بر رسی قوم باستان شناسانه روستاهای کوچ نشین محدوده سد کارون
- رشته تحصیلی
- باستان شناسی
- مقطع تحصیلی
- کارشناسی ارشد
- محل دفاع
- کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی شماره ثبت: 5199;کتابخانه مرکزی -تالار اطلاع رسانی شماره ثبت: 39142
- تاریخ دفاع
- ۲۶ شهریور ۱۳۸۷
- دانشجو
- اردشیر جوانمردزاده
- استاد راهنما
- حسن فاضلی نشلی
- چکیده
- باستان شناسی هنوز نتوانسته است جنبه های گوناگون زندگی کوچ نشینان پیش از تاریخ در خاور نزدیک باستان را به روشی آشکار مورد بررسی قرار دهد. بنابراین مطالعه کوچ نشین های امروزی خاور نزدیک با کمک داده های قوم نگاری برای درک متغیر های فراوان اجتماعی- اقتصادی و زیست محیطی در توسعه تاریخی کوچ نشین های خاور نزدیک باستان اهمیت فراوانی دارد. بر اساس پژوهشهای زاگارل در مرحله مس و سنگ میانه و جدید شیوه ای زندگی با مجموعه قواعد و ساز و کارهای بقای مختص به خود، در مناطق مرتفع پدیدار شد که شباهت بیشتری به شیوه امروزی زندگی در این مناطق داشت. بر این اساس بررسی قوم باستان شناسانه روستاهای کوچ نشین با هدف مطالعه و شناخت روستا های مذکور و به منظور نجات بخشی این روستاها قبل از آبگیری سد کارون 4 به انجام رسیده است. در این بررسی تعداد 5 روستا از بین 17 روستای فصلی موجودف انتخاب گردیده و مطالعه شدند. از ویژگی های روش شناختی این تحقیق می توان به مطالعه روستاها براساس رویکردهای زیست بوشناسی انسانی ( با هدف شناسایی میزان تطابق شیوه زندگی با زیست بوم منطقه)، ماتریالیسم فرهنگی( با هدف شناسایی رفتارهای فرهنگی که آثار مادی بر جای می گذارد) و نیز حوزه جذب زیست محیطی ( با هدف مطالعه میزان و حوزه منابع طبیعی مورد استفاده برای هر استقرار) اشاره کرد. در نهایت می توان نتیجه گرفت که استقرارهای مذکور با حداکثر انطباق با زیست بوم منطقه شکل گرفته و به دلیل محدودیت در منابع طبیعی فقط به یک گونه از شیوه های اقتصاد معیشتی بسنده نشده، بلکه اقتصاد این جوامع ترکیبی( ترکیبی از کشاورزی دیم و دامپروری ) بوده و کاملا وابسته به زیست محیط منطقه است. تا جائیکه روستاها که به صورت خطی در حاشیه رود شکل گرفته اند و امکان افزایش وسعت و جمعیت نیافته و نیز در مناطقی امکان تاسیس یافته اند که زمین مورد استفاده کاربری کشاورزی نداشته است و فقط نیمی از سال دارای سکنه می باشند. بر این اساس به نظر می رسد که می توان الگوی مطالعه شده را برای بررسی الگوی استقراری منطقه در دوران پیش از تاریخ و حتی دوران تاریخی و اسلامی مورد توجه قرار داده و استفاده کرد.
- Abstract
- Archaeology couldn't apparently recognize the different aspects of prehistoric nomad pastorals of ancient Near East. So the study of Modern nomad pastorals with ethnographic data to understanding the ample socio- economic and environmental factors is very important in the early development of ancient Near Eastern nomad pastorals. Based on the Zagarll researches on the Baxteyari region, in the Middle and Late Chalcolithic the new way of life with special provision was emerged in the highland regions which have a very similarity with the modern way of life in these regions. Therefore, the ethno-archaeological survey of pastoral villages of the Karun 4 Dam has been done targeting to rescue study and identification these villages before submerging in the lake of Karun 4 Dam. In this survey out of 17 villages, 5 villages have been selected to detailed studies. The methodological characteristics of this survey included attention to some approaches such as: human ecology (to study the adaptation of life way with the landscape), cultural materialism (to study the cultural behavior which make some physical remains) and site catchment analysis (to study the degree and the extent of surrounding natural resources which use by each occupation) are notable. Finally, it seems that the mentioned settlements formed with the latest adaptation with their landscape and because of limitation in natural resources they didn't pay attention just to one way of subsistence economy, but they paid a good attention to mixed economy (including rain fed agriculture and stock breeding), insofar as the villages have a linear settlement pattern along with the river and they couldn't extend their population and house size. The main characteristic of these settlements is establishment of occupation at those lands which not suitable for agriculture. So, it seems that this settlement pattern continued from prehistoric periods to the present in this region.