عنوان پایان‌نامه
بررسی تثبیت فلزات سنگین در خاک توسط اصلاح کننده های آلی و معدنی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی شماره ثبت: 4735;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 51617
- تاریخ دفاع
- ۰۷ دی ۱۳۹۰
- دانشجو
- منصوره کریمی
- استاد راهنما
- بابک متشرع زاده
- چکیده
- آلودگی خاک به فلزات سنگین امروزه به صورت یک مشکل جدی و خطرساز مطرح می‌باشد. تثبیت فلزات‌سنگین در خاک به عنوان روشی برای کاهش تحرک و انتقال آن‌ها به گیاهان مورد توجه قرار گرفته‌است. این پژوهش بر روی خاک‌های آلوده به سرب و روی، انجام و طی آن تأثیر دو نوع ماده آلی و سه ترکیب معدنی در تثبیت فلزات‌سنگین مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل باگاس‌نیشکر و سبوس‌برنج در سه سطح 25/1، 5/2 و 5 درصد وزنی، زئولیت در سه سطح 5، 10 و 15 درصد وزنی، خاک فسفات به میزان 1، 3 و 5 درصد وزنی، سوپرفسفات‌تریپل به نسبت 0075/0، 015/0 و 3/0 درصد وزنی و به همراه تیمار شاهد بودند. در مرحله‌ی اول آزمایش، پس از اعمال تیمارها و گذشت مدت سه ماه انکوباسیون، خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و مقدار قابل استخراج عناصر سنگین(سرب، روی، آهن و منگنز) با DTPA و HNO? اندازه‌گیری شد. در مرحله‌ی بعدی، آزمایش گلخانه‌ای با کشت سبزیجات شاهی و تربچه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 15تیمار و سه تکرار به اجرا درآمد. پس از گذشت هشت هفته، گیاهان برداشت و غلظت عناصر سرب، روی، آهن، منگنز، فسفر و پتاسیم در اندام هوایی اندازه‌گیری شد. نتایج حاصله نشان داد که کاربرد سطح دوم و سوم تیمار سبوس برنج به ترتیب سبب کاهش معنی‌دار جذب روی در شاهی و سرب در تربچه گردید. همچنین سطح سوم تیمار زئولیت و باگاس نیز به ترتیب سبب کاهش مقدار جذب منگنز و روی در تربچه شد. در کاهش جذب سرب توسط شاهی تأثیر تیمار سطح اول سبوس برنج معنی‌دار شد و کمترین غلظت سرب (mg/kg17/28) در همین تیمار مشاهده شد. کاربرد باگاس نیشکر سبب کاهش معنی‌دار غلظت آهن در اندام هوایی شاهی (mg/kg1579) و تربچه (mg/kg7/460) گردید. در مجموع با توجه به تأثیر تیمارهای آلی بر تثبیت فلزات سنگین در خاک و کاهش جذب آن‌ها توسط گیاه، کاربرد مواد آلی در خاک‌های آلوده می‌تواند مفید باشد.
- Abstract
- Nowadays soil pollution with heavy metals is a serious problem. Fixation of heavy metals in soil as a method to reduce mobilization and transferring of heavy metals in plants has been taken into consideration. This research was conducted on polluted soils with zinc and lead through which the effect of two organic and three mineral sources were examined on heavy metals fixation. Experimental treatments includes bagasse and rice husk in three levels: 1.25, 2.5 and 5%, zeolite in three levels: 5%, 10% and 15%, phosphate rock in three rates: 1%, 3% and 5%, triple superphosphate in three ratios: 0.0075, 0.015 and 0.3% accompanied with control treatment. In the first part of the experiment, the treated soils were incubated for three months, after which physical and chemical characteristics, DTPA and HNO? extractable heavy metals (Fe, Mg, Pb and Zn) were measured in soil samples. In the second part, a pot experiment was conducted by planting Lepidium sativum L and Raphanus sativus L in Completely Randomized Design (CRD) with 15 treatments and three replications. After 8 weeks, plants were harvested and concentration of lead, zinc, iron, manganese, phosphorus and potassium in shoots were measured. The results showed that the application of second and third level of rice husk caused significant decrease on zinc uptake in Lepidium sativum L and lead in Raphanus sativus L Also the third level of zeolite treatment and bagasse decreased the rate of manganese uptake and zinc in Raphanus sativus L and reduced of lead uptake by Lepidium sativum L The effect of first level of rice husk treatment were significant and the least lead concentration (28.17 mg kg?¹) were seen in this treatment. Application of zeolite caused a significant decrease in concentration of iron in the shoot of Lepidium sativum L (1579 mg kg?¹) and Raphanus sativus L (460.7 mg kg?¹). In general, according to the effect of organic treatments on heavy metals fixation in soil and reduction of plant uptake, usage of organic matter in polluted soils can be useful.
