عنوان پایان‌نامه
تحلیل شکل شناسی و گونه شناسی تزئینات آجری در معماری عصرآهن
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 50386;کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 90412
- تاریخ دفاع
- ۲۹ شهریور ۱۳۹۰
- دانشجو
- رضا ناصری
- استاد راهنما
- حسن فاضلی نشلی
- چکیده
- فرهنگ عصر آهن مرکز فلات ایران در مناطق مورد بررسی پایان¬نام? حاضر (کاشان و قم) نسبتاً شناخته شده است. می¬توان از آن میان به تپه سیلک کاشان، دژ شمشیرگاه خورآباد، قلی درویش جمکران، گورستان صرم کهک، و نیایشگاههای دوگان? زاربلاغ علی آباد و واسون کهک اشاره کرد. اما باید ذکر کرد که شناخت ما از این دوران به¬خصوص نیم? پایانی آن در این منطقه و کل مرکز فلات ایران تاکنون منحصر به گونه¬های سفالی و افقهای فرهنگی مربوط به آن بوده است. هدف پژوهش حاضر، توصیف و تحلیل 143 آجر منقوش از تزئینات وابسته به معماری عصر آهن پایانی در مرکز فلات ایران است. این تزئینات معماری، آجرهای منقوش، را می¬توان به عنوان برترین نمادهای هنری مرکز فلات ایران پیش از هنر جهانی هخامنشی معرفی کرد. پیش از این نمونه-های انگشت شماری (18 نمونه) از چنین آجرهای منقوش، طی کاوشهای باستان¬شناختی سیلک کاشان در ده? 1930 میلادی یافت شده بود. تا سالها به جهت یافت نشدن نمونه¬های مشابه از چنین تزئینات معماری هرگونه بحث مقایسه¬ای و پژوهش گاهنگاری تطبیقی دربار? آنها عملاً ناممکن می¬بود. تا اینکه نمونه¬های این چنین آجرهای منقوش در سه محوط? دیگر از جمله در قلی¬درویش (7 نمونه)، شمشیرگاه (46 نمونه که در طرح حاضر مورد بررسی قرار گرفته)، غلام تپه جعفرآباد به همراه نمونه-های جدید از سیلک (53 نمونه) یافت شد و نشان داد که چنین تزینات معماری، سنتی رایج در آراستن بناهای خشتی (و گاه سنگی) در مرکز فلات ایران در میان? عصر آهن (عصر آهن 2) و نیم? پایانی آن (عصر آهن 3) بوده است. کلید واژگان: مرکز فلات ایران، عصر آهن، تزیینات معماری، آجرهای منقوش، سیلک، قلی¬درویش، شمشیرگاه، غلام تپه.
- Abstract
- Abstract: The Iron Age of the Central Plateau of Iran is fairly introduced by the previous studies and to be studied in current research (Qom& Kashan), of the diagnostic sites of this period in given region: Tappeh Sialk(Kashan), Shamshirg?h (Khor?b?d), Qoli-Darvish (Jamkar?n), Sarm Graveyard (Kahak), bi-component temples of Z?rebol?q (Ali ?b?d) and V?soun ( Kahak) are worthy to mention. Our Knowledge about this period, during the late Iron Age of the studied area especially and generally Central Plateau, basically comes from different types and horizons of potteries. The aim of the current study is to describe and analysis the 143 decorated bricks which are related to the late Iron Age culture of the Central Plateau of Iran. This architectural decorations and decorated bricks are the most important artistic symbols of the Iranian art before the Achamenid Period, in this party of Iran. There are only 18 examples of these decorated bricks had been previously published after the Grishman’s excavations at Tappeh Sialk by the 1930th. For many years, it was impossible to compare this bricks and clarify their comparative chronology since to their rarity. Thereafter, by the recent archaeological activities, a large number of them (103 pieces) were discovered from Qoli-Darvish (7 pieces), Shamshirg?h (46 pieces which studied here), Qol?m Tappeh-i Ja’far Abad along with newly discovered samples from Tappeh Sialk (53 pieces), showing such a traditional common architectural decorations which has been used for mud brick (sometimes stone) monuments during the mid-Iron Age (Iron Age II) and late Iron Age (Iron Age III) of Central Plateau of Iran. Key words: Central Plateau of Iran, Iron Age, Architectural Decorations, Decorated Bricks, Sialk, Qoli-Darvish, Shamshirg?h, Qol?m Tappeh.
