سید فخرالدین شادمان

تعداد بازدید:۷۹۱۷
سید فخرالدین شادمان

سال و محل تولد: ۱۲۸۳، تهران

وفات: ۱۳۴۶

رشته تخصصی: حقوق، علوم اقتصادی سیاسی

سید فخر‌الدین شادمان استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی، وزیر اقتصاد ملی و وزیر کشاورزی و رئیس شورای عالی سازمان برنامه است.
او به علوم قدیمه چون زبان و ادبیات عرب و فقه و اصول تسلط داشت. دکتری حوق را از دانشگاه پاریس‏ و دکتری علوم سیاسی را از دانشگاه لندن دریافت کرد. وی در مدارس فارسی، فرانسه، انگلیسی و تاریخ درس داد. در روزنامه‌ی اطلاعات و اقدام می‌نوشت و سردبیر هفته‌نامه ادبی طوفان نیز بود. همچنین تجربه‌ی تدریس در دانشگاه‌های اروپا و ایران را دارا است. سید فخر‌الدین شادمان، فرهنگ اسلامی و تمدن اسلامی ایران را پاس می‌داشت و نسبت به توانایی‌های ایرانیان خوش‌بین بود.
دکتر شادمان برای مدتی نیز کفیل نماینده‌ی دولت ایران در شرکت نفت ایران و انگلیس‏ و نایب تولیت آستان قدس رضوی بود. همچنین ریاست شرکت بیمه ایران و بازرسی از بانک کشاورزی را نیز عهده‌دار بوده است.
شادمان در کتاب «تسخیر تمدن فرهنگی» پیرامون مدرنیسم، تجدد، سنت و رابطه آن‌ها با هم، ویژگی‌های تجدد غربی، روش‌های مواجهه و رویکردهای گوناگون به تمدن غربی، غرب‌گرایی و غرب‌ستیزی سخن می‌گوید. نگارنده باور دارد که «پیش از آن که ایران یکباره به دست تمدن فرنگی اسیر و گرفتار و بیچاره و بی‌اختیار شود، خود باید آن را به اختیار و تدریج و به عقل و تدبیر مسخر کند و زبان فارسی که عزیزترین میراث ملی ایران و بزرگترین جلوه‌گاه فکر و ذوق ایران است از بد بدخواهان در امان بماند». آن سیاست‌مدار عالم در قسمتی از این اثر نوشته است: «بیایید تا در آستانه عظمت معنوی ایران و زبان ایران اعتراف کنیم که ما نیز خود گناهکاریم چرا که از تمدن ایرانی و از فارسی غافلیم و از تمدن فرنگی به دیدن سایه‌ای در ظاهر قانعیم». «تاریخ قرون جدید» از آثار ترجمه شده‌ی دکتر فخر‌الدین شادمان است که در ۷ فصل به موضوعاتی چون اکتشافات بحری و تأسیسات استعماری، رنسانس، هنرمندان، ابنیه و عمارات، اروپای غربی در پایان قرن پانزدهم، نزاع خاندان فرانسه و اتریش، اصلاح مذهب، جنگ‌های مذهبی و جنگ سی ساله پرداخته است. «تاریکی و روشنایی» نیز اثری است که در آن یادداشت‌هایی که در مطبوعات منتشر شده بودند، گرد هم آمده است. نگارنده تلاش کرده است از رمان‌های تعلیمی و رمانتیک بهره ببرد و با تلفیق شعر، وصف و حکایتگری‌های متعلق به فرهنگ ایران و نثر شیوای مرسل فارسی، اثری ارزشمند پدید آورده است. در راه هند و کتاب بی‌نام نیز از دیگر آثاری است که در کارنامه‌ی ایشان می‌درخشد.

 

مشاهیر دانشگاه تهران