عنوان پایان‌نامه
تعیین غلظت فلزات سنگین در خاک و پوشش گیاهی غالب مراتع اطراف معدن مس دره زرشک، شهرستان تفت، استان یزد
- رشته تحصیلی
- مهندسی منابع طبیعی - محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 5833;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 62224
- تاریخ دفاع
- ۲۶ بهمن ۱۳۹۲
- دانشجو
- مهدیه دالوند
- استاد راهنما
- امیرحسین حمیدیان, محمدعلی زارع چاهوکی
- چکیده
- به علت مشکلات محیط¬زیستی ناشی از فعالیت¬های معدن¬کاوی، بررسی آلاینده¬های حاصل از این فعالیت¬ها نظیر فلزات سنگین در مناطق بهره¬برداری از معادن ضروری است. پژوهش حاضر با هدف تعیین غلظت فلزات مس، سرب، روی، آرسنیک، منگنز، کروم، نیکل، وانادیوم، مولیبدن، آهن، آلومینیوم و سیلیسیوم در خاک و گونه¬های گیاهی درمنه (Artemisia sp.) و گون (Astragalus sp.) در مراتع اطراف معدن مس دره¬زرشک شهرستان تفت استان یزد انجام شد. به همین منظور با استفاده از روش نمونه¬برداری تصادفی از هر منطقه تعداد 10 نمونه از هر گونه و 6 نمونه خاک سطحی برداشت شد. آماده¬سازی نمونه¬های گیاهی برای تعیین غلظت فلزات و نمونه¬های خاک برای تعیین غلظت کل فلزات به روش هضم خشک اسیدی انجام شد. به منظور آماده¬سازی نمونه¬های خاک برای تعیین غلظت قابل جذب فلزات از عصاره¬گیری DTPA استفاده شد. پارامترهای فیزیکوشیمیایی خاک شامل بافت، اسیدیته، قابلیت هدایت الکتریکی، درصد کربن آلی و مقدار کربنات کلسیم اندازه¬گیری شد. طبق نتایج تجزیه واریانس بین غلظت اکثر فلزات مورد بررسی در مناطق مختلفاختلاف معنی¬دار وجود داشت. مطابق نتایج تحلیل عاملی مس، سرب، روی، آرسنیک و منگنز در یک گروه قرار گرفتند. میانگین غلظت (mg/kg) این فلزات در خاک به ترتیب 17/38، 44/46، 76/113، 13/25 و 61/631؛ در ریشه درمنه 20/9، 65/1، 30/22، 50/6 و 63/43؛ در اندام هوایی درمنه 35/8، 96/5، 67/36، 39/16 و 82/49؛ در ریشه گون 35/4، 35/1، 94/12، 45/3 و 82/32؛ و در اندام هوایی گون 4، 78/3، 78/15، 07/6 و 44/46 بود. تغییرات غلظت این فلزات در سطح منطقه نسبت به سایر عناصر محسوس¬تر بوده و در معدن و مناطق هم¬راستا و نزدیک به آن از غلظت بیشتری برخوردار بودند. طبق نتایج همبستگی پیرسون بین غلظت کل و قابل جذب مس، سرب، روی و نیکل همبستگی مثبت وجود داشت. مقادیر BCF و TF برای درمنه کوهی بیشتر از گون بود. با وجود تفاوت در غلظت فلزات آلاینده در معدن با مناطق دوردست یا بالادست آلودگی قابل توجهی در سطح منطقه مشاهده نمی¬شود. مقایسه با مقادیر مجاز نیز تأیید کننده این موضوع است. اما با توجه به غلظت¬های بالاتر آرسنیک، سرب و فلزات وابسته در معدن و مناطق مجاور احتمال بروز آلودگی در صورت راه-اندازی معدن در آینده وجود دارد.
- Abstract
- Due to environmental problems caused by mining activities, it is necessary to identify pollutants emitted from these activities in the mining areas. The objective of this study was to determine concentration of heavy metals including Cu, Pb, Zn, As, Mn, Cr, Ni, V, Mo, Fe, Al and Si in soil and plant species Artemisia sp. and Astragalus sp. in the surrounding rangelands of Darre Zereshk copper mine, Taft city. In each section of the study area, 10 samples of each species and six surface soil samples were taken, with random sampling method. Preparation of plant samples for determination of metal concentration and soil samples for determination of total concentration of metals were done using acid digestion. We used DTPA to prepare soil samples for determination of extractable concentration of metals. Soil physicochemical parameters including texture, acidity, electrical conductivity, organic carbon percentage and the amount of calcium carbonate were measured. Based on the results of ANOVA, there were significance differences between metal concentrations in different regions. According to the results of Factor analysis, Cu, Pb, Zn, As and Mn were in the same group.Mean concentrations (mg/kg) of this metals in soil was 38.17, 46.44,113.76, 25.13 and 631.61; in Artemisia sp. roots 9.20, 1.65, 22.30, 6.50 and 43.63; in Artemisia sp. shoots 8.35, 5.96, 36.67, 16.39 and 49.82; in Astragalus sp. roots 4.35, 1.35, 12.94, 3.45 and 32.82; and in Astragalus sp. shoots 4, 3.78, 15.78, 6.07 and 46.44, respectively. Changes in the concentration of these metals relative to other elements in the region were perceptible and were higher in the mine and areas parallel and adjacent to it. Based on the results of pearson correlation, there was positive correlation between total and extractable Cu, Pb, Zn and Ni.The BCF and TF amounts was higher in A. aucheri than Astragalus sp.. Despite the differences in the concentrations of pollutant metals in the mine with the remote and upstream areas, pollution in the study area is not significant. Allowable concentration values also confirm this result. Due to the high concentrations of As, Pb and associated metals in the mine and adjacent areas, there is a risk of pollution in case of mine setup in future.
