عنوان پایان‌نامه
بررسی و تحلیل باستان شناختی اشیائ شمارشی تپه زاغه و نقش آنها در جوامع انسانی پیش از تاریخ دشت قزوین
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 1978;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 59881
- تاریخ دفاع
- ۲۵ شهریور ۱۳۹۲
- دانشجو
- نیلوفر مقیمی
- استاد راهنما
- حسن فاضلی نشلی
- چکیده
- بررسی و مطالع? روند و چگونگی تطور اجتماعی- فرهنگی جوامع انسانی، همواره یکی از مهم¬ترین مسائل و مباحث باستان¬شناختی بوده است. تپه زاغه یکی از تپه¬های کلیدی و بسیار مهم از دور? گذار از عصر نوسنگی به عصر مس-سنگی (دور? مس¬سنگی انتقالی) در دشت قزوین است که آثار و شواهدی از نخستین مراحل شکل¬گیری لایه¬بندی و رتبه¬های اجتماعی را در دور? مذکور در خود جای داده است. از جمله عوامل محرک در رشد فرهنگی- اجتماعی جوامع انسانی، افزایش مازاد محصول و شکل¬گیری حرفه¬هایی است که متخصصانی مشغول به آنها هستند. در چنین جامعه¬ای گروهی از افراد نظارتِ امور و بازپخشانی محصولات گردآوری شده مابین افراد مختلف را به¬دست می¬گیرند. در این فرآیند، جوامع انسانی به¬منظور حفظ و کنترل محصولات تولید شده توسط خود و منابع موجود در طبیعت، نیاز به ثبت و ضبطِ میزان و پردازش اطلاعات مرتبط با آنها داشته-اند که شکلی از حسابداری ابتدایی است. یکی از ابزارهای اصلی به منظور سهولت و دقت در انجام سازوکارهای فوق، اشیاء شمارشی هستند که عموماً در اشکال مختلفِ هندسی نظیر مخروطی، کروی، بیضی، استوانه-ای، دیسکی، چهاروجهی و غیره مشاهده می¬شوند. از آنجا که کاربری صحیح این اشیاء برای باستان¬شناسان مبین نبوده است، آنها در تحلیل¬ها و تفسیرها معمولاً کم ارزش پنداشته می¬شده و یا در نظر گرفته نمی¬شدند. از این¬رو، در این رساله به منظور رفع این خلأ مطالعاتی و درک صحیح کاربری و نقش این یافته¬ها، اشیاء شمارشی تپه زاغه مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته¬اند. اهداف اصلی این تحقیق، بررسی و تحلیلِ انواع و گونه¬های اشیاء شمارشی تپه زاغه و همچنین آگاهی و درکِ نقش آنها در جوامع انسانی پیش¬ از تاریخ دشت قزوین هستند. در مراحل مختلف تحقیق سعی بر آن است تا برپای? ترکیب نتایج حاصله از مطالعات گونه¬شناختی و مبانی نظری، درک و تفسیری صحیح¬تر و نزدیک به واقعیت¬تری از ساختار اجتماعی- اقتصادی جامع? زاغه و نظام شمارشی و نظام حسابداری آن ارائه گردد. بر اساس مطالعات انجام شده، جامع? زاغه یک نظام حسابداری به نسبت فرهیخته به منظور حفظ و نظارت بر میزانِ محصولات کشاورزی و دامداری داشته است و اشیاء شمارشی به عنوان کارابزار اصلی این فرایند مورد استفاده قرار گرفته¬اند. واژگان کلیدی: اشیاء شمارشی، نظام شمارشی، نظام حسابداری، تپه زاغه، دور? مس¬سنگی انتقالی.
- Abstract
- One of the significant archaeological disputations and debates is, constantly, study on the process and circumstance of socio-cultural evolutions of human societies. Tepe Zagheh is one of the important and key sites of Transitional Chalcolithic period in the Qazvin Plain, which evolves relics and evidence of the first levels of formation hierarchy and ranking in its society. Surplus of productions and establishment of craft specialists are among the significant stimulant factors in order to socio-economic evolution in human societies. Therefore, a group of people controlled and redistribute production among specialists and other resident. In this process, human societies need to keep track of goods which were produced by themselves and those from natural recourses; this is the initial form of accounting. Tokens (counting objects) are one of the main devices for reckoning system as mentioned above; they mostly have various geometric and naturalistic types such as cone, sphere, oval, cylinder, disc and so on. Unfortunately, because the lack of trust views about the function of tokens, they commonly were emitted or neglected in archaeological researches. Hence, in order to achieve the real functions and roles of reckoning devices in the societies, the thesis was engaged to research and study on tokens of Tepe Zagheh. This thesis embraces some goals such as study, typology and analysis of Zagheh’s tokens, and cognition and knowledge of their role in the prehistoric human societies in the Qazvin plain. We attempt to synthesis the results of typological studies with theoretical basis in the various steps of research, due to yielding the most actual interpretation of socio-economic structure of Zagheh’s society and their reckoning and accounting system. Considering to derived results, society of Zagheh had an initial accounting system for keeping track of the products of farming and unit of animal counts, and tokens (counting objects) were the principal devices upon this process. Keywords: Tokens, Reckoning system, Accounting system, Tepe Zagheh, Transitional Chalcolithic period.
