عنوان پایان‌نامه
ارزیابی شاخص های بیوژئوشیمیایی خاک بمنظور برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست انسان ساخت مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس
- رشته تحصیلی
- برنامه‌ریزی مدیریت وآموزش محیط زیست
- مقطع تحصیلی
- دکتری تخصصی PhD
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده محیط زیست شماره ثبت: ENV 854;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 53074
- تاریخ دفاع
- ۲۷ مهر ۱۳۹۰
- دانشجو
- آرام علی محمد کلهری
- استاد راهنما
- حمیدرضا جعفری, احمدرضا یاوری
- چکیده
- امروزه فعالیت های انسان ساخت و تغییرات کاربری اراضی از مهم ترین فرآیندهای اختلال در منابع طبیعی می باشد. بنابراین بررسی نشانزدهای اکولوژیکی این فعالیت ها امری ضروری در فرآیند برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست تلقی می شود. در این راستا خاک به عنوان یک منبع تجدید ناپذیر، واسطه ای جهت ارزیابی این نشانزدها و یکی از بسترهای ارزیابی اثرات محیط زیستی در نظر گرفته شده است. در این رساله کیفیت دینامیک خاک جهت مدیریت پایدار اراضی مورد ارزیابی قرار گرفت. محدوده مطالعاتی منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی ـ عسلویه نیز با هدف بررسی این اختلالات و اهمیت بنیان نهادن شبکه پایش از طریق سنجش های تکرارپذیر و سیستمی و تدوین سناریوهای مختلف طی گرادیانت تغییرات کاربری اراضی شامل شهری، روستایی، صنعتی و اکوسیستم طبیعی (پارک نای بند) انتخابگردیدهاست. جهت شناسایی خصوصیات بیوژئوشیمیایی خاک 25 نمونه از کاربری های مختلف برداشت شد. نتایج آنالیز عنصرینشان داد غلظت کل عناصر شیمیایی به طور چشمگیر بالا نبوده است. آنالیز استخراج ترتیبی نمونه ها میزان حداکثری غلظت فلزات را در فاز اول آنالیز نشان داد که بیانگر میزان بالای زیست دسترس پذیری و تحرک فلزات می باشد و همچنین نشان می دهد که حضور منابع آلاینده مربوط به دروه زمانی کوتاهی می باشد، هرچند تمایل به آلودگیطی سال های آتی وجود دارد. از طرفی شناسایی ترکیب کانی شناسی و مواد مادری نمونه ها به روش آنالیز پراش اشعه ایکس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر عدم وجود کانی های رسی در نمونه ها بود که توجیه کننده غلظت پایین فلزات می باشد. در مرحله بعد جهت دستیابی به یک رویکرد سیستمی برای ارزیابی شاخص های بیوژئوشیمیایی خاک، فعالیت های بیولوژیکی خاک و ارتباط آن با میزان غلظت فلزات بالقوه سمی در کاربری های مختلف اراضی مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور شاخص های بیولوژیکی نرخ تنفس، کربن بیوماس میکروبی و نسبت C:N انتخاب شده و پس از انجام آنالیزهای مربوطه بر روی نمونه ها و با استفاده از تحلیل های آماری متعدد بر روی داده ها، نسبت این شاخص ها با غلظت فلزات در گروه های مختلف کاربری، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که در اکوسیستم طبیعی با غلظت کمتر فلزات، فعالیت های بیولوژیکی بالاتر می باشد و میزان بالاتر نرخ تنفس و کربن بیوماس میکروبی در این نمونه ها بیانگر نشانزدهای کمتر در اکوسیستم طبیعی و نشانزدهای بیشتر در مناطق روستایی، شهری و صنعتی بودند.
- Abstract
- There is worldwide concern about the anthropogenic impacts and land use changes which is the most important disturbance factors in natural resources and respectively human health. Therefore the fact to investigate those ecological impacts in environmental management and planning process is crucial. In this study soil as an irreversible resource is considered as a media to illustrate those impacts and a base line for environmental impact assessment studies. Correspondingly dynamic soil quality is evaluated to develop the land sustainable management. The case study (Pars Special Economic Energy Zone; Assaluyeh) is chosen to survey the impacts establishing a monitoring network within the gradient of different land uses such as urban, rural, industrial and natural ecosystem including Mangrove forests (Nayband National Park). In this study, 25 soil samples within different land uses were taken in order to identification of soil biogeochemical parameters. The bulk chemical analysis showed that the concentrations of chemical elements are not too high, but Sequential Extraction Analysis (SEA) presented a high concentration of some selected elements in the first step, which displayed a high metal mobility and bioavailability with trend to pollution and also showing a short history of pollutant resources. Furthermore, mineralogical composition and parent material of samples is examined with X-Ray diffraction analysis. The results indicated non-clay mineral materials in all the samples justified the low concentration of chemical elements. In the next step the biological activities were investigated and then their correlation with some heavy metal concentration within different land uses is explored. Consequently biological indicators such as respiration rate, Microbial Biomass Carbon (MBC) and C:N ratio are selected and the correlation coefficient of those indicators and metal concentration is calculated with some statistical analysis. In the natural ecosystem the result showed a lower metal concentration which leads into a higher biological activity and also a high rate of respiration and MBC indicates a less impact in the natural ecosystem and a more impact in the anthropogenic areas.
