عنوان پایان‌نامه
مسئله انتخاب تامین کنندگان پایدار و تعیین اندازه انباشته خرید تحت تاثیر ریسک های عملیاتی و اختلال
- رشته تحصیلی
- مهندسی صنایع
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس 2 فنی شماره ثبت: 3276;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 75489
- تاریخ دفاع
- ۲۸ دی ۱۳۹۴
- دانشجو
- فرشته وحیدی
- استاد راهنما
- سید علی ترابی
- چکیده
- انتخاب مناسب سبد تامین نقش بسیار مهمی در موفقیت یک زنجیره‌ی تامین به خصوص در یک زنجیره تامین جهانی دارد. مسئله انتخاب تامین‌کنندگان و تعیین اندازه انباشته خرید یک مسئله پیچیده تصمیم‌گیری است که دربرگیرنده معیارهای مختلف کمی (نظیر قیمت و کیفیت تحویل) و کیفی (نظیر سطح خدمات پس از فروش) است. این مسئله به طور سنتی بر معیارهای سه‌گانه عملکرد یعنی کیفیت، هزینه و تحویل متمرکز می‌باشد. در سال‌های اخیر زنجیره تامین با در نظر گرفتن ملاحظات پایداری به عنوان موضوعی بسیار مهم مورد توجه قرارگرفته شده است. بنابراین انتخاب تامین‌کنندگان با مدنظر قرار دادن معیارهای پایداری موضوع تحقیق بسیاری از پژوهش‌ها است. در این تحقیق با درنظر گرفتن استراتژی‌های سازمان خریدار و ارائه یک چارچوب نظامند، برای اولین بار با استفاده از روش‌هایی مانند SWOT و توسعه عملکرد کیفیت (QFD) ارائه شده است. از این چارچوب برای انتخاب بهترین معیارهای پایداری برای انتخاب تامین‌کنندگان استفاده شده است. امروزه زنجیره‌های تامین با ریسک‌ها و اختلالات مختلفی روبه‌رو هستند؛ مانند وقایع و فجایع گوناگون طبیعی و ساخت دست بشر (نظیر سیل، سونامی و حملات تروریستی) که اغلب غیر قابل پیش‌بینی‌اند. بنابراین ایجاد یک سطح بازگشت‌پذیری در بخش تامین برای مقابله با بروز اختلالات و ریسک‌ها امری ضروری می‌باشد. در این تحقیق علاوه بر ارزیابی تامین‌کنندگان با توجه به معیارهای پایداری، برای ارزیابی تامین‌کنندگان از جنبه بازگشت‌پذیری به ارزیابی شبکه تامین هر یک از تامین‌کنندگان پرداخته شده است و نتایج مربوط به هر تامین‌کننده به صورت کمی وارد مدل پیشنهادی شده است. مدل ریاضی پیشنهادی مبتنی بر سناریو است که در کنار معیارهای پایداری، خاصیت بازگشت‌پذیری را نیز برای انتخاب تامین‌کنندگان برتر و تعیین سهم خرید آنها مورد نظر قرار می‌دهد. به منظور افزایش خاصیت بازگشت‌پذیری، استراتژی‌های متفاوتی نظیر استفاده از تامین‌کنندگان پشتیبان، کمک از تامین‌کنندگان اصلی انتخاب‌شده که دچار اختلال نشده‌اند، به منظور استفاده بیشتر از ظرفیت تولیدشان در مدل ریاضی در نظر گرفته شده است. همچنین به منظور مقابله با ریسک‌های ناشی از نوسانات در مقادیری نظیر تقاضا و هزینه (ریسک‌های عملیاتی)، پارامتر‌های حیاتی مسئله به صورت فازی در نظر گرفته شده‌اند. در مدل طراحی‌شده سه نوع تابع هدف (بیشینه نمودن امتیاز تامین‌کنندگان منتخب، کمینه کردن هزینه‌ها و بیشینه نمودن خاصیت بازگشت‌پذیری) در نظر گرفته شده است. در فرایند حل مسئله، پس از ارائه روشی برای کاهش تعداد سناریو‌های اختلال و تبدیل مدل امکانی ارائه شده به مدل قطعی معادل، از روش حدی تقویت‌شده وزن‌دار برای تبدیل مدل چند هدفه به مدل تک هدفه استفاده شده است. همچنین به دلیل پیچیدگی بالای مسئله، یک الگوریتم تکامل دیفرانسیلی به منظور حل مدل تک هدفه قطعی معادل توسعه داده شده است. در پایان، به منظور اعتبارسنجی مدل ریاضی و روش حل پیشنهادی، چندین مثال عددی به صورت تصادفی تولید و به بررسی نتایج آنها پرداخته شده است. همچنین، نتایج حاصل از حل یک مثال عددی از ابعاد مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. واژه‌های کلیدی: زنجیره تامین پایدار، سبد تامین با خاصیت بازگشت‌پذیری، چارچوب نظامند، مدیریت اختلال و ریسک، برنامه‌ریزی عدد صحیح مختلط، برنامه‌ریزی امکانی، روش حدی تقویت‌شده وزن‌دار.
- Abstract
- Selecting the best supply base plays a critical role in the success of global supply chains. The Supplier Selection and Order Lot Sizing (SS&OLS) problem is a complex decision problem involving multiple tangible and intangible criteria. Traditionally, the SS&OLS problem accounts for quality, cost and delivery time (i.e., QCD measures). In recent years supply chain with sustainability considerations becomes one of the most important issues. So supplier selection with considering sustainable criteria is subject of many researches. In this study by considering buyer organization’s strategies and applying SWOT analysis and QFD method, for the first time a systematic framework has been proposed. This framework is used for choosing sustainable criteria which are applied in supplier selection process. However, today’s global supply chains are subject to different operational and disruption risks such as unexpected natural disasters such as earthquakes or man-made disasters like terrorist attacks. This trend emphasizes a serious need to develop a resilient supply base. In this study, for assessing suppliers according to sustainable criteria, the supply network of each supplier has been assessed and the results are quantified and used in the mathematical model. The proposed mathematical model is based on defining different disruption scenarios. In addition to sustainable criteria, resilience is considered for supplier selection and order allocation in this model. Different strategies such as contracting with backup suppliers, getting help from undisrupted suppliers which are chosen as main suppliers and have excess capacity for supplying are used for developing the resilient. To deal with operational risks, fuzzy programming is applied. To this end, a novel multi-objective possibilistic mixed integer programming is proposed to formulate the problem. After applying appropriate strategies to reduce number of disruption scenarios and defuzzify the original possibilistic model, the weighted augmented ?-constraint method is applied to solve the equivalent multi-objective crisp model. Due to the problem's complexity, a tailored differential evolution (DE) algorithm is also developed to solve the equivalent single objective problem efficiently. Finally, a numerical example is provided to demonstrate the usefulness of the proposed model and its solution method. Keywords: Sustainable supply chain; Resilient supply base; Systematic framework; Disruption management; Mixed integer programming; Possibilistic programming; Weighted augmented ?-constraint method.
