عنوان پایان‌نامه
تحلیل تغییرات کاربری اراضی در حاشیه شهر و مدل سازی الگوی گسترش شهری ، مطالعه موردی : شهر قزوین
- رشته تحصیلی
- برنامه ریزی شهری
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 65398
- تاریخ دفاع
- ۳۰ بهمن ۱۳۹۲
- دانشجو
- بهاره یاوری نمین
- استاد راهنما
- اسفندیار زبردست
- چکیده
- این پژوهش به بررسی, مدل‌سازی و ارزیابی روند توسعه کاربری‌های شهری می‌پردازد, که در اکثر جوامع و به خصوص جوامع در حال توسعه, با سرعت بالایی در جریان است. توسعه را نمی‌توان فی‌نفسه, پدیده‌ای منفی یا مثبت, تلقی کرد؛ اما آنچه توجه دوچندانی می‌طلبد, پیامدهای ناگوار رشد لجام‌گسیخته و گسترش بی‌برنامه شهرها است, که علاوه بر مشکلاتی که در مدیریت شهری ایجاد می‌کند, می‌تواند سبب تخریب محیط‌زیست و سایر کاربری‌ها از جمله کاربری کشاورزی, شود. از این‌رو شناسایی مناطق مستعد توسعه و برنامه‌ریزی برای کنترل و هدایت رشد در آن‌ها حائز اهمیت است. در همین راستا, مدل‌سازی و پیش‌بینی روند توسعه می‌تواند به عنوان سیستم پشتیبان سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی, اطلاعات مفیدی از آینده توسعه شهری را در اختیار برنامه‌ریز قرار داده و در نهایت با تدوین گزینه‌های مناسب رشد در هر منطقه به توسعه پایدار کمک کند. در این پژوهش به مدل‌سازی توسعه شهری با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی در شهر قزوین, پرداخته شد. رشد جمعیت, نرخ بالای شهرگرایی و شهرنشینی, تبدیل روستاها به شهر و گسترش شهرهای کنونی در کنار وجود اراضی درجه یک و دو کشاورزی و نیز باغ‌های با ارزش و خطر تخریب آن‌ها در جریان گسترش شهر, علت انتخاب این شهر برای مدل‌سازی و پیش‌بینی توسعه بوده است. در این پژوهش تحلیل روند توسعه شهری در طول سه بازه زمانی (1998تا 2007, 2007 تا 2011 و 2011 تا 2020) مد‌نظر بود. پارامترهای, فاصله از راه‌های ارتباطی, مناطق شهری موجود و صنایع, قیمت زمین, شیب, ارتفاع و کاربری اراضی به عنوان عوامل موثر بر رشد شهر در نظر گرفته شده و مدل‌سازی با استفاده از شبکه عصبی پرسپترون چند لایه انجام گرفت. از داده‌های سال 1998 و بخشی از داده‌های سال 2007 در مرحله یادگیری, از مابقی داده‌های سال 2007 در ارزیابی اولیه و از داده‌های سال 2011 در مرحله ارزیابی ثانویه استفاده شد. که در نهایت مدل با ضریب کاپای 81/0, شاخص عامل نسبی 75/0 و درصد تناظر صحیح 92%, موفق به پیش‌بینی توسعه شهری در سال 2011 شد. سپس با استفاده از مدل کالیبره, توسعه شهری منطقه مطالعه درسال 2020 پیش‌بینی و بر اساس نتایج به دست آمده گزینه‌های رشد شهری در افق 1410 تدوین گردید, که شامل حفظ وضع موجود در بخش جنوبی قزوین, کنترل رشد در شرق, غرب و شمال قزوین و نیز شهر الوند و هدایت رشد در سایر نقاط شهری محدوده, می‌شود. کلید واژه‌ها: گسترش شهری, مدل‌سازی, شبکه عصبی مصنوعی, قزوین.
- Abstract
- Abstract This research includes evaluation, modeling and prediction of urban development process which is speeded up in most societies especially in developing countries. Development can’t be considered as a positive or a negative phenomenon itself, but the effects of expansion, on urban management, environment and dependent land uses may need extra attentions. Therefore identification of places with high probability for development, and planning for them, is necessary and important. In this study, an artificial neural network and multilayer perceptron method was used to develop a model of urban expansion for Qazvin. Population growth, urbanization rate, Destruction of surrounding rural and agricultural areas was the main reasons of choosing Qazvin as the case study. In this model, urban development in three time periods was in mind (1998 to 2007, 2007 to 2011 and 2011 to 2020). Distance from roads and highways, developed urban zones and industrial areas, land price, slope, elevation and current land use were being considered as significant parameters in urban development. The developed model succeeded to predict the urban areas by the year 2011 with kappa Coefficient of 0.81, relative operating characteristic of 0.75 and percent correct metric of 92%. And therefore this model is reliable to predict urban development in the future. We used this model to predict urban development in 2020. Knowing the result, different scenarios used to preserve the current situation or to control and guide the expansion. Key words: Urban development, Modeling, Artificial neural network, Qazvin.
