پریرخ دادستان
سال و محل تولد: ۱۳۱۱، کرمانشاه
وفات: ۲۲ آبان ۱۳۸۹
رشته تخصصی: روانشناسی
دکتر پریرخ دادستان دارای دکترای روانشناسی از دانشگاه ژنو سوئیس و عضو هیأت علمی دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران است.
دکتر دادستان با عنوان «مادر روانشناسی نوین ایران» استاد و پژوهشگر بنام رشته روانشناسی است که در کارنامه افتخارات خود، مدیریت دفتر مطالعات و تحقیقات علوم انسانی، مسئولیت در نخستین مرکز هدایت حرفه‌ای و هدایت تحصیلی را ثبت کرد. وی از چهره‌های ماندگار در رشته روانشناسی است.
پریرخ دادستان تأثیر بسیاری بر زبان روانشناسی نوین ایران داشت و به عنوان یکی از اولین و معدود مؤلفان در سطح بین‌المللی، به دنبال تبیین روانشناسی مرضی از دیدگاه تحولی بوده‌است.
دقت و ژرف‌نگری این استاد رشته روانشناسی، قلمرو کاری وی را به دو بخش تقسیم کرده است. بخش اول، روانشناسی تحولی است که به پیروی از ژان پیاژه، رئیس دانشگاه ژنو و از مشهورترین روانشناسان جهان، عمده آموزش‌های وی درباره تحول‌نگری و روانشناسی مرضی و بالینی بود.
وی با ایفای نقش کامل یک شاگرد به تمام معنا برای پروفسور پیاژه و برای ارج نهادن به مقام استادی وی، تعدادی از کتاب‌های این پروفسور جهانی را به فارسی ترجمه کرد. عملکرد ممتاز دکتر دادستان تا جایی بود که پروفسور پیاژه برای یکی از کتاب‌های وی به صورت شخصی مقدمه‌ای را به رشته تحریر درآورده که این مساله نیز از افتخارات دکتر دادستان محسوب می‌شود.
دکتر دادستان برنده جوایز متعددی در حوزه علمی خود است. همچنین کتاب «گزیده‌ای از بزرگ‌ترین نظام‌های روانشناسی» وی برای دانشجویان رشته روانشناسی به عنوان کتاب مبنایی تدوین شده است.
یکی از کارهایی که دکتر پریرخ دادستان در دست اقدام داشت، کتابی بود که «بزرگ‌ترین نظام‌های تحولی» (روان‌پویشی، انسان‌‌نگر / هستی‌نگر، شناختی، رفتاری، اجتماعی، اجتماعی / شناختی) را تشریح می‌کرد که البته نتوانست کارش را به سرانجام برساند.
از مهم‌ترین تألیفات دکتر پریرخ دادستان می‌توان از «۱۸ مقاله در روانشناسی» نام برد که این کتاب حاصل بخشی از کاوش‌ها و تأملات علمی نگارنده این مقالات در طول سالیان است که برای بهره‌برداری دانشجویان و علاقه‌مندان عرصه روانشناسی بازنگاری و تدوین شد.
«عرضه اختلال‌های زبان»، «روش‌های تشخیص و بازپروری»، (کتاب برگزیده دانشگاه تهران)، «گفت‌وگوهای آزاد با ژان پیاژه»، «ارزشیابی شخصیت کودکان بر اساس آزمون‌های ترسیمی»، «روانشناسی بالینی»، «دیدگاه پیاژه»، «روانشناسی جنایی» و بسیاری تالیفات دیگر نیز از آثار ارزشمند این استاد فقید دانشگاه تهران است.
دکتر دادستان همچنین بیش از ۵ مقاله علمی، پژوهشی و ترویجی و مجری بیش از ۱۷ طرح پژوهشی در سطح ملی را به رشته تحریر درآورده و راهنمایی بیش ۱۷ پایان‌نامه دکترا و ۱۰۱ پایان‌نامه کارشناسی ارشد را نیز در فعالیت‌های پژوهشی خود ثبت کرده است.
از جوایز و افتخارات این استاد ممتاز دانشگاه تهران که به سادگی نمی‌توان تمامی آنها را در این مقال گنجاند، باید به جایزه سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی به عنوان یکی از بهترین مؤلفان اشاره کرد. همچنین کتاب «روانشناسی مرضی تحول از کودکی تا نوجوانی» ایشان، برگزیده دوره دهم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شد. وی پژوهشگر برگزیده جامعه اسلامی پژوهشگران در سال ۱۳۸۰، چهره ماندگار عرصه علم روانشناسی در دومین همایش چهره‌های ماندگار سال ۱۳۸۱ بود. وی برنده جایزه بخش تحقیقات بنیادی علوم انسانی در پانزدهمین جشنواره بین‌المللی خوارزمی (۱۳۸۳) و نیز منتخب اولین دوره معرفی پژوهشگران قابل تقدیر دانشگاه تهران شد و باید به این مساله اشاره کرد که تقریباً تمامی طرح‌های تحقیقاتی وی در زمان تلاش‌های علمی ایشان موفق به دریافت جایزه شده‌اند.
