محاسبه شد. تعداد تلفات جانی به علت سیل ناشی از شکست سد نیز از طریق روش رایج در USBR، موسوم به DSO-99-06، تخمین زده شد. نهایتا از طریق مقدار ریسک به دست آمده و مقایس? آن با معیارهای مختلف سطح ریسک قابل قبول، این نتیجه گیری حاصل شد که مقدار ریسک شکست سد گلستان بر اثر وقوع سیل در بالادست آن، غیر قابل تحمل بوده و اقدامات کاهش ریسک فوری ضروری می باشد.
- Abstract
- In dam construction industry, the safety of dam is one of the most important challenges that should be considered in design, construction and operation phase because any factor that treats the dam, is also a threat for downstream area and can cause many life and economic losses. Dam break is the most important consequence of lack of adequate safety. While dam safety will be associated with risk and vulnerability, risk analysis is a modern and efficient method that can reduce losses of dam break. Recently, use of quantitative risk analysis, as a useful tool in dam safety risk management, is rapidly increasing. Unfortunately, this approach has still remained unknown in Iran and only few researches have done. So, in this research, dam safety risk assessment, as a new approach in dam safety management, is introduced; besides, the safety of Golestan dam is investigated, as a case study. Golestan (Golestan 1) earth fill dam is constructed in north eastern of Gonbad-Kavous city in Golestan Province. The main objectives of dam operation are; supplying agriculture demands and flood management. Based on large floods that occur in upstream area of dam in the past and also available reports, the hazard of floods in upstream area is the most threatening for Golestan dam safety. Therefore, in this study, quantitative risk assessment has done for Golestan dam for flood hazard. This is done based on ANCOLD guideline for dam safety risk assessment. For calculating the probability of failure of dam, the various methods was assessed and finally Event Tree Analysis (ETA), as most commonly method in dam safety risk analysis, was used. The number of life losses due to flooding of Golestan dam break is estimated based on USBR methodology, known as DSO-99-06. Finally, according to calculated risk and comparing with different criteria for acceptable risk, it is obvious that the risk of Golestan dam break due to upstream flood is intolerable and immediate risk reduction measures are necessary.