عنوان پایان‌نامه
بررسی سیتولوژی جنس گز از تیره در ایران
- رشته تحصیلی
- زیست شناسی- علوم گیاهی - اکولوژی سیستماتیک
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه پردیس علوم شماره ثبت: 4954;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 56613
- تاریخ دفاع
- ۲۶ شهریور ۱۳۹۱
- دانشجو
- نفیسه صمدی
- استاد راهنما
- حسین آخانی سنجانی
- چکیده
- تیره ی گز (Tamaricaceae) یکی از مهم ترین تیره های هالوفیت ایران است. این تیره با پنج جنس و بیش از با 78 گونه در اروپا، آفریقا، آسیا، به خصوص در آسیای میانه، مناطق جنوب غربی آسیا و مدیترانه پراکنش دارد. در این میان جنس گز (Tamarix L.) با حدود 60 گونه در دنیا و نزدیک به 29 گونه در ایران بزرگترین جنس این تیره محسوب می شود. همچنین ایران و مناطق مجاور از مراکز اصلی تنوع گز به شمار می آیند. تا کنون توافق کلی بر سر تعداد گونه ها در این جنس وجود نداشته بنابراین به منظور شناخت بیشتر این جنس و بررسی احتمال وجود هیبرید به مطالعه ی جنبه های سیتولوژیک آن پرداخته شده است. در این تحقیق به بررسی میوز 37 جمعیت متعلق به 21 گونه و در مطالعه ی میتوزبه شمارش کروموزومی 14 گونه و تحلیل کاریوتیپی 7 گونه پرداخته می شود. عدد پایه ی کروموزومی 12 x = برای این جنس تایید گردیده و شمارش کروموزومی در اکثر گونه های بررسی شده 12 n = و 24n = 2 است. در این میان 20% پلی پلوییدی در سطوح تری و تتراپلویید مشاهده شد. تری پلوییدی تنها در گونه ی T. kermanensis و تترا پلوییدی در هشت گونه ی زیر به دست آمد: T. androssowii, T. aff. androssowii, T. aff. arceuthoides T. aff. kermanensis, T. aff. Indica, T. szowitsiana, T. cf. litwinowii, و. T. sp(یک جمعیت از یزد) رفتار میوزی در اکثر گونه ها طبیعی بوده و برخی ناهنجاری ها شامل: در صد های مختلف کوادری والان و یونی والان در دیاکینز و متافاز I، کروموزوم های سرگردان و پل کروماتیدی در مراحل آنافاز گونه های دیپلویید و پلی پلویید مشاهده می شوند. میانگین کیاسمای هر سلول در گونه های دیپلویید 7/17 و در گونه های پلی پلویید حدود 30 عدد است. مورفولوژی کروموزوم ها در مطالعه میتوز انواع متاسانتریک و ساب متاسانتریک را نشان می دهد. اندازه ی کروموزوم ها همانطور که از گیاهان چوبی انتظار می رود کوچک بوده و طول کروموزومی آنها بین 05/1 تا 8/2 میکرومتر متغیر است. بررسی کاریوتیپ هفت گونه بر اساس طبقه بندی استبینز قرار گیری در سه گروه تقارنی 1A، 2A و 2B را نشان می دهد. کمترین تقارن مربوط به T. dioica و T. stricta با فرمول کاریوتیپی sm12 و بیشترین تقارن مربوط به T. mascatensis با فرمول کاریوتیپی sm5 + m7 است. بررسی های سیتولوژی نشان می دهد که سطوح پلوییدی متفاوت معمولا با پیچیدگی های مورفولوژی و کمپلکس های گونه ای همراه است. همچنین وجود هیبرید های دیپلویید و تشکیل آلوتتراپلویید با توجه به مدارک سیتولوژی و مورفولوژی محتمل شمرده می شود. بر پایه ی این تحقیق عرصه ی گسترش گونه های دیپلویید در ایران بیش از گونه های پلی پلویید بوده، بنابراین می توان گفت گزها دارای کمپلکس های پلی پلویید جوان و فعالی هستند که درجاتی از هم پوشانی را بین صفات مورفولوژی خود نشان می دهند و همین امر را می توان به عنوان یکی از دلایل عمده ی پیچیدگی در این جنس برشمرد.
- Abstract
- Tamaricaceae is one of the important halophytic families of Iran. The family includes five genera and co.78 species distribute naturally in Europe, Asia, Africa, especially in SW and central Asia. Tamarix with approximately 54 species and ca. 29 species in Iran is the largest genus of this family. The number of species is questionable because of variability of many species and hybridization. In this investigation, meiotic studies have been performed on 37 populations belonging to 21 species by squash method. Chromosome number and karyotype of 14 species are investigated. Present study confirms the basic chromosome number x = 12 in this genus, and n = 12 and 2n = 24 are found in the most of species. In addition, 20% of taxa are tri- or tetraploid. One studied population of Tamarix kermanensis is triploid. Tetraploidy is found in: T. androssowii, T. aff. androssowii, T. aff. arceuthoides, T. indica, T. aff. kermanensis ,T. cf. litwinowii, T. sp. and T. szowitsiana. Most of the examined taxa displayed regular bivalent pairing and chromosome segregation at meiosis. Meiotic abnormalities include chromatid bridge and laggard chromosomes are observed in anaphase I and anaphase II. In addition some quadrivalents and univalent are found in diakinesis and metaphase I. The mean numbers of chiasmata per cell are about 17.7 in diploids. Karyotypes show different formula from 12 sm to 7m + 5 sm. Most of the karyotypes are symmetric and showe predominance of submetacentric and lower metecentric pairs, and the mean chromosome length is lower than 2 µm. Karyotypes were classified into three categories 1A, 2A and 2B according to Stebbins’s categories. Among studied species T. stricta and T. dioica show the most asymmetric karyotype with 12sm, and T. mascatensis is the most symmetric species with 7m + 5sm. In consequence polyploidy and hybridization are probably the most important reasons of complexity in Tamarix taxa causing variabilities morphological characters.
